Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

de beheerschte, geconcentreerde - zij het dan ook « vrije >>
poezie van Het Huis (1925), en deze van Moens of Van
Ostaijen is nauwelijks denkbaar. Zijn uitgangspunt is een
vaak banaal feit dat hij tot op zijn diepsten grond doorschouwt
om er de ontijdelijke beteekenis uit to puren : « Expressionnisme
met realistische elementen », karakteriseerde
Van Ostaijen dit. Een treinboek, een gebroken vaas, het
schenken van een uurwerk, het vinden van een oude grafzerk,
zijn zijn uitgangspunten; die stelt hij in het licht van de
eeuwigheid.
Naast deze snel bewogen, schijnbaar nuchtere lyriek onder
strenge verstandelijke contrale, publiceerde M. Gijsen uitmuntende
critieken en essay's (Ons Volkskarakter) alsmede reisherinneringen
uit Amerika of Griekenland (Odusseus achterna):
eenvoudig en luchtig, met een speelsche weldadige ironie.
A. MUSSCHE Dicht bij Wies Moens staat de Gentenaar ACHIL-
Geb. in 1896 LES MUSSCHE. Ook zijn poezie heeft een humanitairen
grondslag. Evenals Moens kent hij den romantischen
gloed, die zich uitspreekt in lange, zwaar gerhythmeerde volzinnen
met dikwijls Bijbelsche beelden. Ook zijn gebaar is
profetisch. Maar de vloed van Mussche's hooggestemde woorden
en plechtige bezweringen is breeder, zooals ook heel de
bouw van De twee Vaderlanden (1927) consequent beheerscht
is door een leidende gedachte : de tweestrijd van het sociaalvoelende
« straatkind van een dag en nacht ronkende fabriekstad
» en van den Godzoeker, hoog boven de sterren. Tusschen
dit hemelsche en het aardsche vaderland waar zijn
broeders, De Barbaren, hun donkeren strijd uitvechten, wordt
zijn hart geslingerd.
Het gevaar voor gezwollenheid dat dergelijke onderwerpen
en de oratorische behandeling ervan steeds bedreigt, heeft
Mussche niet altijd vermeden. In het essayistische proza, dat
dezelfde hoedanigheden vertoont als zijn poezie, o.m. in zijn
studies over Cyriel Buysse en den Gentschen etser-teekenaar
De Bruycker, leverde hij superieur werk.
Het baarde eenig opzien toen de zooveel oudere,
K. VAN DEN aan tegenstrijdigheden overrijke KAREL VAN DEN
OEVER
1-1926 OEVER zich in 1922 met Het open Luik beslist aan de
346