Evaluatierapport (PDF, 6.47 MB) - Buitenlandse Zaken - Belgium

FINEXPO EVALUATIE
3. INTERNATIONALE EN NATIONALE CONTEXT
3.1. Internationale overeenkomsten
Programma´s voor exportfinanciering stellen zowel nationale exporteurs van
kapitaalgoederen en diensten, evenals aannemers van werken in staat hun producten of
diensten aan te bieden aan de koper tegen hetzij gunstige leveringsvoorwaarden, hetzij
gunstige financieringsmogelijkheden. Dit laatste impliceert doorgaans concessionele
financieringsvoorwaarden (rente, aflossingsvrije periode, terugbetaalperiode). Het kan
zijn dat deze transacties worden aangemerkt als ODA en dat er tevens condities aan het
ontvangende land worden gesteld dat de producten en (financiële) diensten afkomstig
zijn uit het land dat de hulp aanbiedt. Dat wordt gebonden hulp genoemd. Het is al jaren
verboden om als voorwaarde voor overheidssteun de ontvanger te verplichten producten
of diensten van een specifieke aanbieder af te nemen.
Gebonden ODA is aan regulering gebonden zoals die is neergelegd in internationale
overeenkomsten (‘Agreements’) binnen het DAC-overleg. Het primaire doel van een
dergelijke overeenstemming is om eerlijke concurrentie te waarborgen op basis van
kwaliteit en prijs van de goederen en diensten en dat concurrentie niet plaats vindt op
basis van de financieringscondities die aangeboden worden voor een bepaalde transactie.
Daarnaast streven deze overeenkomsten er naar om de subsidies en handelsverstoringen
die veroorzaakt worden door staatsgesteunde exportkredieten zo veel mogelijk te
beperken. Meer recentelijk hebben deze overeenkomsten ook tot doel om er voor te
zorgen dat de financiële steun voldoende rekening houdt met internationale kwesties
zoals milieu of goed bestuur (‘governance’).
De internationale zorg aangaande mogelijke handelsverstorende effecten van gebonden
hulp en vervolgens de invoering van regelgeving om die gevolgen te verzachten hebben
zich van oudsher gericht op de steun in natura (waar goederen worden gekocht in het
donorland en die gereed voor consumptie of gebruik in het ontvangende land worden
afgeleverd 4 ) en op transacties die rechtstreekse invoer financieren (‘directly financed
imports‘- DFI), waarbij de aanschaf van specifieke goederen en diensten door de
financier bepaald wordt 5 .
De eerste overeenkomst, "Arrangement on export credits benefiting from public support”,
goedgekeurd in 1978 bepaalde de grenzen aan de voorwaarden die gesteld mogen
worden aan overheidsgesteunde exportkredieten (bijv. minimale rente 6
voor de
financiering van exportkredieten, risicodekking en de maximale aflossingsvoorwaarden)
en op het gebonden karakter van de hulp. De Regeling omvat ook procedures voor
kennisgeving vooraf (‘notification’), onderling overleg, informatieuitwisseling en
4 Doorgaans een aanzienlijk deel van de bilaterale noodhulp / humanitaire hulp.
5 Zie voor verdere analyse van de effecten van gebonden hulp: Clay, Edward J., Matthew Geddes en Luisa Natali ) 2009’: Untying Aid: Is
it working? An Evaluation of the Implementation of the Paris Declaration and of the 2001 DAC Recommendation of Untying ODA to the
LDSs, Copenhagen.
6 Minimale rentetarieven werden gepresenteerd in een matrixtarief als de officiële leningsrente. Matrixtarieven werden berekend op
basis van het gewogen gemiddelde van rentetarieven binnen een mandje van valuta en geldig voor een periode van zes maanden.
see
Final report – page 19