DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

Hoofstuk 2
Literatuuroorsig
2.1. Inleiding
In hierdie hoofstuk word die begrip taalaktivisme, as een van die kragte wat ʼn
samelewing nader aan demokrasie kan bring, bespreek. Omdat taal- en taalregteaktivisme
deur linguistiese menseregte aangevuur word, word die begrip linguistiese
menseregte onder die loep geneem. Aandag word geskenk aan die determinante van
taalregte-aktivisme. Taalaktivisme as determinant binne die taalbeplanningsproses sowel
as taal-in-onderwysbeplanning word bespreek. Die doel van die hoofstuk is om begrip vir
taalaktivisme as verskynsel te ontwikkel en die verband met taalbeplanning en taalbeleid
te ondersoek. Omdat taal- en taalregte-aktivisme deur linguistiese menseregte aangevuur
word, word ook op die definiëring van die konsep linguistiese menseregte gekonsentreer.
Die totstandkoming van taalregte-organisasies, sowel as die rol wat sulke organisasies
volgens gedokumenteerde internasionale studies in die onderwys speel, word ondersoek.
Die hoofstuk ondersoek ook die instrumente van taalaktivisme soos deur Martel (1999)
en later deur Du Plessis (2006) geïdentifiseer. Die hoofstuk word afgesluit met ʼn
gevallestudie-oorsig oor die rol van taalaktivisme in geselekteerde lande.
2.2. Definisies van aktivisme en ʼn bespreking
Volgens Martel (1999:47) is dit ’n teken van die tyd wanneer ’n enkele woord, naamlik
aktivisme, 48 120 trefslae via ’n internetsoekenjin oplewer. Munir (2009:4) is dit eens dat
daar ’n groter belangstelling in die onderwerp bestaan en skryf dit toe aan gemeenskappe
se groter bewuswording van hul menseregte en die gevolglike verskyning van wêreldwye
regtegeoriënteerde bewegings. Die begrippe aktivisme, taalaktivisme en taalregteaktivisme
word vervolgens bespreek.
2.2.1. Aktivisme
Martel (1999:47) beskryf die verskynsel van aktivisme as gelyktydig divers en
deurlopend. Sy onderskei tussen die volgende vorme van aktivisme: burgerlike aktivisme,
15