DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

dat Tok Pisin en ander inheemse tale in onderwys gebruik moet word. Gedurende die
tydperk 1974-79 het die UPNG Tok Pisin en Hiri Motu as tale tot hul taaldepartement
toegevoeg en dit met die hulp van personeel wat deur die Summer Institute of Liguistics
(SIL) verskaf is, aangebied (in Litteral, 2001:3).
Die betekenisvolste gebeurtenis vir die toekomstige rigting van taalbeleid was die besluit
van die North Solomons Provincial Government in 1979 om die Viles Tok Ples Skulstelsel
in 1980 in gebruik te neem. Dit was die begin van die gedesentraliseerde, benedena-bo
proses in taalbeleidsbesluitneming. Dit sou uiteindelik nasionale besluitneming in
minder as ’n dekade totaal verander.
Die 1980s
Die proses van gedesentraliseerde, grondvlakgeoriënteerde beleidmaking vir die
onderwys het gedurende hierdie tydperk verder uitgebrei. Die besluitnemers was nou
provinsiale- en gemeenskapsleiers. Die fokus was hoofsaaklik op plaaslike tale vir
geletterdheid van kinders, terwyl aandag ook aan Wiskunde, Wetenskap en Sosiale
Studies geskenk is. Litteral (2000:3) noem die proses inheemse aanpassing aangesien ’n
inheemse taal gebruik is vir die onderrig van basiese akademiese vaardighede. In 1985
het die provinsiale ministers van onderwys aanbeveel dat voorskoolse
moedertaalonderwys aangemoedig moet word.
Die begroting van die Nasionale Onderwysdepartement het in 1989 voorsiening gemaak
vir inheemse tale en geletterdheid sowel as vir fondse vir opleiding en
materiaalontwikkeling. Uiteindelik het ’n inisiatief wat op grondvlak begin is dus tog
nasionale beleid begin beïnvloed. Nog later het die Parlement in 1989 ’n
bewusmakingsprogram wat gespesifiseer het dat leerders in hul moedertaal moet leer lees
en skryf, goedgekeur.
Die tydperk is gekenmerk deur veelvuldige aktiwiteite ter ondersteuning van
moedertaalonderwys. Die dekade eindig met die aanvaarding van nasionale beleid vir die
73