DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

3. Hoëronderwysfase
Engels as ontwikkelde medium, of
Hindi- en streekstale as opkomende media
Volgens Lachman (1975:161), is daar prakties ’n wye gaping tussen die aanvaarde
taalbeleid en -praktyk in die klaskamer. Dit is byvoorbeeld nie ongewoon dat die leerder
en onderwyser in een taal kommunikeer, maar dat onderrig binne die klas in ’n ander taal
aangebied word en leermateriaal in ’n totaal ander taal beskikbaar is nie. Die linguistiese
behoeftes van die leerders is dus die werklike slagoffers in die proses.
Die voorbereiding van handboeke vir die onderrig van tegniese vakke vir hoëronderwys
is in die hande van die elite en word nie deur individue, professionele persone en/of die
ontvangers van die onderwys bestuur nie. Baie navorsers word ontmoedig om
betekenisvolle bydraes tot hul inheemse tale te lewer. Opponerende aktivistiese groepe
staan dus teenoor mekaar en elke groep dring aan op wat hulle uit die proses wil bereik.
Lachman stel die opponerende opvattings soos volg voor:
Tabel 10: Opponerende groepe en hul standpunte volgens Lachman
Kwessies in konflik
Uiterste standpunte deur die
gevestigde elite
Uiterste standpunte deur die
opkomende elite
1. Doelwitte van onderwys Universele waardes en kennis Kennis in ooreenstemming met
kulturele agtergrond
2. Die rol van taal in
Onderwys
Outonomie vir moedertaal as
volwaardige medium (vanaf
primêre tot gevorderde stadia)
3. Keuse van die medium Een medium (nasionaal of
universeel)
4. Vereistes vir die
(a) gevorderde tale met
kwalifisering van
tradisie geïnspireerde
medium tale
literêre standaarde
(b) gekultiveerd met
elegante terminologie
en vertalers
5. Pas van verandering Status quo of, indien dit moet
verander dan slegs na
genoegsame voorbereiding
Taal hiërargie met multifase
media (voorbereidend,
byvoegend en hoofmedia wat
relevant is aan die onderwys)
Plurale media (streeks- en
minderheidstale)
Moedertale met bestaande
situasiegebonde implisiete
besitters beheer
Aanvaarde gevolge pidginisering,
vermenging en kodeverwisseling
Vinnige verandering vanaf
dominante tale deur die skepping
van vakuums ten gunste van
moedertale
82