DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

More documents

Recommendations

Info

Aanvaarding hiervan lei tot vervreemding van die eie kultuur en dus tot spanning. By sommige groepe kan dit tot weerstand en die gevolglike agitering vir die behoud van die status quo aanleiding gee. Volgens Patrick mag daar by ander groepe min of geen weerstand of openbare afkeur vir die standaardisering van hul tale wees nie. Hoewel dit dus mag lyk of die proses van implementering van ’n taalbeleid glad verloop, impliseer dit nie noodwendig dat daar geen teenstand daarteen is nie. Dit kan bloot apatie teenoor die proses wees. Patrick (2004:181) lig ook ŉ derde scenario uit. Sodra ’n inheemse taal regte in onderwys en ander instellings verkry, beweeg hierdie taal in ’n ander sfeer waar dit met dominante tale kompeteer wat weer aantrekliker vir die sprekers van die inheemse tale lyk. Die rede is omdat die dominante tale met sosiale mobiliteit en kulturele prestige vereenselwig word. Hieroor verklaar Dorian (in Edwards, 1985:93) dat taallojaliteit voortbestaan terwyl die ekonomiese en sosiale omstandighede voordelig vir die betrokke taal is. Sodra dit egter lyk of ’n ander taal groter waarde het, vind daar ŉ verskuiwing na daardie taal plaas. Edwards (1985:93) is ook van mening dat ekonomiese redes die kern vorm van taalkeuses. Patterson (1985:95) beklemtoon ook die mag van ekonomiese oorwegings bo ander oorwegings, soos byvoorbeeld identiteit en etnisiteit. Patterson (1985:95) stel dit soos volg: “There is no a priori reason to believe that individuals always choose ethnic identification over other forms of identification. The primacy of economic factors over all others has been demonstrated ... people never make economic decisions on the basis of ethnic allegiance, but, on the contrary ... the strength, scope, viability, and bases of ethnic identity are determined by and are used to serve the economic and general class interests of individuals”. Taalregte, vanuit die perspektief van ‘taal as hulpbron’, is volgens Hornberger (1998:454) nie ’n outomatiese “concession of demand” nie, maar eerder ’n kwessie van gebalanseerde beheer en die keuse tussen potensiële alternatiewe. Hornberger redeneer daarom dat dit uiters belangrik is dat taalminderhede bemagtig moet word om besluite te neem rakende watter tale en watter lees- en skryfkennis ontwikkel moet word, asook die 24
edes daarvoor. Taalminderhede moet bemagtig word om te besef dat hierdie keuses nodig is vir balans in die verskillende dimensies van taalregte ten einde gesamentlike beskerming aan almal te bied. Balans moet byvoorbeeld gekry word tussen verdraagsaamheid- en bevorderingsgeoriënteerde regte, individuele en gemeenskaplike vryhede, vryheid om jou eie taal te gebruik en die vryheid van diskriminasie omdat jy jou keuse uitoefen, en ‘aanspraak op iets’ en ‘aanspraak teen iemand anders’. Hierdie is volgens Hornberger moeilike etiese keuses en die mense wat die beste keuses kan maak, is die minderheidstaalsprekers self. Desnieteenstaande die moeilike keuses wat gemaak moet word, mag taalontwikkeling nie aan die voorsienigheid oorgelaat word nie. As verteenwoordigers van minderheidstaalgroepe is taalaktiviste die beste in staat om insette oor hul eie tale te lewer. Taalbeplanning moet dus nie as ’n monolitiese aktiwiteit van bo hanteer word nie, maar moet die belang van al die rolspelers in die linguistiese omgewing, waarvan taalaktiviste ŉ integrale deel vorm, in ag neem. 2.3. Taalaktivisme en taalbeplanning Sedert die ontstaan van die studieveld taalbeleid en taalbeplanning in die 1950s en vroeë 1960s, word die terme taalbeleid en taalbeplanning op verskeie maniere gedefinieer en geïnterpreteer. Terwyl taalbeleid gewoonlik met die staat en met politieke besluitneming vereenselwig word (Kaplan & Baldauf, 1997), vind taalbeleidsontwikkeling- en taalbeplanningsinisiatiewe ook op grondvlak binne gemeenskappe plaas. Hierdie inisiatiewe staan bekend as grondvlak-taalbeleide (Hornberger, 1996), mikrotaalbeplanning, populêre aktivisme (Okano, 2006:263) en/of taalbeplanning van onder. Kaplan en Baldauf (1997) beskou dit ook as taalbeplanning van onder teenoor taalbeplanning van bo. Hatoss (2006:288) redeneer dat mikro-beplanning, en dus die rol van plaaslike gemeenskappe, in taalbeplanning nie slegs beskou moet word as ŉ poging om leemtes wat deur amptelike beplanning gelaat word te vul nie, maar dat dit in werklikheid ’n noodsaaklike aanvulling vir makro-taalbeplanning is. Volgens Alexander (1992) is die Soweto-opstand teen die implementering van Afrikaans as onderrigtaal in 25
Page 1 and 2: DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HE
Page 3 and 4: Erkenning Hiermee wens ek erkenning
Page 5 and 6: INHOUDSOPGAWE Verklaring Erkenning
Page 7 and 8: 2.7.5. Bangladesh 79 2.7.6. Indië
Page 9 and 10: 5.2.4. Lê van Taalklagtes 197 5.2.
Page 11 and 12: Lys van tabelle Tabel 1: Raamwerk v
Page 13 and 14: Lys van afkortings AB AHI ANC CNO C
Page 15 and 16: Hoofstuk 1 Inleiding en agtergrond
Page 17 and 18: Deur die toepassing van spesiale im
Page 19 and 20: ŉ emosionele en politieke aangelee
Page 21 and 22: 1.2. Taalaktivisme in Suid-Afrika T
Page 23 and 24: 1.2.2. Aktivisme onder die Breë De
Page 25 and 26: 1.4. Die belang van die studie Deur
Page 27 and 28: dokumente- en empiriese studie uitg
Page 29 and 30: Hoofstuk 2 Literatuuroorsig 2.1. In
Page 31 and 32: geweldpleging, traangas, burgerlike
Page 33 and 34: grootste toets vir taalaktivisme va
Page 35 and 36: moedertaal te gebruik omdat dit in
Page 37: Dit is grootliks simbolies, ten min
Page 41 and 42: nie. Vanuit hierdie oogpunt word ta
Page 43 and 44: eklemtoon ’n funksionele toekenni
Page 45 and 46: Die verklaring is gebaseer op die b
Page 47 and 48: Uit bogenoemde bespreking kan die g
Page 49 and 50: professionele onderwyspraktisyns, o
Page 51 and 52: inheemse tale as noodsaaklik vir su
Page 53 and 54: doelwitte beskou. Claysmith noem di
Page 55 and 56: Staking deur Chinese onderwysers Ma
Page 57 and 58: of revolusionêre verandering. Herl
Page 59 and 60: geweld insluit, en die invloed daar
Page 61 and 62: Die instrumente van taalaktivisme k
Page 63 and 64: strategieë, taktieke, middele en g
Page 65 and 66: aanraak deur wat hy professionele a
Page 67 and 68: 2.6.4. Drukgroepvorming (Lobbying)
Page 69 and 70: Petisionering - of die versameling
Page 71 and 72: gedurende die Indiese onafhanklikhe
Page 73 and 74: 2.6.7. Geweld Geweld is die mees ek
Page 75 and 76: as in Quebec waar burgers tevrede w
Page 77 and 78: Masedoniese taal beklemtoon kan wor
Page 79 and 80: teenoor groepe wat eerder die assim
Page 81 and 82: Ter versterking van moedertaalonder
Page 83 and 84: Tabel 7: ’n Skematiese voorstelli
Page 85 and 86: Tabel 8: ’n Skematiese voorstelli
Page 87 and 88: dat Tok Pisin en ander inheemse tal
Page 89 and 90:
professionele, formele onderwysstel
Page 91 and 92:
Gemeenskap in die middel 1970s. Omd
Page 93 and 94:
2.7.5. Bangladesh Bangla, wat die a
Page 95 and 96:
2.7.6. Indië Belangegroepe in Indi
Page 97 and 98:
Taalaktivisme in Indië word gekenm
Page 99 and 100:
Hoofstuk 3 Navorsingsontwerp en met
Page 101 and 102:
onderwerpe waaroor berig is, is ond
Page 103 and 104:
In hierdie ondersoek word ŉ litera
Page 105 and 106:
3.3.1. Navorsingsprobleem en doelwi
Page 107 and 108:
taalbenaderings, soos deur beide am
Page 109 and 110:
taalbeplanning (benede-na-bo); dit
Page 111 and 112:
ŉ Dokumente-oorsig is een van die
Page 113 and 114:
inferences about the philosophical
Page 115 and 116:
inhoudsanalise as “dié primêre
Page 117 and 118:
Afrikaner, Argus, Beeld, Burger, Bu
Page 119 and 120:
(Patton,2002). Om konsepte of veran
Page 121 and 122:
3.4.7. Kodering van tekste Kodering
Page 123 and 124:
gebeure te kodeer wat presies met d
Page 125 and 126:
Tabel 14: Onderliggende temas uit d
Page 127 and 128:
Hierdie analise het die volgende re
Page 129 and 130:
5.2. Rekords wat inligting oor boik
Page 131 and 132:
verandering te bewerkstellig, gedoe
Page 133 and 134:
Tabel 16: Raamwerk waarbinne navors
Page 135 and 136:
Noord-Kaap en die Laerskool Mikro i
Page 137 and 138:
Hoofstuk 4 Taalaktivisme en taal in
Page 139 and 140:
dominante taal in die gemeenskap ge
Page 141 and 142:
gestuur het. Veeboere wat dieper in
Page 143 and 144:
Met die Britse oorname van Suid-Afr
Page 145 and 146:
van 1865. Die doel van hierdie wetg
Page 147 and 148:
(Molteno, 1984:53-55; Thomson, 1981
Page 149 and 150:
agt distrikskole en vier plaasskole
Page 151 and 152:
Onderwys vir swart mense in die ZAR
Page 153 and 154:
getree het, was dat alle kennisgewi
Page 155 and 156:
Op 6 Desember 1907 het die Transvaa
Page 157 and 158:
dus, volgens Truter (2004:34), verp
Page 159 and 160:
eywer het, in die Vrystaat en Trans
Page 161 and 162:
die mag in Engels (en tot ’n mate
Page 163 and 164:
nog ’n nuwe taalordonnansie gelei
Page 165 and 166:
leadership encouraged the developme
Page 167 and 168:
So is die beheer oor swart onderwys
Page 169 and 170:
In die laer primêre skoolkursus wa
Page 171 and 172:
eleid van aparte ontwikkeling was w
Page 173 and 174:
onderwys ingehou, wat later ook ’
Page 175 and 176:
amptelike erkenning van Afrikatale
Page 177 and 178:
toelatings- en taalbeleide, onafhan
Page 179 and 180:
Gesien teen die agtergrond van die
Page 181 and 182:
“The language policy of the new S
Page 183 and 184:
Onder een onderwysdepartement het l
Page 185 and 186:
gevoer en het dit veral om die erke
Page 187 and 188:
ontwikkel kan word oor hoe om in di
Page 189 and 190:
Grondwet, die Suid-Afrikaanse Skole
Page 191 and 192:
5.2.2. Mediadekking Altesaam 90 gev
Page 193 and 194:
Verskeie rekords dui op die dekking
Page 195 and 196:
Litigasie as versetaksie word ook i
Page 197 and 198:
wens nie. Die veiligheid van Afrika
Page 199 and 200:
In die berig “Gryp nóú in oor m
Page 201 and 202:
kry. “Veeltaligheid is ’n bate
Page 203 and 204:
Departement van Onderwys aan te moe
Page 205 and 206:
toegang te weier nie, moedig haar o
Page 207 and 208:
te vind. So wil hulle byvoorbeeld h
Page 209 and 210:
Beeld, 17 Januarie 1997). Hierdie v
Page 211 and 212:
Afrikataalsprekende gemeenskap kom
Page 213 and 214:
Desember 1997), dr. Theo van der Me
Page 215 and 216:
om die departement te keer om weg t
Page 217 and 218:
die gebruik van hierdie instrument
Page 219 and 220:
Hy dring daarop aan dat sy kind by
Page 221 and 222:
word deur leerders wat nie Afrikaan
Page 223 and 224:
handhaaf” (Die Volksblad, 17 Juni
Page 225 and 226:
die bevordering van swart tale ’n
Page 227 and 228:
oor Afrikaanse skole en moedertaalo
Page 229 and 230:
teenwoordiges gewys op die sterk ui
Page 231 and 232:
Slegs een geval van die gebruik van
Page 233 and 234:
word. In sulke skole, is gevoel, ka
Page 235 and 236:
Uit die beskikbare rekords vir die
Page 237 and 238:
estuur van die skool. Regter Thring
Page 239 and 240:
toelatingstoetse teenstaan, maar be
Page 241 and 242:
Mediarekords wat op waarskuwings te
Page 243 and 244:
skerp toename in aktivistiese aktiw
Page 245 and 246:
(Behou Afrikaans Belangegroep, Die
Page 247 and 248:
linguistiese doelwitte asook sy eie
Page 249 and 250:
nie. Adriaan van Niekerk doen ŉ be
Page 251 and 252:
moedertaalonderrig besig is om pos
Page 253 and 254:
igting wat betref taal van onderrig
Page 255 and 256:
(top-down) wat in die Suid-Afrikaan
Page 257 and 258:
Die probleemvrae en die doelwitte v
Page 259 and 260:
este geplaas om insette oor hul eie
Page 261 and 262:
vir die ontwikkeling en bevordering
Page 263 and 264:
terreine, naamlik die situasie van
Page 265 and 266:
Die stryd teen Afrikaans vir Engels
Page 267 and 268:
uit die teorie rakende taalaktivism
Page 269 and 270:
saam te staan en Afrikatale as ’n
Page 271 and 272:
georganiseerde taalbewegings met ŉ
Page 273 and 274:
samebindende faktor of dryfveer in
Page 275 and 276:
Alhoewel dit dus wou lyk asof die r
Page 277 and 278:
Ten tyde van die jaarlikse jeugkonf
Page 279 and 280:
Waar in die beantwoording van probl
Page 281 and 282:
en dat, hoewel eenheid binne Afrika
Page 283 and 284:
6.5. Moontlikhede vir verdere studi
Page 285 and 286:
BIBLIOGRAFIE Alexander, N. 1989. Th
Page 287 and 288:
Claysmith, J. 2007. Immigration and
Page 289 and 290:
Fataar, M. 1999. Education Policy D
Page 291 and 292:
Henrard, K.2001. Language rights an
Page 293 and 294:
Lanham, L.W. 1978. An outline histo
Page 295 and 296:
May, S. 2004. Rethinking Linguistic
Page 297 and 298:
Rice, K. 2009. Must there be two so
Page 299 and 300:
Stone, P.J. 1966. The social system
Page 301 and 302:
Williams, C.H. 2003. Language Polic
Page 303 and 304:
Beeld 1995/01/27 Rapport 1995/01/29
Page 305 and 306:
Volksblad 1996/05/01 Mail & Guardia
Page 307 and 308:
Diverse Publikasies 1999/10 Die Bur
Page 309 and 310:
Citizen 2003/12/03 Pretoria News 20
Page 311 and 312:
Business Day 2005/11/28 Insig 2005/
Page 313 and 314:
ied ’n uiteensetting van die teor
Page 315 and 316:
SUMMARY The Constitutional Assembly
Page 317:
language in education are used. The
show all

DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?