Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

De beoefening en de uitkomsten van de biologische studien
niet alleen, ook de verbazende vlucht, door de exacte wetenschappen
genomen ; het vertrouwen in den onbeperkten vooruitgang
van deze wetenschap die de laatste der levensgeheimen
zou ontsluieren en de religie vervangen ; de voorliefde
voor een objectieve, nauwkeurige waarneming van de werkelijkheid,
die men van de proefondervindelijke laboratoriummethodes
afkijkt ; de weergalooze triomf van het machinisme
met zijn voor- en nadeelen : de algemeene opleving van handel
en nijverheid, sedert 1860, over heel West-Europa, en de
jammerlijke uitbreiding van het pauperisme ; de herhaalde
pogingen tot organiseering van de weerlooze, in onwetendheid
en armoe verwilderde arbeiders; het groeiende gemeenschapsgevoel
en de drang om het lijden van de bezitloozen,
van de sociaal-minderwaardigen, to lenigen of aan to
klagen : al deze economische, wijsgeerige of politieke gebeurtenissen
en stroomingen hebben mede het geestesleven van
Nederland omstreeks en sedert 1880 gewijzigd en hebben
een weerklank gevonden in de kunst.
De literaire verjonging was het werk van een
groepje studenten die geen vrede konden nemen met
DE VOORGE-
SCHIEDENIS
J. PERK
de onbenulligheid van de zoogenaamd leidende 1859-1881
critiek en haar weigerachtige houding tegenover hun thans
als waardevol erkend werk, eerste uiting van de nieuwe richting
in de poezie.
De uitgave der gedichten van JACQUES PERK, na diens
jammerlijk vroegen dood door zijn vriend Willem Kloos
bezorgd, met een aanbevelend woord van C. Vosmaer, kreeg
de waarde van een manifest : evenzeer door de beteekenis
van Kloos' inleiding als door het frissche geluid van deze
poezie die uitmuntte door haar natuurlijkheid in beeldspraak
en visie, haar klankrijke taaen \ verzorgden sonnetvorm; maar
die vooral trof door het al es-doorademend schoonheidsver-
langen. De tijdgenooten echter, zoozeer door dichterlijke taal
en de onnatuur van de redeneerende poezie verwend, voelden
het nieuwe niet dat Mathilde, een Sonnettenkrans (1882), bracht.
Eerst na jaren is de waardeering gekomen.
De feitelijke inhoud van den Mathilde-cyclus, waarmede
215