DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

Uit die beskikbare rekords vir die tydperk 1994 tot 2005 kan afgelei word dat
demonstrasie as instrument van taalaktivisme wel gebruik word. Dit word grootliks deur
politieke groepe uit die Afrikataalsprekende gemeenskap gebruik en wel om Afrikaanse
skole te dwing om swart leerders tot hierdie skole toe te laat en om hul taalbeleide te
verander om vir Engels as medium van onderrig voorsiening te maak.
5.2.6. Litigasie
Tien gevalle van litigasie is vir die tydperk in die media gedek. Litigasie as instrument
word in die volgende gevalle gebruik: die PWV-wetgewer; die Hoërskool Ben Viljoen en
Laerskool Potgietersrus; die Laerskool Danie Malan; Laerskool Middelburg; nog ander
skole onder meer in Pretoria en aan die Oos-Rand; Hoërskool Elsburg in Germiston; die
Laerskool Doornfontein; die Laerskool Mikro; die Kuruman-skole; Hoërskool Kalahari
en die Hoër Landbouskool Jan Kempdorp. Ander rekords verwys na die wenslikheid en
reg van skole om hulle tot litigasie te wend ten einde hul reg tot moedertaalonderrig te
beskerm.
Drie verskillende rekords (The Citizen van 3 Desember 2003, Pretoria News van 3
Desember 2003 en Pretoria News van 5 Desember 2003) berig dat die Laerskool Danie
Malan op regsaksie teen die Gauteng Departement van Onderwys besluit het nadat die
skool gedwing is om Engelse leerders ten koste van Afrikaanse leerders in te neem. Die
skool is volgens mnr. Louwrens Riekert, voorsitter van die beheerraad, deur die
Departement van Onderwys gedwing om 23 Afrikaanse leerders weg te wys en 9 Engelse
leerders te aanvaar. Dit het gebeur ten spyte van die beheerliggaam se besluit om nie
meer Engelse leerders in te neem nie, omdat die nasionale teiken van een onderwyser tot
40 leerders reeds bereik is. Die beheerraad was dus van mening dat die Departement van
Onderwys se opdrag aan hulle ’n oortreding van die gees van die Grondwet, die doelwitte
van die Suid-Afrikaanse Skolewet sowel as die skool se toelatingsbeleid was. Die
beheerraad glo dat hulle geen keuse gelaat is nie, maar om hulle as ’n laaste uitweg tot
die hof te wend. Hulle doen dit nadat ander pogings om tot ’n vergelyk te kom misluk
het. Die skool steun ook, volgens die berig, op ’n vorige uitspraak deur regter Eberhardt
221