Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

na 1848, het revolutiejaar, dat een knak gaf aan wat er van
de roman,tische idealen overbleef, zal het bepaald op den
voorgrond treden, ook in de schilderkunst met de school van
Barbizon : Millet, Courbet; en met de Haagsche school :
Israels, Bosboom, de broeders Mairs, Mauve. Geruggesteund
door de bewonderenswaardige vlucht van de exacte wetenschappen
en den triomf van de techniek, zal dit realisme zich
in de tweede helft van de 19e eeuw ontwikkelen tot een
machtige kunstbeweging die het naturalisme beet (Flaubert :
Madame Bovary, 1857; E. Zola : l'Assommoir 1877) en die
zich over heel Europa verspreid heeft.
Het realisme, vooral het Hollandsche, wilde het gewone
dagelijksche leven weergeven — « kopieeren zooals Potgieter
dat eenigszins kleineerend noemde.
In NICOLAAS BEETS vond het zijn eersten en
N. BEETS
besten vertegenwoordiger.
(Hildebrand)
Ook hij had met Byron en Scott gedweept en in 1814-1903
zijn « zwarten tijd » zwaarmoedige namaak-verzen geschreyen.
Tot hij die kunstmatige stemming van zich afschudde,
en schetsen gaf die in 1839 vereenigd werden in de Camera
Obscura. De auteur, toen nog student, teekende HILDEBRAND.
Later breidde hij zijn boek uit, dat eerst bij den derden druk,
in 1854-, zijn huidigen omvang kreeg.
Echt-Hollandsche menschen en toestanden kiekte Beets in
dit kapitaal werk, dat terecht classiek geworden is. Meest uit
den gegoeden middenstand : De Familie Kegge, De Familie
Stastok, Gerrit Witse; met die onvergetelijke typen : Nurks,
dat onaangenaam mensch ; den parvenu, mijnheer Kegge, en
den stijven Pieter Slastok. Veel verheffing is er in al die bekrompen
leventjes niet, alle uitersten ontbreken er aan. Maar
na honderd jaar treden ze nog levend naar voren, hoewel
wij niet blind blijven voor de weleens kinderlijke zelfgenoegzaamheid
van den moraliseerenden, liefdeloozen schrijver en
voor den zwakken bouw. De scherpe opmerkingsgave en de
humor verrichten dat wonder.
Hildebrand-Beets werd dominee, later hoogleeraar, en
schreef veel : eenige letterkundige studies en vooral verzen.
LTit die aanzienlijke reeks van zeer ongelijke bundels ont-
171