DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ... DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
Onder nie-amptelike benaderings tot moedertaalonderrig kan ook weer onderskei word tussen positiewe sowel as negatiewe benaderings en aksies van taalbewegings en individue rakende moedertaalonderrig. Taalbewegings en ander rolspelers soos individue wat hulle vir taalregte beywer, het instrumente nodig om op ’n georganiseerde en effektiewe wyse (van onder) deel te kan word van die taalbeplanningsprosesse in hul gemeenskappe. 2.6. Instrumente van taalaktivisme Martel (1999:47) identifiseer die volgende instrumente van aktivisme, naamlik litigasie, drukgroepvorming, navorsing, gemeenskapsmobilisering, mediadekking en selfs geweld. Laasgenoemde is volgens Du Plessis die uiterste vorm daarvan, maar dit kom nietemin voor (Du Plessis, 2004:169-70). Gebaseer op die werk van Martel onderskei Du Plessis die volgende sewe instrumente van taalregte-aktivime en plaas dit in ’n hiërargiese orde vanaf gematigde vorme van taalregte-aktivisme tot ’n taalregte-aktivisme wat meer konfronterend van aard is: Hierdie instrumente van taalaktivisme kan skematies soos volg voorgestel word. Tabel 6: Die instrumente van taalaktivisme Instrumente van taalaktivisme Navorsing Mediadekking Konfronterend Ggematigd klagtelegging Drukgroepvorming (Lobbying) Gemeenskapsmobilisering Petisionering Boikot Dreiging met litigasie Druk op die massas Demonstrasies Litigasie Geweld 46
Die instrumente van taalaktivisme kan soos volg bespreek word: 2.6.1. Navorsing In die hiërargiese orde van Martel word navorsing beskou as die gematigste instrument in taalaktivisme. Bless et al. (2006:iii) glo dat die belangrikste doelwit van navorsing moet wees om die daaglikse lewens van mense en hul omstandighede te verbeter. Verder moet navorsing ook ’n volledige analise van die belangrikste kwessies bied sodat dit volledig verstaan kan word (Bless et al., 2006:iv). Bless et al. redeneer verder dat navorsers bewus moet wees van “the real needs of their countries and by the conviction that they will undertake research promoting the genuine development of their countries”. Sen (2004:4) wys daarop dat hoewel daar spanning in die verhouding tussen aktivisme en navorsing teenwoordig is, navorsing tog belangrike insigte oor die aard van die politiek wat beleid beïnvloed lewer. Sen (2004:8) toon aan hoe ’n kombinasie van aktiviste en navorsers suksesvol kan wees in die identifisering van en dokumentering van ervarings en hoe samewerking tussen die groepe uiteindelik kan lei tot die oordrag van die ervarings in regsterminologie en -konsepte kan oordra wat uiteraard in die onderhandelingsprosesse noodsaaklik is. Die ontwikkeling van terminologie of die intellektualisering van tale is nog ’n terrein waar navorsers en akademici ’n belangrike rol kan speel. Dit kan egter nie in isolasie gedoen word nie. Individue soos predikante, tolke, skrywers en gewone sprekers van ’n taal speel ’n belangrike rol in die proses van intellektualisering (Finlayson & Madiba, 2002:41; Liddicoat, 2002:1). Hale (2001:1) noem in sy artikel getiteld What Is Activist Research? dat aktivistiese navorsing nie beperk is tot, of handel oor, mense wat as aktiviste beskou word nie. Dit beteken ook nie dat die navorser noodwendig as ’n aktivis beskou kan word nie. Hale beskryf dan aktivistiese navorsing as dat dit help om die grondoorsake van sosiale ongelykheid, verdrukking, geweld en verwante toestande van menslike lyding beter te verstaan; vanaf begin tot verspreiding in direkte samewerking met ’n georganiseerde groep mense wat aan hierdie toestande onderwerp is, uitgevoer word; en gebruik word 47
- Page 9 and 10: 5.2.4. Lê van Taalklagtes 197 5.2.
- Page 11 and 12: Lys van tabelle Tabel 1: Raamwerk v
- Page 13 and 14: Lys van afkortings AB AHI ANC CNO C
- Page 15 and 16: Hoofstuk 1 Inleiding en agtergrond
- Page 17 and 18: Deur die toepassing van spesiale im
- Page 19 and 20: ʼn emosionele en politieke aangelee
- Page 21 and 22: 1.2. Taalaktivisme in Suid-Afrika T
- Page 23 and 24: 1.2.2. Aktivisme onder die Breë De
- Page 25 and 26: 1.4. Die belang van die studie Deur
- Page 27 and 28: dokumente- en empiriese studie uitg
- Page 29 and 30: Hoofstuk 2 Literatuuroorsig 2.1. In
- Page 31 and 32: geweldpleging, traangas, burgerlike
- Page 33 and 34: grootste toets vir taalaktivisme va
- Page 35 and 36: moedertaal te gebruik omdat dit in
- Page 37 and 38: Dit is grootliks simbolies, ten min
- Page 39 and 40: edes daarvoor. Taalminderhede moet
- Page 41 and 42: nie. Vanuit hierdie oogpunt word ta
- Page 43 and 44: eklemtoon ’n funksionele toekenni
- Page 45 and 46: Die verklaring is gebaseer op die b
- Page 47 and 48: Uit bogenoemde bespreking kan die g
- Page 49 and 50: professionele onderwyspraktisyns, o
- Page 51 and 52: inheemse tale as noodsaaklik vir su
- Page 53 and 54: doelwitte beskou. Claysmith noem di
- Page 55 and 56: Staking deur Chinese onderwysers Ma
- Page 57 and 58: of revolusionêre verandering. Herl
- Page 59: geweld insluit, en die invloed daar
- Page 63 and 64: strategieë, taktieke, middele en g
- Page 65 and 66: aanraak deur wat hy professionele a
- Page 67 and 68: 2.6.4. Drukgroepvorming (Lobbying)
- Page 69 and 70: Petisionering - of die versameling
- Page 71 and 72: gedurende die Indiese onafhanklikhe
- Page 73 and 74: 2.6.7. Geweld Geweld is die mees ek
- Page 75 and 76: as in Quebec waar burgers tevrede w
- Page 77 and 78: Masedoniese taal beklemtoon kan wor
- Page 79 and 80: teenoor groepe wat eerder die assim
- Page 81 and 82: Ter versterking van moedertaalonder
- Page 83 and 84: Tabel 7: ’n Skematiese voorstelli
- Page 85 and 86: Tabel 8: ’n Skematiese voorstelli
- Page 87 and 88: dat Tok Pisin en ander inheemse tal
- Page 89 and 90: professionele, formele onderwysstel
- Page 91 and 92: Gemeenskap in die middel 1970s. Omd
- Page 93 and 94: 2.7.5. Bangladesh Bangla, wat die a
- Page 95 and 96: 2.7.6. Indië Belangegroepe in Indi
- Page 97 and 98: Taalaktivisme in Indië word gekenm
- Page 99 and 100: Hoofstuk 3 Navorsingsontwerp en met
- Page 101 and 102: onderwerpe waaroor berig is, is ond
- Page 103 and 104: In hierdie ondersoek word ʼn litera
- Page 105 and 106: 3.3.1. Navorsingsprobleem en doelwi
- Page 107 and 108: taalbenaderings, soos deur beide am
- Page 109 and 110: taalbeplanning (benede-na-bo); dit
Die instrumente van taalaktivisme kan soos volg bespreek word:<br />
2.6.1. Navorsing<br />
In die hiërargiese orde van Martel word navorsing beskou as die gematigste instrument in<br />
taalaktivisme. Bless et al. (2006:iii) glo dat die belangrikste doelwit van navorsing moet<br />
wees om die daaglikse lewens van mense en hul omstandighede te verbeter. Verder moet<br />
navorsing ook ’n volledige analise van die belangrikste kwessies bied sodat dit volledig<br />
verstaan kan word (Bless et al., 2006:iv). Bless et al. redeneer verder dat navorsers bewus<br />
moet wees van “the real needs of their countries and by the conviction that they will<br />
undertake research promoting the genuine development of their countries”. Sen (2004:4)<br />
wys daarop dat hoewel daar spanning in die verhouding tussen aktivisme en navorsing<br />
teenwoordig is, navorsing tog belangrike insigte oor die aard van die politiek wat beleid<br />
beïnvloed lewer. Sen (2004:8) toon aan hoe ’n kombinasie van aktiviste en navorsers<br />
suksesvol kan wees in die identifisering van en dokumentering van ervarings en hoe<br />
samewerking tussen die groepe uiteindelik kan lei tot die oordrag van die ervarings in<br />
regsterminologie en -konsepte kan oordra wat uiteraard in die onderhandelingsprosesse<br />
noodsaaklik is. Die ontwikkeling van terminologie of die intellektualisering van tale is<br />
nog ’n terrein waar navorsers en akademici ’n belangrike rol kan speel. Dit kan egter nie<br />
in isolasie gedoen word nie. Individue soos predikante, tolke, skrywers en gewone<br />
sprekers van ’n taal speel ’n belangrike rol in die proses van intellektualisering<br />
(Finlayson & Madiba, 2002:41; Liddicoat, 2002:1).<br />
Hale (2001:1) noem in sy artikel getiteld What Is Activist Research? dat aktivistiese<br />
navorsing nie beperk is tot, of handel oor, mense wat as aktiviste beskou word nie. Dit<br />
beteken ook nie dat die navorser noodwendig as ’n aktivis beskou kan word nie. Hale<br />
beskryf dan aktivistiese navorsing as dat dit help om die grondoorsake van sosiale<br />
ongelykheid, verdrukking, geweld en verwante toestande van menslike lyding beter te<br />
verstaan; vanaf begin tot verspreiding in direkte samewerking met ’n georganiseerde<br />
groep mense wat aan hierdie toestande onderwerp is, uitgevoer word; en gebruik word<br />
47
Change language