18.02.2014 Views

Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ...

Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ...

Richtlijnen aanvraag radiodiagnostiek Maatschap Radiologie ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Richtlijnen</strong> <strong>aanvraag</strong> <strong>radiodiagnostiek</strong><br />

<strong>Maatschap</strong> <strong>Radiologie</strong><br />

IJsselland Ziekenhuis<br />

Informatie voor aanvragende<br />

medisch specialisten, huisartsen en artsen<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 1 21-06-10 08:14


Inhoudsopgave<br />

Voorwoord <strong>Maatschap</strong> .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3<br />

Algemene opmerkingen .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4<br />

Voorwoord dhr. drs. P.H. Draaisma .. . . . . . . . . . . . . . . . . 5<br />

Hoofd: KNO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6<br />

Hoofd: Neuro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7<br />

Hoofd: Ogen .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9<br />

Hals .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10<br />

Wervelkolom .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11<br />

Abdomen: Algemeen .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13<br />

Abdomen: Urologisch .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16<br />

Genitalia: Man .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18<br />

Genitalia: Vrouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19<br />

Tractus Digestivus .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20<br />

Thorax .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22<br />

Schouders .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24<br />

Knieën .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25<br />

Bekken en Heupen .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26<br />

Polsen .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />

Enkels .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28<br />

Ellebogen .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29<br />

Skelet .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30<br />

Pediatrie .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31<br />

Weke delen & Extremiteiten .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32<br />

Angiografie .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33<br />

Interventie .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34<br />

Nawoord .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />

2<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 2 21-06-10 08:14


Voorwoord <strong>Maatschap</strong><br />

Met dit boekwerkje wil de maatschap <strong>Radiologie</strong> van het IJsselland Ziekenhuis<br />

u handvatten geven om adequaat radiologisch onderzoek aan te<br />

vragen. Met de introductie van DBC’s is dit voor kwaliteit, maar ook voor de<br />

lokale profielen beheersing een voorwaarde. Ook worden assistenten op een<br />

snelle manier geholpen om in de radiologische diagnostiek hun weg te vinden.<br />

Immers, er is de laatste jaren veel veranderd in de radiologie; Multislice<br />

CT, 1.5 T MRI, digitale mammografie/biopsie en nog meer grote veranderingen<br />

staan voor de deur, zoals CT coronairen en CT colongrafie.<br />

De radiologen hebben bij de samenstelling naar overzichtelijkheid en<br />

beknoptheid gestreefd. De vermelde richtlijnen zullen bijgesteld worden wanneer<br />

veranderingen in inzicht en stand der techniek daar “evidence based”<br />

aanleiding toe geven. Het boekwerkje heeft niet de pretentie volledig te zijn,<br />

maar het bevat naar ons idee wel de meest voorkomende vraagstellingen<br />

voor dit ziekenhuis. Het boekje dient als hulp voor de verwijzende arts bij het<br />

formuleren van een juiste <strong>aanvraag</strong>. Een correct geformuleerde <strong>aanvraag</strong><br />

is per definitie doeltreffender en staat borg voor een snellere afhandeling.<br />

Vanzelfsprekend wordt daarmee het belang van de patiënt gediend, maar<br />

de maatschap poogt daarmee ook u, als collega in de medische dienstverlening,<br />

een handreiking te bieden.<br />

Wij hopen dan ook dat dit boekje u veel handigheid biedt.<br />

Tot slot willen wij een woord van dank richten aan een ieder die een bijdrage<br />

heeft geleverd aan het tot stand komen van deze brochure.<br />

<strong>Maatschap</strong> <strong>Radiologie</strong> IJsselland Ziekenhuis.<br />

Radiologen <strong>Maatschap</strong> IJsselland Ziekenhuis<br />

- T.Cetinkaya<br />

- J.C.W. de Jonge<br />

- B.J.M. Posthuma<br />

- T.P. Saltzherr<br />

- A.K. Sing<br />

- H.G.W. Smeets<br />

- H. Timmer<br />

- G.C. de Wit<br />

3<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 3 21-06-10 08:14


Algemene opmerkingen<br />

• Een goed en volledig ingevuld <strong>aanvraag</strong>formulier bevordert een conclusief<br />

beeldvormend onderzoek en voorkomt onnodige vertraging. Een<br />

goede dd is met name van belang bij MRI- en CT-onderzoek, waarbij<br />

vele scanprotocollen speciaal voor specifieke vraagstellingen zijn ontwikkeld.<br />

• Vermeldt op de <strong>aanvraag</strong> voor een CT, MRI of ander beeldvormend<br />

onderzoek waarbij intraveneus contrast vaak wordt toegepast, altijd<br />

bekende allergieën, stollingsafwijkingen en nierfunctiestoornissen (creatinine,<br />

GFR.)<br />

• Bij een (CT- of echogeleide) interventie/punctie van de thorax of abdomen<br />

moet altijd de stollingstatus binnen 24 uur voorafgaande aan de<br />

procedure worden bepaald (INR, APTT en trombocyten). Afhankelijk van<br />

interventie / punctie moet eventueel een dagopname zijn geregeld.<br />

• Bedenk u dat patiënten met een pacemaker, clip(s) in het hoofd, mogelijk<br />

met een metalen corpus aliënum in het oog of met claustrofobie, de MRI<br />

niet in mogen. Onachtzaamheid of een onzorgvuldige anamnese kan<br />

een ernstige complicatie of een verloren kostbare MRI-plek betekenen.<br />

Met uw handtekening op het MRI <strong>aanvraag</strong>formulier geeft u als aanvrager<br />

te kennen geïnformeerd te zijn over eventuele contra-indicaties voor<br />

het MR-onderzoek! Als aanvrager bent u hier voor verantwoordelijk.<br />

• De impact van een beeldvormend onderzoek op de patiënt wordt niet<br />

zelden door de aanvragende arts onderschat. Het is in het belang van<br />

de patiënt dat u als aanvrager e.e.a. goed uitlegt.<br />

• Sommige informatie is in dit boekje volledigheidshalve in enkele tabellen<br />

dubbel opgenomen.<br />

1. Een beeldvormend (radiologisch) onderzoek dat geen aantoonbare<br />

afwijkingen oplevert sluit pathologie niet uit !<br />

2. Een 100 % diagnose is nooit mogelijk.<br />

3. De diagnostische opbrengst is tegenwoordig niet<br />

rechteven redig met de hoeveelheid (dure) onderzoeken.<br />

4<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 4 21-06-10 08:14


Voorwoord raad van bestuur<br />

Kwaliteit<br />

In ons ziekenhuis is veel aandacht voor serviceniveau en kwaliteit. Ook de<br />

maatschap en de afdeling <strong>Radiologie</strong> zijn daar druk mee bezig. Dit boekje<br />

is een mooie en praktische bijdrage aan de diverse specialismen in het<br />

IJsselland Ziekenhuis en andere aanvragers. Het biedt een helpende hand<br />

bij het proces van het aanvragen voor radiologisch diagnostisch onderzoek.<br />

Een mooi overzicht van wat zinvol en van wat mogelijk is en welke randvoorwaarden<br />

vervuld moeten zijn om het proces goed te laten verlopen. Ik hoop<br />

dat hier veel gebruik van gemaakt gaat worden en daarmee de <strong>aanvraag</strong><br />

goed is voorbereid. De eerste stap in het proces is daarmee genomen.<br />

Vervolgens komt het moeilijkste: de analyse van de radiologische beelden.<br />

Bij de Bucky is dit te overzien, bij de echo ook, maar bij de CT en de MRI<br />

is de taak van de radioloog niet te benijden. Het aantal beelden lijkt schier<br />

onbeperkt. Elke innovatie biedt meer beelden en gedetailleerdere analysemogelijkheden.<br />

De vraag laat zich stellen naar de menselijke maat wanneer<br />

het over het verwerken van die stroom data gaat. Waar blijft de software om<br />

te ondersteunen bij de analyse? Hoe dan ook: minimalisering van de kans<br />

dat afwijkingen over het hoofd worden gezien is een topprioriteit en waarschijnlijk<br />

is goede onderlinge samenwerking tussen specialismen daarvoor in<br />

de huidige situatie de enige beschikbare oplossing.<br />

Met dit boekje toont de maatschap haar betrokkenheid en inzet om binnen<br />

het IJsselland Ziekenhuis daadwerkelijke stappen te zetten om tot goede samenwerking<br />

te komen. Ik hoop met succes, opdat de patiënt beter en sneller<br />

wordt bediend.<br />

Met vriendelijke groet,<br />

Peter Draaisma<br />

Raad van Bestuur<br />

5<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 5 21-06-10 08:14


Hoofd: KNO 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Binnenoor afwijkingen CT-ASG MRI Bijv. bij glomus tumoren<br />

Brughoekpathologie MRI Eventueel ook na i.v. Gd<br />

Cholesteatoom: primair<br />

CT-mastoïden<br />

Aandacht voor scutum,<br />

tegmen en gehoorsbeentjes<br />

Cholesteatoom: recidief MRI<br />

N. VIII pathologie MRI Afbeelding van de N VII<br />

kern t/m de glandula<br />

parotis<br />

Kaakgewricht pathologie MRI CT<br />

Mastoïditis CT-ASG MRI<br />

Middenoor afwijkingen CT-ASG MRI<br />

Petrosumpathologie CT-ASG MRI<br />

RIP in speekselklier Echo CT of MRI Eventueel MRI met i.v.<br />

Gd<br />

RIP uitbreiding / stadiering<br />

MRI<br />

in oropharynx<br />

RIP uitbreiding / stadiering<br />

MRI<br />

in nasopharynx<br />

RIP uitbreiding / stadiering<br />

MRI<br />

in hypopharynx<br />

Sialolithiasis<br />

Sialografie<br />

CT<br />

+<br />

Eisler<br />

Sinuspathologie CT X-sinus Eventueel MRI in geval<br />

van verdenking op een<br />

maligniteit<br />

Welke delen pathologie X + echo MRI<br />

ASG = Achterste SchedelGroeve<br />

6<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 6 21-06-10 08:14


Hoofd: Neuro 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Aneurysma CTA DSA DSA in een gespecialiseerd<br />

centrum en bij<br />

voorkeur CTA / MRA in<br />

gespecialiseerd centrum<br />

AVM (Arterio Veneuze<br />

Malformatie)<br />

Bloeding (acuut)<br />

Congenitale afwijking<br />

Demyelinisatie (bijv.<br />

multiple sclerose)<br />

Fossa posterior pathologie<br />

Hersenstam pathologie<br />

MRI /<br />

MRA<br />

CT<br />

MRI<br />

MRI<br />

MRI<br />

MRI<br />

CT / CTA<br />

CT<br />

Bij voorkeur work-up in<br />

gespecialiseerd centrum<br />

Hersenen en/of spinaal<br />

Hersenzenuw pathologie MRI Aanvrager moet goed<br />

aangeven welke zenuw<br />

en/of kern verdacht is<br />

Hoofdpijn eci CT MRI<br />

Hypofyse- en sella<br />

pathologie<br />

Infarct (haemorrhagisch)<br />

cerebraal<br />

Infarct fossa posterior MRI CT<br />

Infectie MRI CT<br />

Metastasen (cerebraal,<br />

cerebellair, meningeaal)<br />

Alzheimer / Dementie<br />

Epilepsia tarda<br />

Sinus (bijv. sagittalis of<br />

sigmoïdeus) trombose<br />

MRI CT CT m.n. bij analyse (supra)<br />

sellaire calcificaties<br />

CT MRI Zeer vroeg infarct<br />

meestal niet op CT<br />

zichtbaar<br />

MRI CT Met i.v. contrast zowel<br />

bij CT als MRI<br />

MRI<br />

MRI<br />

MRI +<br />

MRA<br />

CT met<br />

contrast<br />

TIA CT Binnen 24 uur na opname<br />

patiënt<br />

Trauma (epi/subdurale<br />

bloedingen)<br />

CT<br />

Alleen bij stabiele<br />

patiënt! (e.e.a. vlg. het<br />

traumaprotocol)<br />

7<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 7 21-06-10 08:14


Hoofd: Neuro 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Tumor (cerebraal en/of<br />

cerebellair)<br />

Vena cava superior<br />

syndroom<br />

Plexus cervicalis / brachialis<br />

MRI CT CT m.n. voor analyse<br />

calcificaties en bij onrustige<br />

patiënten<br />

CT<br />

MRI<br />

Plexus lumbalis CT +<br />

contrast<br />

DSA = Digitale Subtractie Angiografie<br />

8<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 8 21-06-10 08:14


Hoofd: Ogen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Chiasma pathologie<br />

Corpus aliënum (bijv.<br />

metaalsplinter)<br />

Exophtalmus (bijv. M.<br />

Graves)<br />

Gezichtsvelduitval<br />

Oogspier-afwijkingen<br />

MRI<br />

X-orbitae CT Cave: bij verdenking<br />

corpus aliënum NOOIT<br />

MRI !<br />

Echo door CT<br />

oogarts<br />

MRI<br />

Echo door<br />

oogarts<br />

MRI<br />

Echo orbitae doet oogarts<br />

zelf<br />

Trauma, fractuur orbita X-orbitae CT Met reconstructies<br />

Tumor Echo MRI of CT Echo orbitae doet oogarts<br />

zelf<br />

CT bij analyse calcificaties<br />

Vasculaire pathologie Echo CTA Echo orbitae doet oogarts<br />

zelf<br />

9<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 9 21-06-10 08:14


Hals 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Abces Echo CT Retropharyngeaal abces<br />

bij kinderen<br />

Halscyste<br />

Echo<br />

Lip maligniteit stadiering MRI Echo +<br />

CT<br />

Lymfomen Echo CT<br />

Nadere analyse schildklier<br />

pathologie<br />

Echogeleide<br />

cytologie /<br />

echo hals<br />

X-trachea<br />

(verdringing)<br />

Kan poliklinisch geschieden<br />

Ontsteking Echo CT<br />

Peritumorale tumoruitbreiding<br />

MRI<br />

Coronale sequenties<br />

RIP Echo MRI Bij verdenking RIP eerst<br />

gewone echo en in 2e<br />

instantie op andere<br />

datum een cytologische<br />

punctie<br />

MRI voor uitgebreidheid<br />

RIP<br />

RIP uitbreiding / stadiering<br />

MRI<br />

in de hypopharynx<br />

RIP uitbreiding / stadiering<br />

MRI<br />

in de larynx<br />

RIP uitbreiding / stadiering<br />

MRI<br />

in de nasopharynx<br />

RIP uitbreiding / stadiering<br />

MRI<br />

in de oropharynx<br />

Schildklierpathologie X-trachea<br />

+ echo<br />

Scintigrafie<br />

Screening (evt. pulserende)<br />

zwelling<br />

Tongmaligniteit stadiering<br />

Vaatpathologie (carotisstenose)<br />

Echo<br />

(Doppler)<br />

MRI<br />

Duplex<br />

(door<br />

vaatlab)<br />

CT<br />

MRA<br />

10<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 10 21-06-10 08:14


Wervelkolom 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Abces peri-/epiduraal<br />

Bloeding of zenuw /<br />

myelumcompressie na<br />

trauma<br />

Caudasyndroom<br />

Fractuur<br />

Fractuur: nadere analyse<br />

type en stabiliteit<br />

MRI<br />

MRI<br />

MRI<br />

X-wervelkolom<br />

CT<br />

CT+MPR<br />

MRI<br />

MPR = in meerdere<br />

richtingen<br />

Halsribben X-CWK AP Alleen AP nodig: C2<br />

moet afgebeeld zijn!<br />

HNP c.q. discusprolaps MRI CT NB: HNP kan niet<br />

worden aangetoond of<br />

uitgesloten op een X-WK<br />

Infectie algemeen MRI CT<br />

Kanaalstenose MRI CT<br />

Littekenweefsel na HNP<br />

operatie<br />

Metastasen: peri-/epiduraal<br />

MRI<br />

MRI<br />

Metastasen: vertebrae MRI Isotopenscan<br />

Gadolineum intraveneus<br />

na 6 maanden post-OK<br />

Bij verdenking meta’s:<br />

zowel MRI TWK + LWK<br />

aanvragen!<br />

Myelumpathologie MRI Bij tumor: Gadolineum<br />

intraveneus<br />

Ossale pathologie X-WK CT<br />

Scheuermann X-TLWK Staande houding<br />

Scoliose en houdingsafwijking<br />

X-hele<br />

wervelkolom<br />

Screening<br />

CWK,<br />

TWK of<br />

LWK<br />

Spondylitis MRI CT<br />

Spondylodiscitis MRI<br />

Hele WK + bekkenrand<br />

in 2 richtingen met<br />

“grid” : vraag om een<br />

“geplakte” opname<br />

11<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 11 21-06-10 08:14


Wervelkolom 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Tumor MRI CT Eerst (MR) diagnostiek<br />

en dan pas evt. punctie<br />

of biopsie!<br />

MPR = MultiPlanar Reconstruction<br />

12<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 12 21-06-10 08:14


Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Abces<br />

CT<br />

Acuut Aneurysma Aortae Echo CT Echo bij instabiele<br />

Abdominalis (AAAA)<br />

spoedpatiënt op de SEH<br />

Aortadissectie<br />

CT<br />

Appendixpathologie Echo CT<br />

Ascites Echo CT BOZ zeer ongevoelig<br />

voor aantonen of uitsluiten<br />

ascites!<br />

Beklemde (epigastrische) Echo CT<br />

buikwandbreuk<br />

Bijnier RIP MRI CT + blanco CT<br />

Bilioom Echo CT<br />

Cholangitis Echo MRCP/<br />

ERCP<br />

Cholecystolithiasis Echo +<br />

BOZ<br />

ERCP<br />

Cholestatische leverfunctiestoornissen<br />

Echo MRCP /<br />

ERCP<br />

Choledocholithiasis Echo MRCP /<br />

ERCP<br />

Afhankelijk van echo en<br />

galwegdilatatie en lab.<br />

waarden MRCP of ERCP<br />

overwegen<br />

Vaak overigens steen<br />

niet zichtbaar op Echo,<br />

wel de galwegverwijding!<br />

Diverticulitis Echo CT<br />

Drainage (abces e.d.) CT Graag 1 dag voor<br />

ingreep APTT, INR en<br />

thrombo’s laten bepalen<br />

Fistel<br />

Fistulogram<br />

+<br />

MRI MRI met eventueel<br />

opspuiten fistel<br />

BOZ<br />

Follow up AAA Echo Of echo duplex via<br />

vaatlab.<br />

Haematoom Echo CT<br />

Hepatomegalie Echo<br />

Hernia inguinalis/femoralis<br />

Echo CT<br />

Hernia umbilicalis Echo CT<br />

13<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 13 21-06-10 08:14


Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Hernia Spigeli Echo CT<br />

Ileus BOZ CT Zowel liggend als<br />

staande opname (diafragmakoepels<br />

erop!)<br />

bij eerste keer; later<br />

liggend vervolgen<br />

Infiltraat<br />

CT<br />

Levercirrhose Echo CT<br />

Leverhaematoon of Echo CT<br />

laceratie<br />

Levermetastasen: initiële<br />

work-up<br />

Echo CT 3 of 4 fasen onderzoek<br />

Levermetastasen: followup<br />

Levertumor (hepatoom,<br />

HCC, FNH, adenoom)<br />

Lymfomen<br />

Miltmetastasen<br />

Milthaematoom of<br />

Laceratie<br />

Nadere analyse RIP (lever,<br />

milt, pancreas, etc)<br />

CT of<br />

echo<br />

Afhankelijk van uitgangssituatie<br />

wel of<br />

geen fasen onderzoek<br />

CT<br />

CT MRI 3 of 4 fasen onderzoek<br />

CT<br />

CT<br />

CT<br />

CT<br />

Echo<br />

MRI bij evt. bijniertumor,<br />

DSA soms bij hypernefroom<br />

Pancreatitis<br />

CT<br />

Pancreastumor<br />

CT<br />

Psoashaematoom CT<br />

Punctie-biopsie CT Echo Graag 1 dag voor<br />

ingreep APTT, INR en<br />

thrombo’s laten bepalen<br />

Rectus abdominishaematoom<br />

Echo CT<br />

Screening buikpathologie<br />

Echo +<br />

BOZ<br />

CT Bij adipeuze patiënten<br />

en/of veel darmgas: CT<br />

Splenomegalie<br />

Echo<br />

14<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 14 21-06-10 08:14


Abdomen: Algemeen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Trauma abdominaal<br />

(nier, lever, milt etc.)<br />

Trauma abdominaal bij<br />

kinderen<br />

Tumor<br />

Echo CT Gradering. Patiënt<br />

moet stabiel zijn. Geen<br />

iv.contrast bij shock:<br />

cave nierfunctiestoornis.<br />

Bij multitraumatisé<br />

spiraal CT van thorax en<br />

abdomen.<br />

Echo CT<br />

CT<br />

MRCP = Magnetic Resonance Cholangio Pancreaticografie<br />

15<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 15 21-06-10 08:14


Abdomen: Urologisch 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Afvloedbelemmering<br />

Bekkennier<br />

Echo<br />

Echo<br />

Blaastumor Echo +<br />

cystoscopie<br />

Blaasconcrement Echo+<br />

BOZ<br />

Haematoom na urologische<br />

CT<br />

chirurgie<br />

CT<br />

CT voor stadiëring<br />

Cystoscopie door<br />

uroloog<br />

Haematurie CT – IVP < 40 jaar echo + x-BOZ<br />

> 40 jaar CT - IVP<br />

Hydronephrose Echo<br />

Lekkage na radicale<br />

prostatectomie<br />

Nadere analyse pyelum<br />

/ ureter pathologie<br />

retrograde<br />

urethrografie<br />

retrograde<br />

pyelografie<br />

Door uroloog<br />

Door uroloog<br />

Nefrolithiasis CT Vervolgen met BOZ en<br />

echo<br />

Niercysten Echo CT<br />

Nierhaematoom / laceratie<br />

trauma<br />

CT<br />

Arterieel, veneuze en<br />

late fase<br />

Niertumor CT Echo CT: 2 fasen met 2 keer<br />

contrast bolus<br />

Nierhaematoom /<br />

laceratie<br />

CT<br />

Prostaathypertrophie /<br />

prostaatca.<br />

Reflux<br />

Renale hypertensie (aa.<br />

renalis stenose)<br />

Retroperitoneale fibrose<br />

Screening urologische<br />

pathologie (oa. lithiasis)<br />

Endoanale<br />

echo<br />

MCUG<br />

MRA<br />

CT<br />

Echo +<br />

BOZ<br />

CT + MRI<br />

Angiografie<br />

CT blanco<br />

CT / MRI voor stadiëring<br />

Endoanale echo door<br />

uroloog<br />

Soms retrograde pyelografie<br />

voor nadere<br />

analyse<br />

16<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 16 21-06-10 08:14


Abdomen: Urologisch 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Ureterconcrement CT blanco IVU<br />

Urachuscyste Echo CT<br />

Urachusfistel<br />

Ureterpathologie<br />

Urethra<br />

Fistulogram<br />

CTU<br />

Urethramaligniteit MRI<br />

(ingroei omgevende<br />

structuren)<br />

MRA = Magnetic Resonance Angiography<br />

MCUG = Mictie Cysto UrethroGrafie<br />

Zie genitalia man<br />

17<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 17 21-06-10 08:14


Genitalia: Man 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Cryptorchisme<br />

Epididymitis<br />

Haematoom<br />

Hydocèle<br />

Orchitis<br />

Prostaatafwijkingen en /<br />

of groottebepaling<br />

Echo<br />

Echo<br />

(Doppler)<br />

Echo<br />

Echo<br />

Echo<br />

(Doppler)<br />

Endoanale<br />

echo<br />

MRI<br />

Endo-echo door uroloog<br />

MRI bij verdenking<br />

maligniteit<br />

Spermatocèle<br />

Echo<br />

Testis tumor Echo Echo binnen 24 uur bij<br />

sterke verdenking op<br />

testis RIP<br />

Torsio Testis<br />

Echo<br />

Spoedindicatie<br />

(Doppler)<br />

Trauma<br />

Echo<br />

Urethra: strictuur, klep, Retrograde MCUG<br />

lekkage<br />

urethrografie<br />

Varicocèle Echo Valsalva procedure en<br />

onderzoek in staande<br />

houding is belangrijk<br />

MCUG = Mictie Cysto UretroGraffie<br />

18<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 18 21-06-10 08:14


Genitalia: Vrouw 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Adnexcyste<br />

Transabd.<br />

echo<br />

Transvaginale<br />

echo<br />

Transvaginale echo’s alleen<br />

bij gynaecoloog<br />

Cervix RIP MRI CT Transvaginale echo bij<br />

cervixCA evt. aanvullend<br />

Endometriose<br />

Via gynaecoloog<br />

MRI<br />

EUG<br />

Transvaginale<br />

Echo<br />

IUD zoek X-bekken Echo<br />

Onderbuikklachten: Echo<br />

screening<br />

Ovariumtumor Echo CT<br />

PID = Pelvic Inflammatory<br />

CT<br />

Disease<br />

Pelvimetrie MRI X-foto<br />

Stress-incontinentie MCUG<br />

Subfertiliteit (primair of<br />

secundair)<br />

HSG<br />

(lap./<br />

hysteroscopie)<br />

Uterus myoom Echo MRI /<br />

transvaginale<br />

echo<br />

Zwangerschapsevaluatie<br />

Transvaginale<br />

echo<br />

HSG = Hystero Salpingo Grafie<br />

MCUG = Mictie Cysto UretroGraffie<br />

Transabdom.<br />

echo<br />

Transvaginale echo’s alleen<br />

bij gynaecoloog<br />

Beide echo’s alleen bij<br />

gynaecoloog<br />

19<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 19 21-06-10 08:14


Tractus Digestivus 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Oesofagus:<br />

Divertikel (Zenker)<br />

Hernia diafragmatica<br />

Maligniteit<br />

Oesofagitis<br />

Reflux<br />

Status na chirurgie i.v.m.<br />

naadlekkage<br />

Scopie<br />

X-Oesophagus<br />

Scopie<br />

Scopie<br />

Scopie<br />

Scopie<br />

X-Oesophagus<br />

met Omnipaque<br />

Maag:<br />

Maligniteit<br />

Scopie<br />

Status na chirurgie i.v.m. X-Oesophagus<br />

Scopie<br />

naadlekkage<br />

met Omnipaque<br />

Ulcus / gastritis Scopie<br />

Dunne darm:<br />

Coeliakie MRI Scopie Duodenumbiopten en<br />

Scopie door MDL-arts<br />

Crohn MRI DDP<br />

Meckel’s divertikel Isotopenscan<br />

Stenose MRI DDP<br />

Streng<br />

Colon:<br />

RIP Scopie X-colon Scopie door MDL-arts<br />

colitis Scopie Scopie door MDL-arts<br />

Defaecatie probleem Defaecografie<br />

Diverticulitis Echo CT Secundair scopie vanwege<br />

mogelijk onderliggende<br />

maligniteit<br />

Divertikels<br />

X-colonscopie<br />

X- colon Scopie door MDL-arts<br />

20<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 20 21-06-10 08:14


Tractus Digestivus 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Poliepen scopie scopie Scopie door MDL-arts<br />

Postoperatieve naadlekkage<br />

X-colon<br />

met Omnipaque<br />

CT +<br />

rectaal<br />

of oraal<br />

Omnipaque<br />

Stenose X-colon scopie<br />

21<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 21 21-06-10 08:14


Thorax 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Airtrapping<br />

In- &<br />

exspiratie<br />

X-thorax<br />

CT<br />

Aortadissectie CT MRI Evt. angiografie<br />

Bronchiëtasiën<br />

HRCT<br />

Diafragma beweging<br />

(paradoxaal)<br />

Aneuysma aorta thoracalis<br />

doorlichting<br />

Haemoptoë X-thorax CT<br />

Hoesten en dyspnoe X-thorax<br />

+ evtentueel<br />

X-sinus<br />

Interstitiële pathologie:<br />

IPF of UIP<br />

HRCT<br />

Sarcoïdose<br />

HRCT<br />

Pneumoconiose HRCT<br />

Asbestose<br />

HRCT<br />

Longembolie CTA Binnen 24 uur tenzij er<br />

contra-indicatie is voor<br />

start antistolling is<br />

Markering punctieplaats Echo<br />

bij pleuravocht<br />

Metastasen CT PET<br />

Nadere analyse afw. Op CT<br />

Vrijwel alle indicaties CT<br />

X-thorax<br />

Pericardvocht<br />

Echo door CT<br />

cardioloog<br />

Pleuravocht drainage Echo markering<br />

CT Echomarkering voor<br />

drainage door longarts<br />

Pneumothorax<br />

In- & CT<br />

expriratie<br />

X-thorax<br />

Punctie CT Graag 1 dag voor<br />

ingreep APTT, INR en<br />

thrombo’s laten bepalen<br />

22<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 22 21-06-10 08:14


Thorax 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Sarcoideose pulmonaal<br />

HRCT<br />

Screening X-thorax Altijd 2 richtingen,<br />

tenzij preoperatief of<br />

bedthorax<br />

Thoracale pijn<br />

X-thorax<br />

Thoraxwandpathologie<br />

(infectie, tumorinvasie)<br />

MRI CT<br />

Trauma<br />

Tumorstadiering<br />

X-thorax<br />

+ ribdetail<br />

CT- thorax<br />

abdomen<br />

CT<br />

Bij multitraumatisé<br />

spiraal CT van thorax en<br />

abdomen<br />

CT thorax en abdomen<br />

in 1 sessie. PET elders<br />

23<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 23 21-06-10 08:14


Schouders 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Arthritis X-schouder Echo Eventueel gevolgd door<br />

MRI<br />

Arthose<br />

X-schouder CT<br />

Bursitis (kakdeposities) X-schouder MRI<br />

Congenitale afwijkingen X-schouder CT<br />

Corpus aliënum X-schouder<br />

Corpus liberum X-schouder CT<br />

Cuff pathologie MRI Echo<br />

Fractuur nadere analyse CT<br />

Frozen schoulder X-schouder MRI<br />

Impingement<br />

MRI<br />

Infectie<br />

X-schouder CT<br />

Kraakbeen afwijkingen MRI- Arthro-CT<br />

arhrografie<br />

Labrum pathologie MRI- Arthro CT<br />

athrografie<br />

Luxatie X-schouder Altijd een Loose opname<br />

Painfull arc<br />

X-schouder<br />

Synoviale pathologie MRI Arthro-CT<br />

24<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 24 21-06-10 08:14


Knieën 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Acuut trauma met X-knie MRI<br />

hydrops<br />

Arthritis X-knie MRI<br />

Arthrose<br />

X-knie<br />

Baker’s cyste Echo MRI<br />

Corpus aliënum X-knie<br />

Corpus liberum X-knie CT<br />

Fractuur nadere analyse CT<br />

Infectie X-knie MRI<br />

Kraakbeen pathologie MRI Bijv. retropatellaire<br />

chondromalacie (op X-<br />

foto niet beoordeelbaar)<br />

Kruisband of collaterale MRI<br />

band pathologie<br />

Meniscuscyste<br />

MRI<br />

Meniscusscheur MRI<br />

Osgood Schlatter X-knie Zijdelings met weke<br />

delen techniek<br />

Osteochondritis dissecans<br />

Osteonecrose<br />

Osteochondraal defect<br />

Retropatellaire chondropathie<br />

Ruptuur lig. patellae<br />

MRI<br />

Trauma X-knie CT<br />

X-knie MRI X-foto: poortopname<br />

noodzakelijk<br />

MRI<br />

MRI<br />

MRI<br />

Tumor X-knie CT + MRI Eerst beeldvormende<br />

(MR) diagnostiek en<br />

dan pas evt. punctie of<br />

biopsie!<br />

Vasculair (bijv. DVT v.<br />

pop.; aneurysma a.<br />

pop.)<br />

Echo MRI Preoperatief soms angio<br />

noodzakelijk<br />

25<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 25 21-06-10 08:14


Bekken & Heupen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Arthritis X-bekken MRI<br />

Arthrose<br />

X-bekken<br />

Bekkenfractuur nadere X-bekken CT<br />

analyse<br />

inlet /<br />

outlet<br />

Congenitale afwijking X-bekken CT<br />

Dubieuze collum fractuur<br />

op X-foto<br />

Femurkopnecrose<br />

CT MRI Coronale SE T1 en T2 is<br />

diagnostisch<br />

MRI<br />

Infectie X-bekken MRI Soms is MRI nuttig voor<br />

nader onderzoek<br />

Metastasen X-bekken MRI<br />

Sacroiliïtis X-bekken CT / MRI<br />

Symfysiolyse<br />

X-bekken<br />

‘ooievaar’<br />

Transient osteoporose MRI<br />

Trauma X-bekken CT<br />

Tumor X-bekken CT + MRI Eerst beeldvormende<br />

(MR) diagnostiek en dan<br />

pas evt. biopsie!<br />

26<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 26 21-06-10 08:14


Polsen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Arthrose<br />

X-pols<br />

Arthritis X-pols Nucleair<br />

scan<br />

Carpale instabilteit CT- arhrografie<br />

Congenitale afwijking X-pols CT<br />

Ganglion en cyste Echo MRI<br />

Infectie X-pols MRI<br />

Lig. triangulare (TFCC) MRI<br />

pathologie<br />

Pseudoarthrose (bijv. os CT<br />

naviculare)<br />

Trauma X-pols CT<br />

Tumor X-pols CT / MRI Eerst beeldvormende<br />

diagnostiek en dan pas<br />

evt. punctie of biopsie!<br />

27<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 27 21-06-10 08:14


Enkels 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Achillespees pathologie Echo MRI<br />

Arthritis X-foto MRI<br />

Arthrose<br />

X-foto<br />

Bandletsel MRI Deze vraagstelling kan<br />

niet worden beantwoord<br />

met X-enkel!<br />

Congenitale afwijking X-foto CT<br />

Fractuur nadere analyse CT Coronale en sagittale<br />

MPR<br />

Infectie X-foto MRI<br />

Kraakbeen pathologie MRI<br />

Osteochonditis dissecans<br />

X-foto MRI<br />

(talus mn.)<br />

Trauma X-foto CT<br />

Tumor X-foto MRI<br />

28<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 28 21-06-10 08:14


Ellebogen 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Arthritis X-foto MRI<br />

Arthrose<br />

X-foto<br />

Corpus liberum X -foto CT<br />

Infectie X-foto MRI Soms is MRI nuttig voor<br />

nader onderzoek + i.v.<br />

Gd<br />

Kraakbeenpathologie MRI<br />

Trauma X-foto CT<br />

Tumor X-foto CT / MRI Eerst beeldvormende<br />

(MR) diagnostiek en<br />

dan pas evt. punctie of<br />

biopsie!<br />

29<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 29 21-06-10 08:14


Skelet 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Metastasen in het skelet<br />

Metabole stoornis<br />

Osteoporose/botdensitometrie<br />

Scintigrafie MRI van<br />

verdacht<br />

gebied<br />

Scintigrafie Botbiopt<br />

X-TLWK +<br />

DEXA<br />

Paget X-foto Scintigrafie<br />

Via nucleaire geneeskunde<br />

30<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 30 21-06-10 08:14


Pediatrie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Congenitale heupdysplasie<br />

tussen 3 – 9<br />

Echo X vgl.<br />

Rosen<br />

maanden<br />

Congenitale heupdysplasie<br />

bij kinderen > 9<br />

mnd.<br />

X-bekken<br />

Afhangende beentjes<br />

Coxitis fugax Echo +<br />

X-foto<br />

Hartafwijking (links <br />

rechts shunt)<br />

Invaginatie BOZ +<br />

Echo<br />

X-foto voor uitsluiten M.<br />

Perthes of epifysiolyse<br />

X-thorax Echo Door cardioloog<br />

X-colon<br />

Reductie invaginatie met<br />

Omnipaque 200 (max.<br />

1 meter waterdruk)<br />

M. Perthes X-foto MRI AP + 45 graden<br />

Positie PH elektrode X-Thorax Tip pH-elektrode 3<br />

thoracale wervelhoogten<br />

boven cardio-oesofagale<br />

overgang<br />

Pylorushypertrophie Echo X-maag<br />

Screening intracran. Pathogogie<br />

Echo MRI / CT<br />

bij zuigelingen schedel<br />

Spina bifida bij zuigeling Echo + MRI<br />

LWK<br />

Trauma abdominaal bij<br />

kinderen<br />

Echo CT<br />

31<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 31 21-06-10 08:14


Weke delen &<br />

Extremiteiten<br />

Fistel<br />

Pseudoarthrose na fractuur<br />

pijpbeenderen<br />

1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Fistulogram<br />

X-foto<br />

Zwelling of RIP X-foto +<br />

Echo<br />

Nadere analyse RIP<br />

Beenlengte bepaling<br />

Scoliose<br />

CT en/of<br />

MRI<br />

Geplakte<br />

benen<br />

Wervelkolom<br />

CT + MPR<br />

MRI<br />

Eerst beeldvormende<br />

diagnostiek en dan pas<br />

evt. punctie of biopsie!<br />

CT voor analyse calcificaties.<br />

Eerst diagnostiek<br />

en dan pas evt. punctie<br />

of biopsie!<br />

32<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 32 21-06-10 08:14


Angiografie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Diepe veneuze trombose<br />

bekken / benen<br />

Perifere vaatproblemen<br />

in de benen, obliterend<br />

vaatlijden<br />

Stenose carotiden<br />

Trombose (arterieel)<br />

bekken/benen<br />

Echodoppler<br />

MRA<br />

Echodoppler<br />

door<br />

vaatlab.<br />

Aneurysma cerebraal MRA CTA<br />

Aorta / bekken vaatpathologie<br />

CTA MRA<br />

Phlebografie<br />

/ evt.<br />

herhaling<br />

echodoppler<br />

DSA<br />

CTA /<br />

MRA<br />

MRA DSA /<br />

CTA<br />

Doppleronderzoek op<br />

de functieafdeling<br />

33<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 33 21-06-10 08:14


Interventie 1e keuze 2e keuze Opmerkingen<br />

Abcesdrainage CT Echo Graag 1 dag voor<br />

ingreep APTT, INR en<br />

thrombo’s laten bepalen<br />

Cystepunctie abdominaal<br />

CT Echo Graag 1 dag voor<br />

ingreep APTT, INR en<br />

thrombo’s laten bepalen<br />

Echo<br />

Cystepuntie hals<br />

Galsteenextractie ERCP Door MDL artsen<br />

Galwegdrainage ERCP PTC PTC nu nog elders<br />

gedaan<br />

Nefrostomie Echo Wordt door de urologen<br />

zelf uitgevoerd<br />

Percutane angioplastiek<br />

(Dotter of stent)<br />

Embolisatie (bloeding of<br />

tumor)<br />

DSA<br />

DSA<br />

Na work-up middels<br />

MRA<br />

Wordt niet in IJsselland<br />

ZH gedaan<br />

34<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 34 21-06-10 08:14


Nawoord<br />

1. Deze leidraad is voor intern gebruik van het IJsselland<br />

ziekenhuis en voor huisartsen.<br />

2. Aansprakelijkheid beeldvormende <strong>radiodiagnostiek</strong><br />

Beeldvormende <strong>radiodiagnostiek</strong> dat geen aantoonbare<br />

afwijkingen oplevert sluit pathologie niet uit. De aanvrager<br />

van beeldvormende diagnostiek is verantwoordelijk voor<br />

het adequaat afronden van de diagnostiek.<br />

3. De maatschap is te allen tijde bereid om nieuwe inzichten<br />

te implementeren zowel vanuit de eigen beroepsgroep als<br />

vanuit overige specialismen.<br />

4. De maatschap is via het sein *811 6000 altijd tot overleg<br />

bereid op werkdagen of anders via de telefoniste.<br />

© 2010 - <strong>Maatschap</strong> <strong>Radiologie</strong> IJsselland Ziekenhuis<br />

35<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 35 21-06-10 08:14


IJsselland Ziekenhuis<br />

Prins Constantijnweg 2<br />

2906 ZC Capelle a/d IJssel<br />

Telefoon: 010 – 258 5000<br />

IJsselland Ziekenhuis,<br />

polikliniek Nesselande<br />

Cypruslaan 410<br />

3059 XA Rotterdam<br />

Telefoon: 010 – 258 5700<br />

www.ysl.nl<br />

www.buitenpoli.nl<br />

1020804 IJsselland Brochure <strong>Radiologie</strong>_v4.indd 36 21-06-10 08:14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!