Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

vroegere leiders welke met een Kritiek van de Vlaamsche
beweging het vuur aan de lont gestoken hadden.
1. - DE POEZIE
P. VAN In Vlaanderen gaf PAUL VAN OSTAIJEN den eersten
OSTAIJEN
1896-1928 stoot met Music-Hall (1916) waarin hij een b.eeld
van de moderne stad en van het cafe-chantant
trachtte op te hangen om de collectieve ziel van een menschengroep
uit te drukken, naar het voorbeeld van de Fransche
unanimisten ; met den veel belangrijker bundel Hei
Sienjaal (1918) , waarin hij bepaald als vertegenwoordiger
van het revolutionnair expressionnisme optrad; en met zwaartillende,
doch baanbrekende theoretische opstellen. Na den
wapenstilstand week hij naar het buitenland uit en hervatte
eerst na jaren het persoonlijk contact met de inmiddels in
andere handen overgegane beweging.
Een pionier met internationale belangstelling was deze
rustelooze zoeker : na enkele experimenten zijn opeenvolgende
standpunten telkens als overwonnen verwerpend, en
alle buitenissigheden uit den vreemde graag welkom heetend;
met grillige excessen en een mooidoenerij die men een jongen
durver niet kwalijk neemt; daarenboven een scherp, op paradoxen
belust intellect. Ondanks allerlei omwegen, als Bezette
Stad waarvan de opeenstapeling der indrukken, de weglating
van alle syntaxis of leesteekens en de aanwending van typographische
middeltjes zooals de futuristen en dadaisten van
over de grenzen, haast een unicum in onze literatuur maken;
ondanks een met de jaren groeiende dualiteit tusschen zijn
talent en de wisselende theorieen die hij aanhing; ook
ondanks zijn cynisme en zelfbespotting, heeft hij enkele
keeren den eenvoud van de zuivere lyriek bereikt. 0. m. in
een zinledige klankpoezie, waarin muzikale en rhythmische
combinaties aan het woord groote evocatieve kracht verleenen
: Melopee, Rijke Armoe van de Trekharmonika, Zeer Kleine
Speeldoos, Boere-Charleston.
Zijn laatste, na zijn vroegen dood verschenen gedichten,
vooral het Eerste Bock van Schmoll, met den ironischen titel,
geven een voorsmaak van wat hij had kunnen worden. Een
344