DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

invloed van taalbeplanning te bepaal. Hatoss voer verder aan dat verskeie navorsers die
effek van tradisionele bo-na-benede beplanning bevraagteken. Kaplan stel ’n ommekeer
in die rol van regeringsinstansies voor: in plaas daarvan om bo-na-benede beleide (wat in
elk geval nie werk nie) op gemeenskappe af te dwing, beklemtoon hy dat benede-na-bo
benaderings uit die gemeenskappe ’n groter kans op sukses het.
Wat ook al die benadering tot taalbeplanninig, Hatoss (2006:288) voer aan dat
1) indien die doel van taalbeplanning is om die taalgedrag van plaaslike
gemeenskappe te beïnvloed, die taalgemeenskappe die beste geplaas is om
daardie rol te vul;
2) plaaslike gemeenskappe beide ‘plaaslik’ en ‘globaal’ is en daarom is plaaslike
beplanning, ondersteun deur nasionale beleid en ideologie, essensieel; en
3) gemeenskappe se taalgedrag slegs tot voordeel van so ’n gemeenskap
beïnvloed kan word indien die gemeenskap self gemotiveerd is om dit te doen.
Volgens Stroud (2001:340) is die oplossing vir die mislukkings in taalbeplanning, ook
wat betref die bevordering van Afrikatale, onder meer gesetel in die houdings van die
plaaslike gemeenskappe. Die gemeenskappe se negatiewe houdings omtrent hul tale moet
verander.
Die rol van gemeenskappe in taalbeplanningsbesluite is in verskeie internasionale
beleidsdokumente ingesluit. Die voorgestelde Universal Declaration of Linguistic
Human Rights (1996) maak die volgende stelling:
“All language communities have the right to organise and manage their
own resources so as to ensure the use of their language in all functions
within society, ... (and) ... all language communities are entitled to have at
their disposal whatever means are necessary to ensure the transmission
and continuity of their language” (in Hatoss, 2006:289).
30