Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

dween eruit, zoodat de nabloei der romantische literatuur in
de 1 4 e eeuw, alhoewel nog terend op de schittering der vroegere
motieven, meer en meer toegaf aan de voorliefde tot
grover effecten en melodramatische verwikkelingen. Bovendien
onderging zij den invloed van het burgerlijk didactisme,
waarover in de volgende paragrafen meer. Naast de omgewerkte
en verburgerlijkte oudere romans verschenen nu de
Sproken, meestal sentimenteele verhalen van geringen SPROKEN
omvang, voorgedragen door sprooksprekers of zeg-
gers. Het type van den sprookspreker is WILLEm W. VAN HILDE-
GAERSBERCH
VAN HILDEGAERSBERCH, een der eerste Noord-Neder- 2 e helft 14' eeuw
landers die in de letterkunde optreden. Ongeveer
zijn tijdgenoot is de Hollander DIRC POTTER, ge- DIRC POTTER
heimschrijver van de graven van Holland, met wien ± 13701 428
wij reeds op de uiterste grens der middeleeuwen aanlanden
en die de overgangsperiode aankondigt. Zijn werk is Der
Minnen Loep, eigenlijk een verzameling verhalen waaraan hij
den naam sproke gaf, maar die om hun didactische bespiegelingen
evenzeer leerdicht konden heeten.
Met de boerden betreden wij volop het terrein der BOERDEN
volksliteratuur. Immers, toen als nu, waren er anecdoten en
moppen in omloop, internationaal kleingoed, die van mond
tot mond gingen, grappige verzinsels met vaak weinig kieschen
inhoud, maar waarin men het volksleven op heeterdaad kan
betrappen. Toen als nu, waren er liefhebbers die verzamelingen
aanlegden of wat ze zelf verzonnen te boek stelden. Het
eenig doel van die boerden is te doen lachen, some prof te
doen lachen, en in de zeldzame gevallen dat ze een literaire
waarde bezitten, danken ze die aan de rake en pittig-populaire
wending van den verhaaltrant.
B. — DE ZUCHT NAAR KENNIS
In den loop der dertiende eeuw gaat de glans van den
ridderroman aan het tanen : eigenlijk behoorde toen immers
de schitterende periode van de feodaliteit tot het verleden.
Een volkomen verschillende strooming begint men omstreeks
de jaren 1250 waar te nemen, niet alleen bij ons, maar ook
25