DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

Alhoewel dit dus wou lyk asof die regering nie moedertaalonderrig as prioriteit beskou
het nie, was daar tog enkele positiewe geluide vanuit regeringskant. Hierdie positiewe
verandering in houdings kan beoordeel word teen Annamalai (1986) se siening dat:
alhoewel aktivisme van memorandum tot opstand beweeg, en alhoewel die invloed van
aktivisme op beleid relatief is tot die mag waarmee dit gepaard gaan, is dit tog ook
duidelik dat taalbeplanning ’n proses van versoening tussen die beplanners en die publiek
is. Dit is ’n voortdurende proses van aksie en teenreaksie. Van die taal- en
beleidsveranderinge kan selfs op gemeenskapsvlak wees en hoef glad geen bybetekenis
vir die regering in te hou nie.
Waarskynlik die veelseggendste ontwikkeling tot nog toe was twee uitsprake van die
destydse Minister van Onderwys, prof. Kader Asmal, dat moedertaalonderrig verpligtend
gemaak word vir die eerste vier jaar van ’n leerder se skoolloopbaan en dat
eksamenvraestelle voortaan in al die amptelike tale gedruk sou word. Sterk uitsprake ten
gunste van moedertaalonderwys deur die Adjunkminister van Onderwys kry ook
dekking. Die verslag van die Gerwel-Kommissie, waarin aanbeveel word dat ten minste
twee Afrikaanse universiteite behoue moet bly, word ook bekend gemaak.
Opnute besinning oor die rol van moedertaalonderrig met behoorlike onderrig in Engels
kom volgens ʼn mediarekord in Die Burger van 27 Januarie 2004 voor. Dit volg op “’n
onopvallende sinnetjie uit die mond van die Minister van Onderwys, mnr. Kader Asmal”.
Op ’n vraag waarom veral swart leerders swak uitslae gehad het, al het hulle matriek
formeel geslaag, het hy gesê dit is “omdat hulle nie die eksamen in hul moedertaal afgelê
het nie, maar in Engels”. Jorisna Bonthuys (Die Burger, 19 Junie 2004) berig dat Asmal
se opvolger as minister van onderwys, Naledi Pandor, in haar begrotingsrede in die
parlement gesê het dat tel, lees, skryf en moedertaalonderrig vir minstens die eerste drie
skooljare, die fokuspunt van die Departement sal wees. Die Burger (23 Oktober 2004)
berig dat die Minister aangekondig het dat die Wes-Kaapse onderwysplan van
moedertaalonderrig van Graad R tot Graad 6 na ander provinsies uitgebrei sal word
indien die Raad van Onderwysministers so besluit. Beeld (17 Mei 2005) berig dat die
Direkteur-Generaal van Onderwys, mnr. Duncan Hindle, ook erken het dat
261