DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

Hoofstuk 3
Navorsingsontwerp en metodologie
3.1. Inleiding
Die voorafgaande hoofstukke in hierdie studie vorm ʼn belangrike agtergrond tot die
ondersoek. In Hoofstuk 1 is ’n inleidende fokus op die navorsingsvraag, -doelwitte
en -ontwerp geskets. In Hoofstuk 2 is verslag gedoen oor die literatuurstudie wat oor
taalaktivisme gedoen is, beide plaaslik en internasionaal. In hierdie hoofstuk word die
navorsingsontwerp en enkele navorsingsdilemmas beskryf. Die navorsingsmetode, dit wil
sê die wyse waarop data ingesamel en ontleed is, word ook uiteengesit.
3.2. Agtergrond
Verskeie kwalitatiewe studies oor die rol van die media, en spesifiek die gedrukte media,
oor taalkwessies het reeds die lig gesien.
Een van die omvangrykste werke is die werk van Steyn (1995) wat oor die gesindhede
teenoor Afrikaans handel, soos in die gedrukte media vanaf 2 Februarie 1990 tot 27 April
1994 weerspieël. Hiermee bied Steyn ’n gedetailleerde dokument van die stryd vir die
behoud van die status van Afrikaans tydens die politieke oorgangsfase van die land. Hy
doen dit vanuit ’n taalpolitieke oogpunt, en kwessies soos die amptelike taaldebat, die
taal van onderrig en wetenskap en taalsake in die openbare uitsaaiwese, kom onder die
loep. Taalaktivisme, spesifiek taalaktivisme vir moedertaalonderrig, word egter nie
ondersoek nie. Hierdie studie fokus ook slegs op die stryd van Afrikaanssprekendes.
Lubbe en Du Plessis (2001) het ’n inhoudsanalise van die debat in die gedrukte media oor
die interpretasie van die amptelike taalbeginsels van die Tussentydse Grondwet gedoen.
Hulle vertrekpunt was die drie oriëntasies van Ruiz (1988) naamlik taal-as-probleem,
taal-as-reg, en taal-as-hulpbron. Binne elk van die drie oriëntasies het hulle twee verdere
oriëntasies onderskei, naamlik “taal-as-sentimentele-geneentheid”, en “taal-as-bron”
(language as means). In hulle analise word onderskei tussen 1) rapportering van die
gebeure, 2) redaksionele kommentaar rakende die gebeure, 3) kommentaar van vryskut
medewerkers in rubrieke en diepgaande artikels, en 4) spontane kommentaar in briewe
85