Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

de fiere ridderlijkheid en zelfs het vroom en kinderlijk geloof
hebben uitgediend, terwijI de plotselinge opbloei van het
proza, die de veertiende eeuw nog eenigen luister verleende,
eveneens aan 't verslensen is. De groote genres worden niet
meer beoefend omdat de verheven ideeen waarmee ze gevoed
werden, verkwijnen, en er nog geen nieuwe in de plaats
getreden zijn.
Men noemt dezen tijd de periode der rederijkers,
omdat dezen werkelijk bijna de gansche literaire
bedrijvigheid beheerschen. In het midden der vijftiende eeuw
beginnen de vereenigingen, de gezelschappen van den spele, die
zich vanouds bezig gehouden hadden met het opluisteren van
processies en het opvoeren van wereldlijk zoowel als geestelijk
tooneel, zich naar Fransch voorbeeld den naam van rederijkerskamers
toe te eigenen. Als zoodanig werd hun bijna
regelmatig overal, met officieele tegemoetkoming, de zorg
overgelaten de feestelijkheden in te richten waartoe deze
brooddronken eeuw ieder oogenblik aanleiding gaf. Maar ze
hadden daarbij ook niet geringe literaire pren.tenties : ni. de
ambachtelijke organisatie van het schrijversgild; men leerde
er niets minder dan poeet worden. In feite werd gedurende
de vijftiende en het eerste deel der zestiende eeuw bijna
geheel het letterkundig levee door de rederijkerskamers
gemonopoliseerd.
De taal van het Boergondische hof was het Fransch, en
de belangstelling van de hoogere standen in de eigen letterkunde
scheen te verflauwen. Voor zoover we kunnen nagaan
ging de beoefening ervan grootendeels over in de handen
der klei:ibuys2-,erij, dezelfde die deel uitmaakte van de kamers
van rhetoric.. Haar geestelijke horizon was beperkt, haar
inspiratie door den band platvloersch. Uit het geestelijk erf
der vorige eeuwen hadden slechts twee groote stroomingen
doorgewerkt : de didactische en de mystische. Die beide
samengesmolten en vdrburgerlijkt .maken de rederijkersk ,mst
uit, die hoofdzakelijk in de realistisch.e, en somas ook in de
lyrische een zekere hoogte bereikt. Langen tijd bleef
de studie ervan verwaarloosd; de uitkomst der i ongste onderzoekingen
heeft echter de rederijkerspoezie min of meer in
DE
REDERIJKERS
51