DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

gebruik van die moedertaal in die beginfases van onderrig, sowel as met die ontwikkeling
van infrastruktuur ter ondersteuning daarvan. Die uitdaging vir die volgende dekade was
om die beleid te implementeer sodat die voordele van moedertaalonderwys vir almal
beskikbaar kon wees.
Die 1990s
Die dekade begin met die inwerkingstelling van die nuwe transformerende stelsel, bekend
as Elementêre Onderwys, waarvolgens inheemse tale erkenning geniet as tale van
onderrig in die formele skoolstelsel. Litteral (2000:4) noem die proses inheemse
ontwikkeling omdat hy dit as die formaliseringsproses van moedertaalonderwys beskou.
Volgens hom is dit nie net ’n aanpassing wat tot geletterdheid beperk sal wees nie, maar
dat dit ’n totaal nuwe stelsel behels wat gebaseer sal wees op die ontwikkeling van
inheemse kulture en dat die hele onderwysstelsel uiteindelik verander sou moes word.
Die ontwikkeling van die kurrikula sou volgens Litteral by die gemeenskap moes berus
omdat hulle die kulturele spesialiste is.
In 1990 het ’n sektorale oorsig ’n herstrukturering van die onderwysstelsel aanbeveel. Dit
het die instelling van ’n driejaar-moedertaalfase tot Graad 2 (insluitend die
voorbereidingsjaar) ingesluit. Institusionele ondersteuning vir die infasering van
moedertaal is versterk. Organisasies wat hierin ’n groot rol gespeel het was die PNG
Integral Human Development Trust sowel as die Staff Development Unit van die Port
Moresby Inservice College. Die Summer Institute of Linguistics (SIL) was ook deel van
die ontwikkelingsproses (Litteral, 2001:3).
Volgens Litteral (2000:4) het taalbeleid oor die vier dekades ’n totale
gedaanteverwisseling ondergaan. Wat as nie-amptelike gemeenskapsgebaseerde
inisiatiewe vir ʼn demokratiese taalbestel ontstaan het, het uiteindelik tot die verandering
van nasionale beleid gelei en die bo-na-benede stelsel in die onderwys het begin plek
maak vir amptelike gemeenskapsgebaseerde beleide. Akademici het veral’n leidende rol
hierin gespeel. Die uitdaging vir die gemeenskap van Papoea-Nieu-Guinee was om ’n
74