DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

nie. Vanuit hierdie oogpunt word taalbeplanning as objektief en ideologies neutraal
beskou. Dit is nie ter sake wie die taalbeplanning doen nie, solank die verlangde tegniese
kundigheid beskikbaar is. Volgens Kaplan en Baldauf (1997:196) was Baldauf egter een
van die eerste linguiste wat genoem het dat die taalbeplanner in werklikheid een van die
belangrikste veranderlikes in die taalbeleid en -beplanningsituasie is.
Edwards (1985:89) het reeds vroeër genoem dat die taalbeplanner nooit neutraal kan
staan nie, omdat die taalbeplanner eerstens aangestel is om hulp te verleen in ’n proses
wat sosiale verandering wil bewerkstellig. In dié opsig is taalbeplanning dus nie ’n
geïsoleerde aktiwiteit nie, maar in werklikheid slegs ’n instrument vir groter magte en is
dit ook sekondêr tot basiese sosio-ekonomiese, politieke en kulturele strominge in ’n
samelewing. Eastman (in Edwards, 1985:90) glo dat taalplanne eerstens die produk van
regerings is en dat taalbeplanners dan in opdrag van die regerings optree.
Christian (in Garcia & Baker, 1995:34) omskryf taalbeplanning as “interventionist, goalorientated,
and institutional”. Christian noem verder dat taalbeplanning “explicit and,
ideally, systematic” behoort te wees. Larrivée (2003:iv) omskryf taalbeplanning as ’n
gemeenskaplike aksie wat kenmerkend is van alle menslike groepe. Hy noem verder dat
“language planning may concern any aspects of the social realm, including education,
public services, work and commercial life. It can target aspects of languages themselves
or the circumstances in which a language can be used, and takes a variety of implicit or
explicit forms”. Williams (2003:1) beskou taalbeplanning as ’n vorm van sosio-politieke
ingryping. As sulks bevraagteken hy dus die siening van taalbeplanning as ’n objektiewe
wetenskaplike aktiwiteit. Hy glo dat taalbeplanning in wese ’n verlengstuk is van sosiale
beleid wat op gedragsverandering gemik is. Dit is dus belangrik om die breër sosiale en
politieke konteks waarin taalbeplanning plaasvind, in ag te neem. Williams is ook van
mening dat taalbeplanning in baie opsigte ’n instrument is waardeur ander kwessies
aangespreek word. Taalkwessies kan ook in baie opsigte tot ’n verskerping van ander
sosio-politieke spanninge binne ’n gemeenskap lei. Taalbeplanning kan dus volgens
Williams ’n bepalende rol in die strewe na politieke eenheid, asook die ekonomiese
sukses van ’n land, speel.
27