DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

dat die kombinasie van ekonomiese en linguistiese faktore aanleiding gee tot
taalregtebewegings in ’n land.
Ishida et al. (2003:11) klassifiseer die volgende lande dan volgens die teenwoordigheid
van die determinante G en D.
Tabel 3: Ishida et al. se klassifikasie van lande volgens die teenwoordigheid van die determinante G en D
G en D CDGP Maleisië, Italië, Kanada,
België, Suid-Afrika
G en d GLPd Rusland, VK, Frankryk,
Japan, Duitsland
g en D DPgl Pakistan, Indië, Kameroen
CLdg Sri Lanka, Roemenië,
g en d
Bulgarye
Cdgl
Bangladesj, Mauritanië
ʼn Hoofletter dui op ’n sterk teenwoordigheid van ’n determinant.
Die teenwoordigheid van die determinante dui nie slegs op die teenwoordigheid van
menseregtebewegings nie. Die kombinasie waarin die determinante binne ’n land
voorkom, kan ook bepaal watter soort taalregtebeweging in die betrokke land sal
voorkom. So byvoorbeeld kan bewegings in lande met G en D, wat Suid-Afrika insluit,
vertolk word as bewegings waar die jong geslag met hoë vlakke van geletterdheid en
nuwe waardes, hul etniese- en streeksidentiteit as alternatiewe identiteit herontdek. In
Japan vind ʼn herlewing van die Ainu-taal onder die jonger geslag plaas.
Ishida et al. (2003) lys die volgende taalregtebewegings wat na die Tweede Wêreldoorlog
onstaan het as voorbeelde waar die kombinasie G en D in wisselende kombinasies met C
en L voorkom.
Tabel 4: Lys van taalregtebewegings na die Tweede Wêreldoorlog
Beweging Land Jare
Ainu Beweging vir Outonomie Japan 1992
Indigenous People’s Demand for Rights Taiwan 1984
Demonstrasie deur Chinese Junior Hoërskoolleerders Maleisië 1973
40