Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

13. — DE HOOFDFIGUREN
WILLEM KLOOS
Tot in de jaren 1890 was KLOOS de onbetwiste
1859-1938 leider van de vernieuwing, de bezieler van de beweging.
Hij zag duidelijk het verval van onze letteren in en
wees de richting naar de toekomst. Als dichter heeft hij
meesterlijke sonnetten geschreven, die tot de schoonste behooren
welke ooit in onze taal ontstonden : een opleving van
zijn geheele wezen, in haat of liefde, in matelooze verrukking,
in weemoed of in trots over zijn eenzaam kunstenaarschap.
Hun schroeiende hartstochtelijkheid, hun wondere bewogen.-
held van rhythme en hun klankrijkdom zullen nog door vele
geslachten aangevoeld worden. Bij hun verschikning werkte
de belijdenis van dit intense zieleleven als een openbaring :
het was de doorbraak van het nieuwe.
Daarnaast gaf Kloos, die als student reeds met het oude
Griekenland dweepte, enkele epische en dramatische fragmenten
: het jeugdwerk Rhodopis en de heerlijke, eveneens
1894 richtte Verwey met Van Deyssel Het Tweemaandelijksch Tijdschrift op,
acht jaar later omgedoopt in De Twintigste Eeuw (1902-09). In 1905 scheidde
Verwey zich opnieuw of om De Beweging to stichten. Hier kreeg de po6zie een
voorname plaats en werd het naturalistisch proza buitengesloten. Dit tijdschri ft
oefende veel invloed uit, maar verdween in 1919. (Zie vig. hoofdstuk).
Andere belangrijke Noordnederlandsche tijdschrif ten zijn :
Groot-Nederland, zuiver bellettristisch, sedert 1903.
Elsevier's geillustreerd Maandschrift, sedert 1890.
Onze Eeuw, conservatief (1901-24) .
Den gulden Winckel, sedert 1901.
Orpheus (1923-24) voor dichterlijke letterkunde.
De Calvinisten groepeerden zich om Ons Tijdschrift (1907-14), Stemmen
des Tijds, sedert 1911 en Opwaartsche Wegen, sedert 1922.
De Nederlandsche Katholieken om Van onzen Tijd (1901-20) en De Beiaard
(1916-26) ; de jongeren om Roeping en De Gemeenschap, sedert 1925.
De Nederlandsche socialisten om De nieuwe Tijd (1896-1915, met H. Roland-
H., V. der Goes, Gorter, Heijermans) ; het weekblad De Kroniek, van P. L. Tak
(1895-1907) ; De socialistische Gids sedert 1906; Nu (I. Querido) 1927-1928.
Jongere letterkundigen hebben verder opgericht :
Het Getij (1916-24).
De Stem (D. Coster alleen, sinds den dood van Just Havelaar), sedert 1921;
thans met een ook afzonderlijk verkrijgbaar bijvoegsel : Critisch Bulletin (A.
Donker).
De vrije Bladen sedert 1924. Verschijnen sedert 1932 maandelijks in cahiervorm.
De witte Mier (1924-26).
Leiding, sedert 1930.
Forum (1932-1934).
De nieuwe Gemeenschap (1934-1937).
Elckerlyc (sedert 1937).
220