DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

Grondwet heg wat hulle pas. Hierdie saak moet volgens Steyn as weerstand teen die
regering en hul eensydige interpretasies dien.
In Die Patriot (25 November 1994) argumenteer advokaat Fanie Jacobs dat Afrikaanse
skole die reg het om hul Afrikaanse status te behou. Hy het dit by die Volkskongres oor
Onderwys verklaar waar hy om ’n regsmening gevra is oor die regte wat die huidige
Grondwet aan Model C-skole en hul bestuursliggame bied. Advokaat Jacobs is van
mening dat die status van bestaande skole nie sonder die medewerking van die ouers en
bestuursliggame verander kan word nie. Indien so ’n verandering wel plaasvind het ouers
die reg om dit voor ’n geregshof te laat toets. Met verwysing na die vrees dat
onderwysers hul werk sal verloor indien sekere kwotas nie bereik sou word nie, wys hy
daarop dat Artikel 27 (1) van die Grondwet onderwysers teen onbillike arbeidspraktyke
beskerm. Bestuursliggame sowel as onderwysers kan hulle ook om regshulp tot Artikel
7(4)(a) wend.
Die Patriot (22 September 1995) berig dat ’n hofbevel op die laaste dag van die PWVwetgewer
dié wetgewer verbied het om met die omstrede onderwyswet van Mary
Metcalfe voort te gaan. Die aansoek om die geding is deur ds. Sarel Cilliers,
ondervoorsitter van die Afrikaner-Kultuurbond ingedien. Die betoog wat voorgehou is, is
dat die wetgewing wat deur die PWV-wetgewer voorberei is, in stryd is met die
Grondwet wat bepaal dat die status van Afrikaans nie in die gedrang mag kom nie en dat
die posisie van dié taal moet bly soos dit was voor die inwerkingstelling van die
Tussentydse Grondwet. Die betekenis van die suksesvolle hofaansoek was dat Afrikaans
weer in wette sou verskyn, en alle amptelike skrywes Afrikaans moes erken en gelyk
behandel. Die hofsaak sou ook vir ander provinsies as riglyn dien.
In die Gautengse Wetgewer is ’n versoekskrif wat deur opposisiepartye onderteken is aan
die speaker oorhandig wat hom verplig het om die wetgewing aan die Konstitusionele
Hof voor te lê sodat die hof kon besluit oor die grondwetlikheid van onder meer die
verpligte taalvaardigheidstoetse as voorvereiste vir skooltoelating. Hierdie partye, wat
minderheidsgroepe in die wetgewer verteenwoordig, wil graag die afskaffing van die
224