Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

G. MARTENS
Geb. in 1884
vooral door zijn scheppend voorbeeld.
Onrechtstreeksch gevolg van de actie van De Gruyter, was
er reeds in oorlogstijd te Gent een eerste beweging ontstaan.
HERMAN VAN OVERBEKE, die later als levenwekkend regisseur
naam zou maken, trad er voor het voetlicht met een paar
stukken, o. a. Apostaat, door Ibsen geinspireerd.
GASTON MARTENS schilderde natuurgetrouw, in sap-
pig dialect, het joviale, bekrompen buitenleven aan de Leie,
het land en de menschen van Cyriel Buysse : zonder veel
conflicten doch boeiend van rake karakterteekening. Zoo was
de Paus van Hagendonck dadelijk een aanwinst van beteekenis,
nadien gevolgd door lieve eenakters : Leentje tilt 't Hernelrijk,
Kermisleven, Zomeravond (wellicht zijn best geslaagd stukje),
en een drietal geweldige Pallietersche kluchten, waarin de
geheel met zijn omgeving vergroeide Martens boven de
realiteit trachtte uit te stijgen : Prochievrijers, De groote Neuzen,
Paradijsvogels.
Ook WILLEM PUTMAN debuteerde toen met enkele jeugdstukken
die troffen door hun toon van voornaamheid en hun
distinctie; terwijl te Antwerpen wijlen E. W. SCHMIDT, als de
meedoogenloos cynische auteur van Het Kindernummer en
Tilly's Tribulaties, verwachtingen wekte die het hem niet gegeven
was te verwezenlijken.
Omtrent 1921, toen dit jonge tooneelleven alom
HET EXPRES-
SIONNISME OP kiemde en botte, zou Teirlinck beproeven het in
DE PLANKEN verband te brengen met de algemeen-Europeesche
tijdstroomingen. Even sterk als op het gebied van de plastische
kunsten, veel meer dan in de poezie of den roman,
triomfeerde toen het expressionnisme op de planken in heel
Midden- en Oost-Europa. De eerste echo's ervan drongen pas
tot ons door met stukken van Georg Kaiser, Dietzenschmidt,
Karl Capek... Van invloed bleken eveneens Fransche vernieuwers
als Jacques Copeau en Henri Gheon. De nieuwe
Vlaamsche dramatiek moest los van het realisme der huiselijke,
burgerlijke spelen, om algemeene, samenvattende waarheden
te vertolken voor de massa, liefst door middel van
typen, abstracties, zinnebeeldige figuren, met maskers. De
toeschouwer zou zich herkennen in en meeleven met deze
356