Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

genoten worden, terwijl om dezelfde redenen moderniseering
van haar gedichten ter nauwernood mogelijk blijkt.
Van een gansch anderen aard is de lyrische poezie
die Maerlant schreef. Niet de hoofsche verwoording
van een conventioneel-versteend liefdegevoel, noch
de onstuimige ontboezeming eener alles verterende
mystieke minne, maar ernstige, gedegen en wel overlegde
uiting van sociale en didactische bespiegelingen geeft
Jacob van Maerlant. Wij zagen (blz. 1 7) hoe zijn didactisch
aangelegde geest reeds de ridderrornans, die hij in zijn jeugdjaren
schreef, doordrenkte met koel-nuchtere beschouwingen.
Ook in zijn strofische gedichten, die hij waarschijnlijk meest
alle op rijperen leeftijd schreef, overheerscht dezelfde zwaarwichtige
toon, wat niet verhindert dat hij prachtig kan toornen
als hij in vuur geraakt over de onrechtvaardigheden en ongerechtigheden
dezer wereld.
Zijn bekendste lyrische gedichten zijn de Martijns,
reeks gesprekken tusschen den schrijver en een zekeren Martijn.
Vooral Martijn I, ook, naar het aanvangsvers, Wapene
Martijn genoemd, verdient onze waardeering. De gesprekken
gaan over een reeks vraagstukken : over de verdorvenheid
der wereld, over het verval van trouw en deugd, over het
onderscheid der standen. Zijn verontwaardiging is daarbij
die van het gezond verstand tegenover de dwaasheden en
de ondeugden van den tijd.
Zijn beste gedicht is misschien wel Vanden Lande van Oversee
(na 1291 geschreven), waarin een onstuimige lyrische kracht
een
de onverschillig geworden christenheid oproept tot de verdediging
van het H. Land. Van minder beteekenis is Der
Kerken Claghe, waarin hij jammert over het verval der kerk.
Krachtige persoonlijkheden, die zich in de lyriek uitspreken,
treft men verder niet aan. Wel klinkt soms, in de massa der
anonieme volksliederen, een kristalhelder geluid dat ons
waarschuwt dat een ziel zich uitzingt. Dit is o.a. het geval
met het klaaglied Egidius waci besot bleven, dat om zijn gedempte
woordharmonie en zijn zacht weemoedigen rhythmenval
een sterk persoonlijke lyrische natuur verraadt, en ook
met het jongere Chcquetst ben is van binnen.
SOCIAAL-
DIDACTISCHE
LYRIEK
JACOB VAN
MAERLANT
2e helft 13' eeuw
33