Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Fransche en de Duitsche letterkunde tot mooie romans ver-
werkt werden, bij ons haast geen sporen nagelaten hebben.
c) Een hoofscher en humaner levensbeschouwing
De fijnere beschaving waarvan hierboven spraak was, en
die zich in de letterkunde in de helft der 12 8 eeuw begon te
weerspiegelen, bracht ook mee dat de zeden hoofscher werden
en dat men zich ging vermeien in de classieke literatuur
der oudheid. Virgilius, Horatius, Ovidius werden gelezen en
nagevolgd. De middeleeuwsche schrijver miste evenwel critischen
zin en historisch perspectief ; dit had ten gevolge dat
hij zich de classieke helden voorstelde als tijdgenooten, niet
alleen in hun uiterlijke verschijning, maar ook wat hun mentaliteit
en hun levenshouding betreft. Vandaar die romans
waar de gestalten uit de oudheid, b.v. Aeneas, zich bewegen
en denken en voelen als middeleeuwsche edelen, met dezelfde
onstuimigheid in den kamp en vooral met dezelfde fijn-voelende
precieusheid in de liefde.
Tot deze reeks behoort het gedicht dat in onze letterkunde
het vroegst met zekerheid kan gedagteekend worden, nl. de
Eneit. Deze classieke roman werd, naar een Fransch
ENEiT
voorbeeld, in de tweede helft der 1 2 e eeuw geschre- ± 1170
ven door HENDRIK VAN VELDEKE, geboren te Spalbeek, tusschen
Diest en Hasselt. Hij verhaalt op eigen sentimenteele
wijze de zwerftochten en de amoureuse wederwaardigheden
van Eneas, tot deze den grondsteen legt van het Romeinsche
rijk. Merkwaardig is het feit dat deze roman vooral bekendheid
verwierf bij de Duitsche tijdgenooten en op de Overrijnsche
romanliteratuur sterken invloed uitoefende.
Een eeuw later, maar reeds met meer didactischen inslag,
begon MAERLANT zijn carriere als dichter met een paar classieke
romans (naar Latijnsche en Fransche voorbeelden), nl.
met Alexander's Yeesten en de Historic van Troyen, ALEXANDER'S
werken waarin de didactische breedsprakigheid en de YEESTEN
burgerlijke nuchterheid geen plaats meer laten voor
HISTORIE
VAN TROYEN
het ideaal van sociale verfijning. . ± 1270
Veel meer vinden we die terug, samen met een verrukkelijk
ontroerende opvatting van de liefde, in een roman die een
17