Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

« op de grens der tij den » : hij is tegelijkertijd de laatste
der classieken en een groot mislukt romanticus. Wanneer men
bedenkt dat, gelijktijdig met zijn werkzaamheid, Goethe zijn
« Faust » schreef, Chateaubriand zijn « Genie du Christianisme
» en Lamartine zijn « Meditations poetiques >>, dat Byron,
Shelley en Keats zijn tijdgenooten waren, dan voelt men
wel eenigen wrevel tegen de « Ode aan Napoleon » en « De
Ziekte der Geleerden ». Het pijnlijkste bij hem is dat hij,
meegesleept door zijn overweldigende zeggingskracht, de
noodige zelfcritiek en smaak mist, en het sublieme op het
onverwachts laat uitloopen in het groteske. Hij heeft slechts
weinig geschreven dat van het begin tot het einde geslaagd
kan heeten. Gewapend met het slagwoord : « poezie is ontboezeming
van gevoel », liet hij de ongedisciplineerde scharen
zijner duizenden versregels maar aanrukken in hun gekletter
van holklinkende woorden en oneigen rhythmen en beelden.
Hij onthutst den lezer door een opgewondenheid die
wel echt kan heeten, doch waaronder men de warme menschelijkheid
van den waren dichter zelden voelt kloppen.
Bilderdijk is bijna altijd verbijsterend, soms schitterend;
slechts enkele keeren ontroert hij. Indien hij door het nageslacht
verdient gelezen te worden, dan is het om zijn kortere
stukken, als Gebed, Boetzang, Uitvaart waar de mensch zich in
zijn tragische eenzaamheid en verworpenheid bloot geeft.
J. F. HELMERS Ook van J. F. HELMERS waren, in de jaren van
1767-1813 verdrukking, de vaderlandlievende gevoelens echt
genoeg, maar waar hij ze naar Bilderdijk's voorbeeld omzette
in de sterk rhetoricale verzen van zijn Hollandsche Natie, voelen
we meer eerbied voor zijn burgermoed dan voor zijn
dichterlijke begaafdheid.
J. KINKER JOHANNES KINKER, die van 1817 tot 1830 profes-
1764-1845 sor in het Nederlandsch was aan de Universiteit te
Luik, schreef eveneens verzen, maar zijn natuurlijk element
was het critisch proza dat hij durfde gebruiken om in zijn
tijdschrift De Post van Helicon scherpe waarheden te zeggen,
o. m. over de sentimentaliteit van Feith en de valsche beeldspraak
van zijn vriend Bilderdijk.
Nog veel verder van een juist begrip der romantiek staan
152