Evaluatierapport (PDF, 6.47 MB) - Buitenlandse Zaken - Belgium

FINEXPO EVALUATIE
et al. 2008 15 , Martinez-Zarzoso et al. 2008 16 ). Effecten op het genereren van
werkgelegenheid zijn niet bewezen: gebonden hulp is niet succesvol in het genereren van
substantiële werkgelegenheid in het donorland. Financiële voordelen lijken ten goede te
komen aan een beperkt aantal ondernemingen en/of groepen in het donorland. De
impact van gebonden hulp op de betalingsbalans is te verwaarlozen. Echter de daaraan
verbonden financiering 17 lijkt een verhoudingsgewijs positievere invloed te hebben op de
betalingsbalans van de donor. Aan de andere kant, studies over het ontbinden van de
hulp tonen aan dat dit geen negatieve gevolgen heeft aan de kant van de donor.
Het standpunt van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de OESO over gebonden
hulp zou kunnen veranderen. Volgens een recente studie over de doeltreffendheid van
hulp 18 op ontwikkeling, is dat handelsverstoring niet zo zeer het gevolg is van gebonden
hulp, maar van hulp op zich. Bovendien verandert de wereldwijde context met betrekking
tot hulp zich ingrijpend. Niet-DAC landen, zoals China en India spelen een steeds grotere
rol in het verstrekken van concessionele financiering voor ontwikkeling. Hun financiering
is veelal grootschalig en wordt doorgaans aangeboden als gebonden concessionele
leningen onder slechts een beperkt aantal beperkende voorwaarden. Het is daarmee
aantrekkelijk en ondermijnt de condities die gesteld worden aan bilaterale DAC-leden.
3.2.3. Opmerkingen uit de ontvangende landen
Sommige ambtenaren, in het bijzonder in Ghana, bleken een brede persoonlijke kijk te
hebben op het debat over gebonden en ontbonden hulp. In hun redenering namen zij het
risico mee dat hulpstromen zouden kunnen opdrogen, wat niet ten goede zou komen aan
de ondernemingen in de donorlanden. "Indien Chinese bedrijven uiteindelijk een groot
deel van de aanbestedingen voor goederen en openbare werken zouden winnen die
gefinancierd worden door de Europese landen, terwijl de Chinese hulp geheel gebonden
is, zou de bereidheid van de Europese overheden om ontwikkelingshulp aan Ghana te
blijven verstrekken wel eens kunnen verminderen. En dat zou dan weer van invloed zijn
op de totale hulpstroom aan dat land. Aan de andere kant kan gebonden hulp geboden
door kleine landen leiden tot onvoldoende concurrentie tussen potentiële leveranciers,
vandaar dat het beleid aangaande gebonden hulp zou kunnen gelden tussen EU-landen
(of op basis van wederkerigheid) in relatie tot andere landen, terwijl ontbonden hulp
‘markten’ alleen open zouden moeten zijn voor die leveranciers uit landen die bereid zijn
hun hulp te ontbinden. 19
Dit impliceert dat het debat over gebonden versus ontbonden hulp niet alleen naar de
effectiviteit van de hulp moet kijken, maar ook rekening moet houden met de mogelijke
gevolgen voor de bereidheid van de belastingbetaler om voor ontwikkelingshulp te
betalen in het geval de ‘spread effects’ op de economie van het donorland te laag
worden.
15 Zarin-Nejadan, Monteiro and Noormamode, The impact of ODA on donor country exports: some empirical evidence for
Switzerland, University of Neuchatel, 2008.
16 Martinez-Zarzoso, Nowak-Lehmann and Klasen, Does German development aid promote German exports, Goettingen: Ibero-
America institute of Economic research, 2008.
17 Gemengde financiering is de combinatie van officiële ontwikkelingshulp, hetzij subsidies hetzij leningen, met een andere
financiering om financieringspakketten samen te stellen. Deze financieringspakketten zijn onderworpen aan dezelfde criteria
van concessionaliteit, ontwikkelingsrelevantie en dergelijke.
17 The developmental effectiveness of untied aid: evaluation of the implementation of the Paris declaration and of the 2001 DAC
recommendation on untying ODA to the LDCs, ODI, 2009.
see
19 Deze verklaring strookt niet met het officiële standpunt van de Ghanese regering, maar het is interessant, omdat het idee dat
Europeanen hun aanwezigheid in Afrika moeten beschermen tegen concurrenten die volgens andere regels spelen, niet alleen in
Europa leven, maar worden verdedigd door Afrikaanse ambtenaren. Zie ook: Evaluatie van de Franse samenwerking met
Kameroen van 2001 tot 2007 SEE, 2009.
Final report – page 23