DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

doelwitte beskou. Claysmith noem die volgende handelinge as die algemeenste taktieke
wat gebruik word: stakings, protesaksies, boikotte van produkte of dienste, optogte,
petisionering, advertensies, saamtrekke en demonstrasies. Na gelang van die doelwit van
die organisasie sal ’n taktiek of kombinasies daarvan die sukses bepaal.
Leiers se doelwitte moet so gestel word dat dit duidelik sal wees wie die deelnemers sal
wees, wie die kern van die beweging sal vorm en watter ander rolspelers betrek sal word.
Dit is ook belangrik dat daar duidelikheid oor die vyand sal wees. Die doelwit moet eng
genoeg omskryf word om die handeling te rig, maar ook breed genoeg om die beste steun
te verwerf. Dit is belangrik om ’n gemeenskaplike identiteit te skep.
Skematies kan die drie modelle soos volg voorgestel word:
Tabel 2: Modelle van die sosiale bewegingsteorie
Model
Beskrywing
Sielkundige model
’n Sosiale beweging ontstaan uit die samelewing se reaksie op ’n groot
versteuring in hul alledaagse bestaan.
Politieke geleentheidsmodel ’n Sosiale beweging ontstaan en behaal sukses deur samewerking met die
algemene struktuur van politieke instellings, formele en informele
prosedures van die regering sowel as magsvorming van politieke partye
en belangegroepe.
Hulpbronnemobiliseringsmodel
wees sonder dat die ondersteuning van sekere politieke, sosiale en
Volgens hierdie model kan sosiale bewegings nie ontstaan of suksesvol
ekonomiese komponente nie reeds verseker is nie.
Die skep van taalregtebewegings is een van die maniere waarop groepe op taalregte kan
aandring. Faktore wat na verwagting die voorkoms van taalregtebewegings kan bepaal, is
volgens Ishida et al. (2003:1) die volgende: 1) taaldiversiteit binne ’n land (D), 2)
geletterdheidspeil (L), 3) bevolkingsgrootte (P), 3) nasionale inkomste as indeks van
welvaart (G) sowel as 4) die bestaan van grondwetlike ondersteuning vir taalregte (C).
Ishida et al. (2003:10) voer aan dat daar vier tipes voorwaardes vir die voorkoms van
taalregtebewegings is. Elke tipe bevat hoofsaaklik ʼn kombinasie van G en D wat bewys
39