Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

waarin vooral aan zedengisping gedaan werd. De Hollandsche
Spectator van Van Effen verscheen eerst om de week, daarna
tweemaal per week, en in 't geheel zagen 360 nummers het
licht, waarvan er 300 van de hand van Van Effen zelf zijn.
ledere aflevering bracht een « vertoog », d.w.z. een opstel
waarin de schrijver als volksopvoeder en als moralisator optreedt.
In die vertoogen heerscht nochtans een groote verscheidenheid
van vorm (brieven, samenspraken, karakterteekeningen,
zelfs verhaaltjes) en niet minder van inhoud.
Het mag den schrijver daarbij als een verdienste aangerekend
worden dat hij in meer dan een opzicht ingaat tegen het pietluttige
van zijn tijd, en vooral dat hij door zijn voorbeeld er
toe bijgedragen heeft om den deftigen, pedanten prozastijl
te vervangen door een losseren, vrijeren trant. Zeer bekend
zijn de verhaaltjes Kobus en Agnietje (het verhaal van een
« burgervrijage ») en Thysbuurs Os, waarin hij betrekkelijk
frisch en levendig, in een taal die de dagelijksche omgangstaal
soms nabijkomt, een aardig realistische teekening geeft
van menschen en gebeurtenissen.
Van Effen had veel navolgers, van wie Been van alien hem
overtrof. Onder de vele andere prozawerken zijn nog het
opsommen waard de Proeve van Taal- en Dichtkunde door B.
HUYDECOPER (1695-1778) (1) en vooral De Opkomst en Bloei
der Vereenigde Nederlanden door S. STIJL (1731-1804).
Wat nu de poezie betreft, haar beste vertegen-
DE POEZIE :
woordiger treedt ons reeds bij het begin der eeuw H. C. POOT
te gemoet. Deze, HUBERT CORNELISZ POOT is dan ► 689- 1733
ook in de eerste plaats een voortzetter, of een erfgenaam zoo
men wil, van de dichters der 1 7 e eeuw; vooral met Luyken
heeft hij eenige overeenkomst. Het eigenaardige bij Poot
is dat hij, te Abtswoude (bij Delft) uit een eenvoudig landbouwersgezin
geboren, het type van den boerendichter wordt.
Hij was lid van het dichtgenootschap in het naburige dorp
Schipluiden, leerde er de verstechniek aan, las daarna de
groote dichters der vorige eeuw, en ook de mindere o. w.
(1) B. Huydecoper bezat de rijkste verzameling middeleeuwsche handschrif ten
van zijn tijd; hij is de eerste die een duidelijk besef kreeg van de literatuur die
de Renaissance voorafgaat.
129