Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

Napoleon (1806). Na het aftreden van Louis Napoleon kende
hij bittere ellende ; toch verflauwde zijn literaire productie
geen oogenblik : van het jaar 1808 dagteekenen zijn treurspelen
: Floris V, Willem van Holland en Kormak, die alle Brie
zweemen naar het Fransch classicisme ; in dit genre had hij
trouwens het minst kans tot slagen. Daarnaast werkte hij aan
een epos De Ondergang der eerste Wareld (1810), dat onvoltooid
bleef, en aan een reeks leerdichten waarin evenwel zijn
persoonlijkheid zoo sterk op den voorgrond treedt dat zij
tevens in hooge mate lyrisch van toon zijn : De Ziekte der
Geleerden (1809), De Kunst der Poezie (1809), De Geestenwareld
( 181 1 ). Vooral van belang in deze werken is zijn
geweldig toornen tegen den geest der eeuw, tegen de veld
winnende nieuwe denkbeelden op godsdienstig, staatkundig
en wijsgeerig gebied.
Zijn Napoleontische gezindheid was slechts van korten
duur geweest en door menig vaderlandlievend gedicht geheel
verdrongen. Bij den terugkeer van het Oranje-huis in 1813
hoopte hun vurige aanhanger opnieuw, maar ook ditmaal te
vergeefs, op een professorsambt, wat nieuwe verbittering
wekte. Hij vestigde zich dan als privaat-docent te Leiden
waar hij een kleinen kring getrouwen, onder wie Da Costa,
om zich vereenigde, en op sommigen een machtigen invloed
uitoefende. In 1827 trok hij zich te Haarlem terug, steeds
nog talrijke dichtbundels de wereld inzendend, waar o. m.
Boetzang, De Rand des Grafs en Uitvaart in voorkomen. Hij
overleed in 1831.
Er is geen genre dat Bilderdijk gedurende zijn dichterlijke
loopbaan van ruim vijftig jaar onbeoefend liet; daarenboven
is hij de auteur van talrijke prozawerken. In elke dichtsoort
leverde hij proeven die men niet zonder onverschilligheid kan
voorbijgaan. En toch bevredigt hij bijna nergens. In karakter
en levensloop was hij een zuiver romantische gestalte : hartstochtelijk
en egocentrisch, vol zwaarmoedige verbittering en
zelfpijniging, nergens bevrediging vindend en gekweld door
het oneindige. Maar tevens was hij een reus van eruditie
geput uit classieke bronnen, en een denker, wars van den
nieuwen tijdgeest. Aan hem kleefde de vloek geboren te zijn
1 5 1