Evaluatierapport (PDF, 6.47 MB) - Buitenlandse Zaken - Belgium

FINEXPO EVALUATION
De berekening van de commerciële winstgevendheid is voornamelijk gebaseerd op
het commentaar van de OESO. Alle projecten worden aangemeld (‘notificatie’) bij de
OESO. Als een project eenmaal is aangemeld, kunnen de deelnemende landen het
betreffende project op basis van het concessionaliteitsniveau, dan wel op basis van de
commerciële haalbaarheid betwisten. De winstgevendheidanalyse wordt dus niet
automatisch gedaan, maar alleen wanneer een OESO-lid twijfels uit. Zolang een project
niet wordt aangevochten hoeft de ‘niet commerciële haalbaarheid’ ook niet aangetoond te
worden. Daarom beoordelen noch de bedrijven, noch FINEXPO de commerciële
haalbaarheid, althans in formele zin. Ze baseren hun oordeel slechts op de sectorkeuze
en de aard van de interventies. Slechts twee projecten van FINEXPO werden afgewezen
door OESO-leden, terwijl in één geval (telecommunicatiesysteem in de gebouwen van het
Parlement, Ghana, Siemens) aangetoond moest worden op welke wijze voldaan werd aan
de criteria van de OESO.
De beoordeling van het belang van het project voor de Belgische economie wordt
uitgevoerd door de FOD Economische Zaken. Deze beoordeling wordt opgesteld zonder
enige vooraf bepaalde methodologie, noch wordt deze afgewogen tegen een vooraf
bepaalde nationale handelsstrategie. Er is geen operationele beschrijving van wat
verstaan moet worden onder “export en handelsbelang”. Het Federale Ministerie van
Economische Zaken beoordeelt de voorstellen tegen hun potentiële bijdrage aan
onderzoek en ontwikkeling in België. Hoewel in de meeste gevallen een inschatting wordt
gemaakt van de bijdrage van een project in termen van uren arbeid gegenereerd in
België, zijn er geen drempelwaarden of standaards in dat opzicht. Er bestaat geen
definitie - of minimum standaard - van wat beschouwd zou moeten worden als
“producten van Belgische oorsprong”.
De aanvragende bedrijven verstrekken informatie over de Belgische onderaannemers
die zij voornemens zijn aan te trekken en het verwachte aantal uren arbeid die daarmee
worden ingezet (deze informatie is nu verwijderd uit de vragenlijst). Alle projecten
werden uitgevoerd met de steun van Belgische en buitenlandse onderaannemers. Van de
108 bestudeerde dossiers, geven 97 informatie over het verwachte buitenlandse aandeel
in de uitvoering van het project. Gemiddeld bedraagt dat buitenlandse aandeel 22%; het
grootste is 60% (telecommunicatie in Tanzania) en het kleinste 2%. Minstens 66 van de
108 projecten maakten gebruik van Belgische onderaannemers. Vierenvijftig dossiers
geven informatie over het totaal aan (verwachte) werkgelegenheid die gegenereerd
wordt. Dat gemiddelde bedraagt 105.444 uur per jaar, het maximum 414.000 uur per
jaar (herstel van het elektriciteitsnetwerk in Ecuador) en het minimum 2.825
(telecommunicatie op het platteland in Malawi).
Het ontbreken van een federale strategie voor exportbevordering en daarmee het
ontbreken van criteria om de relevantie van de projecten in dat perspectief te
beoordelen, leidt tot een beoordeling die voornamelijk gebaseerd is op wat aanvaardbaar
geacht wordt voor de OESO.
Volgens de zeer ruime definitie van wat aanvaardbaar zou zijn voor
FINEXPO vanuit het oogpunt van exportbevordering, kunnen de meeste
projecten als relevant worden beschouwd, omdat zij enige toegevoegde
waarde in België genereren. In hoeverre deze toegevoegde waarde het
bedrag van de belastingbetaler rechtvaardigt waarmee het project
gesteund wordt is niet duidelijk. Waarschijnlijk is dit meer gerelateerd aan
de potentiële ontwikkeling van het bedrijf zelf in de markt dan aan de
werkgelegenheid voor werknemers in België. Handelsbevordering is
moeilijk vooraf vast te stellen, maar tot nu toe is ook geen enkele poging
ondernomen om de meest positieve ervaringen te identificeren en om
daarmee de criteria toe te spitsen waarmee dat belang van
exportbevordering zou kunnen worden beoordeeld.
see
4.2. Kennisontwikkeling
Final report – page 40