Marcel Bouvy

Tena beoordeelt incontinente patiënt;
'Stel je voor dat we dit bij medicijnen
gaan doen'
Redactie Volkskrant op www: −09/08/12, 14:07
© ANP. Apotheek. De mensen op de foto komen niet voor in het artikel.
VK RONDVRAAGIncontinente patiënten die bij Achmea zijn verzekerd, worden niet gebeld door
hun apotheker maar door fabrikant Tena zelf, die vervolgens bepaalt wat en hoeveel de patiënt
nodig heeft. Efficiënt en kostendekkend of een verraderlijke ontwikkeling?
Wilna Wind, directeur Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie: 'Die pavlovreactie van
'schande-schande' ga ik maar niet geven. Dat je kijkt naar profielen en naar wat een patiënt nodig
heeft, is prima. We weten dat de zorgkosten de pan uit rijzen, en daar zit niemand op te wachten. Ik
heb vanmorgen met Achmea gesproken, want ik maak me wel zorgen over de privacy van de
patiënten. Mensen moeten weten door wie ze gebeld worden, of dat nou de apotheker of de fabrikant
is, en dat was nu niet duidelijk.
En wat ik gek vind: moet de fabrikant nou adviseren? Stel je voor dat we dat bij medicijnen gaan doen.
Tena adviseert natuurlijk Tena. Een huisarts constateert dat er wat nodig is. Dan zou een apotheek de
aangewezen instantie zijn te adviseren. Dat je dan een profiel maakt lijkt me logisch, dat is de
meerwaarde van een apotheker. Maar als je dat door de fabrikant laat doen, dan is de objectiviteit in
het geding.
De bal ligt dus nu bij de apothekers. Hun argument dat ze klemgezet worden tussen zorgverzekerars
en fabrikant? Nou, dat stadium zijn we voorbij hoor. Apothekers moeten gewoon hun werk doen. Dan
trekken ze maar aan de bel als ze klemgezet worden.'
Marcel Bouvy is hoogleraar farmaceutische patiëntenzorg aan de Universiteit Utrecht en werkt
een dag per week in een apotheek: 'Het is bekend dat mensen die incontinent zijn, vaak niet het
juiste materiaal gebruiken. Dat komt deels door het taboe dat er op rust. Mensen praten er niet
makkelijk over. Dus er valt zeker wat aan te verbeteren. Anderzijds is het de vraag of de fabrikant dit
zelf moet doen. Het is goed als er een schakel zoals de apotheek tussenzit. Bij Tena zitten
ongetwijfeld deskundige mensen die goed getraind worden. Maar in sommige gevallen hebben

mensen helemaal geen incontinentiemateriaal nodig, maar zijn ze beter af met bijvoorbeeld een
blaastraining of is een incontinentieproduct van een ander fabrikant geschikter. Zouden de mensen
van Tena dat dan adviseren? Dan verkopen ze geen materiaal meer.
Bij de apotheek waar ik zelf werk, doen we dit al jaren: mensen bellen om te vragen hoe iets bevalt, of
er misschien klachten of bijwerkingen zijn. Maar wij zijn onafhankelijk. Dat is beter. De zorgverlener
moet contact hebben met de patiënt, niet de fabrikant. Maar wat hier speelt, is dat in de
apotheekwereld een enorme kaalslag plaatsvindt. Er wordt bezuinigd op geneesmiddelen en op
tarieven. Men heeft de menskracht niet meer om patiënten te bellen en navraag te doen. Dat is geen
positieve ontwikkeling.
Het doet me een beetje denken aan wat er gebeurde met apotheken in voormalige Oostbloklanden na
de val van de Muur. Fabrikanten gingen zich flink tegen apotheken aan bemoeien. Als ik in Hongarije
vraag om paracetamol, krijg ik dus meteen de dure merkversie. Als ik vraag om het merkloze doosje,
kijken ze me raar aan. Hier in Nederland geeft een apotheker je sowieso het merkloze doosje, omdat
ze objectief zijn.'
De Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) in een
schriftelijke reactie: 'De KNMP kan geen inschatting maken van de kosteneffectiviteit van de
dienstverlening van Tena Consult. Wij hebben geen inzicht in de (prijs)afspraken tussen individuele
apothekers en Tena Consult. Bovendien zijn niet alle afspraken identiek. Niet alle bij Tena Consult
aangesloten apotheken besteden de gehele zorgverlening uit. Apotheken kunnen er ook voor kiezen
om bijvoorbeeld zelf de distributie en/of declaratie uit te blijven voeren.'
'De uitbesteding van (een deel van) de zorg rondom incontinentiematerialen bespaart een apotheek
uiteraard tijd. Dit kan leiden tot besparingen op bijvoorbeeld personeelskosten of voorraadbeheer, en
laat meer ruimte over voor de zorg rondom geneesmiddelen. Gezien de sterk toegenomen werkdruk in
apotheken dit jaar, en de aanzienlijk hogere uitvoeringseisen in contracten kunnen dergelijke zaken
meespelen bij de overweging om met een partij als Tena Consult samen te werken.'
'Op de vraag of deze uitbesteding op macroniveau leidt tot een meer efficiëntie besteding van
zorggelden kan de KNMP echter geen antwoord geven. Er zijn hiervoor te veel onbekende variabelen,
zoals de kosteneffectiviteit van Tena Consult; de (prijs)afspraken tussen Tena Consult en apothekers;
en de waardering van de vrijgekomen tijd/ruimte voor apothekers.'
GroenLinks-Tweede Kamerlid Linda Voortman tegen het ANP: 'GroenLinks vindt het een vreemde
zaak. En dan nog wel uit naam van de apotheek, een schending van de privacy van de patiënt.
Bovendien heeft een fabrikant een commercieel belang, dus is er van een onafhankelijk oordeel geen
sprake.'
'Volgens mij moeten cliënt en zorgaanbieder samen kijken welk product het beste past bij de vraag.
Een verzekeraar zou met de fabrikant over de prijs van producten moeten praten, in plaats van Tena
op patiënten af te sturen.'