DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

onderhandelings oor die behoud van Afrikaanse skole ’n krisis onder die eens dominante
Afrikaners veroorsaak het, en dat hulle met reg beleër voel. Johnson sê dat selfs die
liberale Afrikaners, wat gebruiklik teen die gedagte van volkstate of tuislande gekant is,
nou heimlik daaroor begin bespiegel omdat hulle besef dat hulle taal en identiteit bedreig
word. Die Beeld van 18 Maart 1996 berig dat die LUR vir Onderwys tydens
onderhandelinge tussen die Laerskool Potgietersrus se beheerraad en die Mpumalangaregering
in Groblersdal, gedreig het dat daar nie meer vir taaleksklusiewe skole in die
provinsie plek is nie.
In sy hoofberig loods Die Beeld van 26 Januarie 1998 ’n aanval op provinsiale
onderwysdepartemente wat “die nasionale onderwysbeleid nie ken of verstaan nie en
foute begaan met die toepassing daarvan”. In sy hoofberig beskuldig Rapport van 8
Februarie 1998 die regering daarvan dat “doenlikheid” ’n gerieflike vyeblaar geword het
vir die regering om hul verpligting te ontduik om te voldoen aan die bepaling in die
Handves van Menseregte dat elkeen die reg het om in openbare onderwysinstellings
onderwys te ontvang in die amptelike taal of tale van eie keuse waar daardie onderwys
redelikerwys doenlik is. Rapport noem dit “deel van die tirannie van die meerderheid” en
vra die Afrikaanstalige gemeenskap om daarteen in opstand te kom. Rapport (22 Maart
1998) waarsku die regering dat, indien die demokratisering van die land nie met oorleg
aangepak word nie, dit tot rassespanning kan lei. Die redakteur verwys hier na “wanneer
van tradisioneel Afrikaanse skole verwag word om hul identiteit prys te gee ten einde ook
vir Engelstalige onderrig aan swart leerlinge voorsiening te maak”. Die Volksblad (5
Februarie 1996) waarsku die ANC dat die party nie met “ideologiese oogklappe” na die
moedertaalkwessie moet kyk nie. Die koerant beskuldig die regering dat hulle die land se
potensiaal versmoor omdat minderhede intellektueel en andersins in ’n ideologiese
dwangbuis gedwing word. In sy berig “Los lonte” waarsku Rapport (22 Maart 1998) die
regering dat niemand die rassekonflik op Vryburg gering moet skat nie. Die koerant vra
dat die demokratiseringsproses met oorleg toegepas moet word met inagneming van wat
vir gemeenskappe belangrik is.
178