DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ... DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
Taalbeplanning kan volgens McConnell (in Coulmas, 1997:348) met verskillende uitgangspunte gedefinieer word. Dit kan linguisties, sosiaal of polities georiënteerd wees. Hoewel hierdie verskillende benaderings elk op unieke eienskappe fokus, is dit tog interafhanklik en onafskeidbaar verbind tot verandering en ontwikkeling. Indien taalbeplanning volgens McConnell dus verandering en ontwikkeling verteenwoordig, kan dit as ’n manier beskou word waarop linguistiese, sosiale en politieke probleme wat negatief op taalverandering en -ontwikkeling inwerk, oorkom kan word. McConnell (in Coulmas, 1997:348) verskaf die volgende drie definisies as voorbeelde van die verskillende benaderings: (1) Die linguisties georiënteerde definisie van Kloss (1967): “The term Ausbausprache may be defined as ‘language by development’. Languages belonging to this category are recognized as such because of having been shaped or reshaped, molded or remolded – as the case may be – in order to become a standard tool of literary expression. (2) Die sosiaal georiënteerde definisie van Fishman (1987): “For me, language planning remains the authoritative allocation of resources to the attainment of language status and language corpus goals, whether in connection with old functions that need to be discharged more adequately” (3) Die polities georiënteerde definisie van Abou (1987): “The object of any planned linguistic change is to reduce competition between languages or language varieties and to rationally structure their coexistence within a society”. Volgens McConnel beklemtoon die definisie van Kloss (1967) korpusdoelwitte (vorm) en benader taal as ’n geskrewe instrument van die moderne samelewing. In die definisie van Fishman (1987) is daar sprake van beide korpus- en statusdoelwitte met spesifieke sosiale funksies. Abou (1987) se definisie het betrekking op politieke probleemoplossing en 28
eklemtoon ’n funksionele toekenning van tale of variëteite van tale binne ’n sosiopolitieke orde. Direk hierteenoor is die siening van Joseph (in Rajagopalan, 2007). Volgens Rajagopalan (2007:1) beskou Joseph taal as “political from top to bottom”. Politiek is dus nie slegs een van die dimensies van taal nie, dit is “constitutively and hence indissociably political” en verder ook “language is a political-linguistic-rhetorical construct”. Vir Joseph is taal dus nie polities van aard omdat dit op spesifieke geo-politieke belange reageer nie. Dit is polities omdat dit selfs in die generiese sin polities is. Die onmiddellike implikasie van die benadering van Joseph is, volgens Rajagopalan, dat ’n professionele linguis nie maklik in ’n politieke debat oor taal kan ingryp nie. So ’n linguis sal, behalwe vir sy taalkennis, ook in ander areas kundig moet wees, veral politieke teorie. Rajagopalan noem verder dat Joseph daarop aandring dat die verskillende taalteorieë wat deur linguiste ontwikkel is net soos taal polities-linguisties-retoriese konstruksies is. Hierdie teorieë maak taal dus nie minder polities nie, maar poog inderwaarheid slegs om die politieke aard van taal te verbloem. Al hierdie teorieë is in werklikheid, volgens Joseph, polities en ideologies gemotiveerd. Die keuse van een teorie bo ’n ander, word dus binne ’n gemeenskap van linguiste deur die politieke dinamika van die spesifieke gemeenskap op die spesifieke tyd in die geskiedenis bepaal. In reaksie op die kritiek teen taalbeplanning as ’n eensydige benadering van bo, werk verskeie taalbeplanners, volgens Kaplan en Baldauf (1997:206) vanuit ’n diskoersbenadering. Chaundensen (in Kaplan & Baldauf, 1997:206) noem taalbestuur as voorbeeld van ’n inklusiewe benadering wat taalbeleidsontwikkeling sowel as taalbeplanning insluit. Taalbestuur moet egter nie met korpusbeplanning verwar word nie. Taalbestuur is ’n komplekser proses wat alle tersaaklike faktore in die besluitnemingsproses integreer. Vir Kaplan en Baldauf (1997:196) is die vrae oor wie die taalbeplanning doen en ook wie die ontvangers van taalbeplanning is, belangrik. Volgens Hatoss (2006:290) is dit op die oog af eenvoudige vrae om te beantwoord, maar dit is in werklikheid moeiliker om die 29
- Page 1 and 2: DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HE
- Page 3 and 4: Erkenning Hiermee wens ek erkenning
- Page 5 and 6: INHOUDSOPGAWE Verklaring Erkenning
- Page 7 and 8: 2.7.5. Bangladesh 79 2.7.6. Indië
- Page 9 and 10: 5.2.4. Lê van Taalklagtes 197 5.2.
- Page 11 and 12: Lys van tabelle Tabel 1: Raamwerk v
- Page 13 and 14: Lys van afkortings AB AHI ANC CNO C
- Page 15 and 16: Hoofstuk 1 Inleiding en agtergrond
- Page 17 and 18: Deur die toepassing van spesiale im
- Page 19 and 20: ʼn emosionele en politieke aangelee
- Page 21 and 22: 1.2. Taalaktivisme in Suid-Afrika T
- Page 23 and 24: 1.2.2. Aktivisme onder die Breë De
- Page 25 and 26: 1.4. Die belang van die studie Deur
- Page 27 and 28: dokumente- en empiriese studie uitg
- Page 29 and 30: Hoofstuk 2 Literatuuroorsig 2.1. In
- Page 31 and 32: geweldpleging, traangas, burgerlike
- Page 33 and 34: grootste toets vir taalaktivisme va
- Page 35 and 36: moedertaal te gebruik omdat dit in
- Page 37 and 38: Dit is grootliks simbolies, ten min
- Page 39 and 40: edes daarvoor. Taalminderhede moet
- Page 41: nie. Vanuit hierdie oogpunt word ta
- Page 45 and 46: Die verklaring is gebaseer op die b
- Page 47 and 48: Uit bogenoemde bespreking kan die g
- Page 49 and 50: professionele onderwyspraktisyns, o
- Page 51 and 52: inheemse tale as noodsaaklik vir su
- Page 53 and 54: doelwitte beskou. Claysmith noem di
- Page 55 and 56: Staking deur Chinese onderwysers Ma
- Page 57 and 58: of revolusionêre verandering. Herl
- Page 59 and 60: geweld insluit, en die invloed daar
- Page 61 and 62: Die instrumente van taalaktivisme k
- Page 63 and 64: strategieë, taktieke, middele en g
- Page 65 and 66: aanraak deur wat hy professionele a
- Page 67 and 68: 2.6.4. Drukgroepvorming (Lobbying)
- Page 69 and 70: Petisionering - of die versameling
- Page 71 and 72: gedurende die Indiese onafhanklikhe
- Page 73 and 74: 2.6.7. Geweld Geweld is die mees ek
- Page 75 and 76: as in Quebec waar burgers tevrede w
- Page 77 and 78: Masedoniese taal beklemtoon kan wor
- Page 79 and 80: teenoor groepe wat eerder die assim
- Page 81 and 82: Ter versterking van moedertaalonder
- Page 83 and 84: Tabel 7: ’n Skematiese voorstelli
- Page 85 and 86: Tabel 8: ’n Skematiese voorstelli
- Page 87 and 88: dat Tok Pisin en ander inheemse tal
- Page 89 and 90: professionele, formele onderwysstel
- Page 91 and 92: Gemeenskap in die middel 1970s. Omd
Taalbeplanning kan volgens McConnell (in Coulmas, 1997:348) met verskillende<br />
uitgangspunte gedefinieer word. Dit kan linguisties, sosiaal of polities georiënteerd wees.<br />
Hoewel hierdie verskillende benaderings elk op unieke eienskappe fokus, is dit tog<br />
interafhanklik en onafskeidbaar verbind tot verandering en ontwikkeling. Indien<br />
taalbeplanning volgens McConnell dus verandering en ontwikkeling verteenwoordig, kan<br />
dit as ’n manier beskou word waarop linguistiese, sosiale en politieke probleme wat<br />
negatief op taalverandering en -ontwikkeling inwerk, oorkom kan word.<br />
McConnell (in Coulmas, 1997:348) verskaf die volgende drie definisies as voorbeelde<br />
van die verskillende benaderings:<br />
(1) Die linguisties georiënteerde definisie van Kloss (1967):<br />
“The term Ausbausprache may be defined as ‘language by development’.<br />
Languages belonging to this category are recognized as such because of having<br />
been shaped or reshaped, molded or remolded – as the case may be – in order to<br />
become a standard tool of literary expression.<br />
(2) Die sosiaal georiënteerde definisie van Fishman (1987):<br />
“For me, language planning remains the authoritative allocation of resources to<br />
the attainment of language status and language corpus goals, whether in<br />
connection with old functions that need to be discharged more adequately”<br />
(3) Die polities georiënteerde definisie van Abou (1987):<br />
“The object of any planned linguistic change is to reduce competition between<br />
languages or language varieties and to rationally structure their coexistence within<br />
a society”.<br />
Volgens McConnel beklemtoon die definisie van Kloss (1967) korpusdoelwitte (vorm) en<br />
benader taal as ’n geskrewe instrument van die moderne samelewing. In die definisie van<br />
Fishman (1987) is daar sprake van beide korpus- en statusdoelwitte met spesifieke sosiale<br />
funksies. Abou (1987) se definisie het betrekking op politieke probleemoplossing en<br />
28
Change language