DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

Taalbewegings is nie, soos in die geval van sosiale bewegings, tot ’n spesifieke deel van
die samelewing beperk nie. Annamalai (1979) beweer dat studies aandui dat dit onder
leiding van die elite ontstaan het. Dit het egter oor alle klasse en sektore heen ontwikkel
as gevolg van die deurdringende aard van taal as ’n simbool.
Taalbewegings deel dieselfde eienskappe as sosiale bewegings wat betref hul doelwitte
en gevolge, asook wat betref die toestande wat bevorderlik is vir hul bestaan. Rao (in
Annamali, 1986:13) noem dat relatiewe ontneming die kritiese toestand is vir die
verskyning van enige sosiale beweging want “it places the perception of contradiction,
conflict and protest at the center of social movements”. Dit is ook die geval met taal
waar ’n gevoel van ontneming op sosiale vlak sowel as die funksionele verspreiding van
tale, ’n groot rol speel.
Die intensiteit van ’n taalbeweging hou verband met die intensiteit van ontneming en
ander sosiale toestande. Variasies sal plaasvind na gelang van hoe dit as bewegings,
agitasie, eise, en aanduidings op sukses omskryf word.
Sosiale wetenskaplikes (Rao, 1979) toon aan dat gemeenskaplike mobilisering een van
die definiërende kenmerke van ’n sosiale beweging is. Die mate van kollektiewe
mobilisering mag in verskillende gevalle varieer. Alle gevalle van sosiale mobilisering
kan ook nie noodwendig as sosiale bewegings beskou word nie. Al die gevalle kan wel
beskou word as openbare aksies om sosiale verandering deur middel van taal te
bewerkstellig.
Annamalai (1986:14) kom in haar studie tot die slotsom dat die belange van
taalbewegings ook die belange van taalbeplanning is. Hierdie bewegings beïnvloed
taalbeplanning deur middel van twee teenoorgestelde wyses. Een is om taalbeplanners te
dwing om op so manier kennis van die oorsake en gevolge van bewegings te neem dat
hulle beleid formuleer wat implementeerbaar is. Die ander wyse is om die hersiening of
verandering van die taalbeleid wat reeds bestaan, maar nie deur bewegings goedgekeur is
nie, te beïnvloed. Alhoewel openbare aksie om beleid te beïnvloed, van petisies tot
44