DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ... DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
saam te staan deur Afrikaans as enigste taal wat die naam van Afrika dra en hier ontstaan het, te beskerm en uit te bou. Dieselfde gemeenskap moet ook sprekers van ander Afrikatale aanmoedig om hulle vir moedertaalonderrig te beywer (André van der Walt van die Groep van 63 in Die Burger van 5 Junie 2000). Dieselfde beginsel het ook vir aktivisme in die swart gemeenskappe gegeld, behalwe dat moedertaalonderrig (aanvanklik) vir hulle ’n sekondêre oorweging was. Die ontleding van die mediarekords lewer bewyse dat oproepe uit dié gemeenskap suggereer dat die Afrikaner se voorbeeld gevolg moet word wat betref moedertaalonderrig. Ook toon die mediarekords dat veral swart akademici en ouers uit die middelklas sterker begin voel oor die implementering van moedertaalonderrig. Dit kom veral in briewe aan die media na vore waarin lesers op die erkenning van hul moedertale as tale van onderrig en leer aandring. Oproepe is byvoorbeeld op Afrikataalsprekende gemeenskappe gedoen om nie langer stil te bly oor die afdwing van Engels op hul kinders nie en om die voorbeeld van Afrikaners wat alles in hul vermoë doen om moedertaalonderrig vir kinders te verseker, te volg (Gideon Muvhumbe Vulaudzi in ’n brief aan Sowetan, 3 Januarie 1997); met meer energie teenstand teen die neiging tot gewillige assimilasie in ’n Engelse leefwêreld te bied (Abbey Makoe ʼn leser in Saturday Star, 23 September 2000); hul sienings en houdings teenoor swart onderwysers en Afrikatale te verander en aan te dring op moedertaalonderrig (Abel Mputing in City Press, 2002); saam te kom en “to fight and die in the process if need be for our languages to gain the respect they so richly deserve” (Maswabi Legwale ’n leser van City Press, 2002) ; te “scream about your language” en aan te dring op hul grondwetlike reg om onderrig in hul moedertaal te ontvang (Neliswa Sipamla ʼn leser in Mail and Guardian, 29 April 2004); en 254
saam te staan en Afrikatale as ’n saak van dringendheid te ontwikkel sodat dit selfs later as onderrigtaal op tersiêre vlak gebruik kan word (Thabiso P Tsotetsi ’n leser in City Press, 30 Mei 2004). Hierdie voorbeelde suggereer dat ’n nuwe tendens besig is om hier vorm aan te neem. Ook dui die getuienis daarop dat taalaktivisme dus in die Afrikataalsprekende gemeenskap voorkom, maar dat dit nie deur wat in die literatuur as tradisionele (taalnasionalistiese) taalbewegings beskou word, aangevuur word nie. Die rolspelers in hierdie geval is politieke organisasies soos Cosas en die ANC. Hoewel mobilisering van die massas vir Engelsmediumonderrig in die vorm van optogte en demonstrasies wydverspreid voorkom, word dit egter in die eerste plek op toegang tot wit skole gerig. Taal speel, anders as in die geval van die Afrikaanse bewegings, ’n sekondêre rol. Indien Martel (1999:47) se definisie van aktivisme as beide divers en feitlik allesomvattend oor aksies wat op verandering gerig is as maatstaf gebruik word, kan tot die slotsom gekom word dat aktivisme rakende taal van onderrig in Suid-Afrikaanse skole wel wydverspreid voorkom. Bostock (1988:73) wys egter in sy studie “Assessing the Authenticity of a Supra-National Language-Based Movement: La Francophonie” op die dilemma in die assessering van “authenticity or genuineness, validity and entitlement to acceptance of the various movements, groups, organizations and even nations which make claims on behalf of themselves and their adherents”. Volgens hom is La Francophonie ’n beweging wat daarop aandring dat hulle alle pogings in die ontwikkeling van Frans wêreldwyd verteenwoordig. Alhoewel hierdie beweging wel ’n duidelike herkenbare beweging is, bestaan dit volgens Bostock (1988) uit ’n aantal konstituerende organisasies, elk met sy eie onderskeidende doelwitte. Dit, volgens hom, plaas ’n mate van bedenklikheid oor die egtheid van La Francophonie as ’n super taalbeweging. Alhoewel aktivisme vir Afrikaans en Afrikaansmoedertaal-onderrig, volgens die mediarekords wydverspreid voorkom, moet in ag geneem word dat dit deur ’n wyd uiteenlopende groep bewegings en organisasies gevoer word. Sommige van hierdie 255
- Page 217 and 218: die gebruik van hierdie instrument
- Page 219 and 220: Hy dring daarop aan dat sy kind by
- Page 221 and 222: word deur leerders wat nie Afrikaan
- Page 223 and 224: handhaaf” (Die Volksblad, 17 Juni
- Page 225 and 226: die bevordering van swart tale ’n
- Page 227 and 228: oor Afrikaanse skole en moedertaalo
- Page 229 and 230: teenwoordiges gewys op die sterk ui
- Page 231 and 232: Slegs een geval van die gebruik van
- Page 233 and 234: word. In sulke skole, is gevoel, ka
- Page 235 and 236: Uit die beskikbare rekords vir die
- Page 237 and 238: estuur van die skool. Regter Thring
- Page 239 and 240: toelatingstoetse teenstaan, maar be
- Page 241 and 242: Mediarekords wat op waarskuwings te
- Page 243 and 244: skerp toename in aktivistiese aktiw
- Page 245 and 246: (Behou Afrikaans Belangegroep, Die
- Page 247 and 248: linguistiese doelwitte asook sy eie
- Page 249 and 250: nie. Adriaan van Niekerk doen ʼn be
- Page 251 and 252: moedertaalonderrig besig is om pos
- Page 253 and 254: igting wat betref taal van onderrig
- Page 255 and 256: (top-down) wat in die Suid-Afrikaan
- Page 257 and 258: Die probleemvrae en die doelwitte v
- Page 259 and 260: este geplaas om insette oor hul eie
- Page 261 and 262: vir die ontwikkeling en bevordering
- Page 263 and 264: terreine, naamlik die situasie van
- Page 265 and 266: Die stryd teen Afrikaans vir Engels
- Page 267: uit die teorie rakende taalaktivism
- Page 271 and 272: georganiseerde taalbewegings met ʼn
- Page 273 and 274: samebindende faktor of dryfveer in
- Page 275 and 276: Alhoewel dit dus wou lyk asof die r
- Page 277 and 278: Ten tyde van die jaarlikse jeugkonf
- Page 279 and 280: Waar in die beantwoording van probl
- Page 281 and 282: en dat, hoewel eenheid binne Afrika
- Page 283 and 284: 6.5. Moontlikhede vir verdere studi
- Page 285 and 286: BIBLIOGRAFIE Alexander, N. 1989. Th
- Page 287 and 288: Claysmith, J. 2007. Immigration and
- Page 289 and 290: Fataar, M. 1999. Education Policy D
- Page 291 and 292: Henrard, K.2001. Language rights an
- Page 293 and 294: Lanham, L.W. 1978. An outline histo
- Page 295 and 296: May, S. 2004. Rethinking Linguistic
- Page 297 and 298: Rice, K. 2009. Must there be two so
- Page 299 and 300: Stone, P.J. 1966. The social system
- Page 301 and 302: Williams, C.H. 2003. Language Polic
- Page 303 and 304: Beeld 1995/01/27 Rapport 1995/01/29
- Page 305 and 306: Volksblad 1996/05/01 Mail & Guardia
- Page 307 and 308: Diverse Publikasies 1999/10 Die Bur
- Page 309 and 310: Citizen 2003/12/03 Pretoria News 20
- Page 311 and 312: Business Day 2005/11/28 Insig 2005/
- Page 313 and 314: ied ’n uiteensetting van die teor
- Page 315 and 316: SUMMARY The Constitutional Assembly
- Page 317: language in education are used. The
saam te staan deur Afrikaans as enigste taal wat die naam van Afrika dra en hier<br />
ontstaan het, te beskerm en uit te bou. Dieselfde gemeenskap moet ook sprekers<br />
van ander Afrikatale aanmoedig om hulle vir moedertaalonderrig te beywer<br />
(André van der Walt van die Groep van 63 in Die Burger van 5 Junie 2000).<br />
Dieselfde beginsel het ook vir aktivisme in die swart gemeenskappe gegeld, behalwe dat<br />
moedertaalonderrig (aanvanklik) vir hulle ’n sekondêre oorweging was. Die ontleding<br />
van die mediarekords lewer bewyse dat oproepe uit dié gemeenskap suggereer dat die<br />
Afrikaner se voorbeeld gevolg moet word wat betref moedertaalonderrig. Ook toon die<br />
mediarekords dat veral swart akademici en ouers uit die middelklas sterker begin voel oor<br />
die implementering van moedertaalonderrig. Dit kom veral in briewe aan die media na<br />
vore waarin lesers op die erkenning van hul moedertale as tale van onderrig en leer<br />
aandring. Oproepe is byvoorbeeld op Afrikataalsprekende gemeenskappe gedoen om<br />
nie langer stil te bly oor die afdwing van Engels op hul kinders nie en om die<br />
voorbeeld van Afrikaners wat alles in hul vermoë doen om moedertaalonderrig<br />
vir kinders te verseker, te volg (Gideon Muvhumbe Vulaudzi in ’n brief aan<br />
Sowetan, 3 Januarie 1997);<br />
met meer energie teenstand teen die neiging tot gewillige assimilasie in ’n<br />
Engelse leefwêreld te bied (Abbey Makoe ʼn leser in Saturday Star, 23 September<br />
2000);<br />
hul sienings en houdings teenoor swart onderwysers en Afrikatale te verander en<br />
aan te dring op moedertaalonderrig (Abel Mputing in City Press, 2002);<br />
saam te kom en “to fight and die in the process if need be for our languages to<br />
gain the respect they so richly deserve” (Maswabi Legwale ’n leser van City<br />
Press, 2002) ;<br />
te “scream about your language” en aan te dring op hul grondwetlike reg om<br />
onderrig in hul moedertaal te ontvang (Neliswa Sipamla ʼn leser in Mail and<br />
Guardian, 29 April 2004); en<br />
254