Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

van Amsterdam, werd met buitengewonen bijval onthaald.
Zijn invloed droeg machtig bij tot het ontstaan van de zoogenaamde
« dichtertaal », waardoor zooveel poetische producten
van het einde der 17e en uit de 18° eeuw voor ons
onleesbaar zijn.
Gelukkig treden ons uit het laatste kwart twee dichters te
gemoet, in wier werk de eerste glans van de zoo schitterend
begonnen eeuw nog even nalaait. Beiden, HEIMAN DULLAERT
en JAN LUYKEN, hooren thuis bij de pietistische beweging die
in de tweede helft der eeuw ontstaan was uit den drang tot
verdieping van het godsdienstig leven, en een zekere verwantschap
vertoont met de mystiek der middeleeuwen.
H. DULLAERT HEIMAN DULLAERT, te Rotterdam geboren en tot
1636-1684 schilder opgeleid (hij kwam in de leer bij Rembrandt)
, was begaafd met een fijnen zin voor schoonheid,
dien hij wist uit te drukken in een zeer persoonlijke taal met
haast modern-aandoende beelden en klankencombinaties.
Daardoor, al is zijn werk weinig omvangrijk, neemt hij plaats
naast de groote dichters der gouden eeuw. Zijn Christus-sonnetten,
zijn Korenwanner aan de Winden, alhoewel dit maar een
vertaling is, zijn Aan mijn uitbrandende Kaerse, zijn poezie voor
alle tijden, geschreven door een wezenlijk kunstenaar.
J. LUYKEN Evenzeer kan dit getuigd worden van den Am-
1649-1712 sterdamschen etser-dichter JAN LUYKEN. Zijn jeugd
bracht hij door in levenslust en dartelheid, waarvan we den
neerslag zien in zijn bundel erotische poezie Duytsce lier;
hij openbaart er zich in als de beste navolger van Hooft.
Wat de gaafheid van gevoel en de bekoorlijkheid van rhythme
betreft, is hij heel zeker diens mindere, maar bij Been
enkelen zijner groote voorgangers treffen wij een zoo frisch
en innig weergeven van de natuurschoonheid aan. Daarna
echter greep er in Luyken een ommekeer plaats naar een
streng godsdienstig leven, naar een soort van symbolisch
mysticisme. Na 1678 schreef hij een groot aantal stichtelijke
dichtwerken, w. o. het voornaamste is Jezus en de Ziel. Die
godsdienstige verzen onderscheiden zich door eenvoud en
tevens groote innigheid, en weerspiegelen treffend zijn mystisch
gemoedsleven.
114