Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

humor van zooveel leuke tooneeltjes : aan dezen levendigen,
kwieken, van geest en gevoel tintelenden stijl was men in
die jaren, na zooveel solemneel proza, niet meer gewoon.
Later volgden nog andere romans, als de Historic van den
Heer Willem Leevend, Brieven van Abraham Blankaart en de
Historic van Cornelia Wildschut, waarin de paedagogische tendenz
het kunstinzicht overwoekert. Daarenboven gaven zij hoe
langer hoe meer toe aan de gevaren van den roman in briefvorm
: een moeilijk genre dat een haarfijne karakterontleding
mogelijk maakt, doordat de personages zeer nauwkeurig kunnen
weergeven wat er in de diepste schuilhoeken van hun
gemoed omgaat; maar daartegenover dreigt gemakkelijk
onnatuur en vooral langdradigheid, die de laatste, zeer omvangrijke
werken van B. Wolff en A. Deken haast onleesbaar
maken.
De schrijfsters waren in 1788 als « patriotten » uitgeweken
naar Bourgogne, vanwaar zij lien jaar later, door het faillissement
van den beheerder hunner bezittingen, teruggeroepen
werken. De beide vrouwen leefden voortaan van schrijf- en
vertaalwerk ; in 1804 overleden zij acht dagen na elkaar.
RHI JNVIS FEITH Een ander kenmerkender aspect van de begin-
1753-1824 nende romantiek vinden we in de sombere sentimen-
taliteit en in de « Weltschmerz » van RHIJNVIS FEITH. Deze
Zwollenaar, die mettertijd burgemeester van zijn vaderstad
werd, vertegenwoordigt in onze letterkunde de « maan- en
grafpoezie » onder den invloed van Goethe's Werther en van
Young en Ossian. Zijn beide romans Julia (1783) . en Ferdinand
4n Constantia (1785) zijn voorbeelden van de overgevoeligheid
en de zwaarmoedigheid, opgehelderd door een christelijke
levensbeschouwing, die den grondtoon uitmaakten van
het romantisch gemoed, maar die ons tegenwoordig in hun
breedsprakigheid en hun doodsverlangen vrijwel belachelijk
voorkomen. Toch zijn ze interessant o. m. hierom dat de
schrijver het uitzicht der natuur in harmonie weet to brengen
met de ziekelijke stemmingen zijner helden en heldinnen.
In zijn latere poezie Het Graf (1791) en De Ouderdom
(1803), heerscht dezelfde weeke aandoenlijkheid, maar ook,
ondanks den dieperen klank, of en toe, van het welluidende
148