DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ... DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...
persoon se moedertaal die beste instrument tot suksesvolle onderwys is. Hoewel die Wet op Bantoe-onderwys dus die beginsel van moedertaalonderwys onderskryf het, het dit egter ook volgens Mpe (1999:2) die kurrikulum in swart skole negatief beïnvloed. Dit het tot sensorskap gelei oor wat in hierdie skole toegelaat moes word en dit het ook volgens Mpe ’n vervlakking in voorgeskrewe literatuur bewerkstellig. Martin (1997:2) beskryf die toepassing van hierdie benadering soos volg: “In 1959, following the Bantu Education Act of 1953, the Department for Native Affairs, which ran Bantu education, introduced the 50:50 policy, where teaching was divided between English and Afrikaans, with mother tongue teaching for non-academic subjects. For example religious instruction, music and physical education were taught in the mother tongue, general science and practical subjects such as needlework, woodwork and art were taught in English and mathematics, social studies, geography and history were taught in Afrikaans.” Die hoofdoel hiervoor was volgens Hendry (soos aangehaal in Rossouw, 1999) om die status van Afrikaans en Afrikatale as eerste tale ten koste van Engels te bevorder. Volgens Vinjevold (1999:207) het die Wet op Bantoe-onderwys van 1953 ingrypende veranderinge in die taalbeleid in swart skole gebring. Die hoofdoel van hierdie wet was om die gebruik van die moedertaal en Afrikaans uit te brei. Moedertaalonderrig is uitgebrei om te verseker dat alle laerskoolleerders teen 1959 in hul moedertaal onderrig sal ontvang. Afrikaans en Engels sou dan vanaf die eerste jaar van hoërskool op ’n 50:50 basis as onderrigmediums gebruik word. Ten einde die implementering van hierdie beleid moontlik te maak, is onderwysers in swart skole vyf jaar kans gegun om deur middel van intensiewe opleidingsprogramme Afrikaans-vaardig te word. Behalwe vir die weerstand waarmee hierdie beleid uit swart geledere begroet is, was dit ook volgens Vinjevold (1999:208) ironies dat dit juis die Nasionale Party-regering se 156
eleid van aparte ontwikkeling was wat tot die mislukking van die taalbeleid gelei het. Roodt et al beskryf die situasie soos volg: “The bilingual policy in Soweto schools, which was mooted but never applied, therefore became a public relations disaster for Afrikaans.” Vanaf 1960 het die tuislande sowel as die selfregerende gebiede verkies om moedertaalonderrig slegs vir die eerste vier jaar te gebruik waarna Engels die amptelike onderrigmedium sou word. Hierdie veranderinge in die taal-in-onderwysbeleid van die Wet op Bantoe-onderwys het ’n skeiding gebring in beleid soos wat dit in swart skole in die tuislande toegepas is en die toepassing van beleid in skole onder die Departement van Bantoe-onderwys. In Maart 1971 het die Bantu Education Advisory Board begin met ’n ondersoek rakende die onderrigmedium in swart skole. Die bevindinge van die ondersoek het die 50:50 benadering ten sterkste verwerp. Verder het dit moedertaalonderrig tot standerd vier aanbeveel. Dit het ook aanbeveel dat moedertaalonderrig na standerd vier opgevolg moes word deur óf Engels óf Afrikaans as onderrigmedium. In 1972 het die sekretaris van die Departement drie alternatiewe vir hoërskole aanbeveel. Dit was die bestaande 50:50 benadering, slegs Afrikaans, of slegs Engels. In die tuislande moes die besluite deur die tuislandregerings gemaak word, terwyl die besluite vir die skole onder die Departement van Bantoe-onderwys deur die sekretaris geneem sou word, gebaseer op die aanbevelings van skoolrade, kring- en streekbeamptes. Omdat daar groot verdeling was in die reaksies van streekdirekteure het die sekretaris besluit om die status quo ten opsigte van die 50:50 benadering te behou. Hartshorne (1999:209) verklaar hierdie besluit soos volg: “Faced with this general tendency on the part of his officials to cling to the status quo, and under pressure from the Ministry to protect the position of Afrikaans, in the event the Secretary of the Department decided to withdraw the options as his department was concerned and to return to the dual medium policy.” 157
- Page 119 and 120: (Patton,2002). Om konsepte of veran
- Page 121 and 122: 3.4.7. Kodering van tekste Kodering
- Page 123 and 124: gebeure te kodeer wat presies met d
- Page 125 and 126: Tabel 14: Onderliggende temas uit d
- Page 127 and 128: Hierdie analise het die volgende re
- Page 129 and 130: 5.2. Rekords wat inligting oor boik
- Page 131 and 132: verandering te bewerkstellig, gedoe
- Page 133 and 134: Tabel 16: Raamwerk waarbinne navors
- Page 135 and 136: Noord-Kaap en die Laerskool Mikro i
- Page 137 and 138: Hoofstuk 4 Taalaktivisme en taal in
- Page 139 and 140: dominante taal in die gemeenskap ge
- Page 141 and 142: gestuur het. Veeboere wat dieper in
- Page 143 and 144: Met die Britse oorname van Suid-Afr
- Page 145 and 146: van 1865. Die doel van hierdie wetg
- Page 147 and 148: (Molteno, 1984:53-55; Thomson, 1981
- Page 149 and 150: agt distrikskole en vier plaasskole
- Page 151 and 152: Onderwys vir swart mense in die ZAR
- Page 153 and 154: getree het, was dat alle kennisgewi
- Page 155 and 156: Op 6 Desember 1907 het die Transvaa
- Page 157 and 158: dus, volgens Truter (2004:34), verp
- Page 159 and 160: eywer het, in die Vrystaat en Trans
- Page 161 and 162: die mag in Engels (en tot ’n mate
- Page 163 and 164: nog ’n nuwe taalordonnansie gelei
- Page 165 and 166: leadership encouraged the developme
- Page 167 and 168: So is die beheer oor swart onderwys
- Page 169: In die laer primêre skoolkursus wa
- Page 173 and 174: onderwys ingehou, wat later ook ’
- Page 175 and 176: amptelike erkenning van Afrikatale
- Page 177 and 178: toelatings- en taalbeleide, onafhan
- Page 179 and 180: Gesien teen die agtergrond van die
- Page 181 and 182: “The language policy of the new S
- Page 183 and 184: Onder een onderwysdepartement het l
- Page 185 and 186: gevoer en het dit veral om die erke
- Page 187 and 188: ontwikkel kan word oor hoe om in di
- Page 189 and 190: Grondwet, die Suid-Afrikaanse Skole
- Page 191 and 192: 5.2.2. Mediadekking Altesaam 90 gev
- Page 193 and 194: Verskeie rekords dui op die dekking
- Page 195 and 196: Litigasie as versetaksie word ook i
- Page 197 and 198: wens nie. Die veiligheid van Afrika
- Page 199 and 200: In die berig “Gryp nóú in oor m
- Page 201 and 202: kry. “Veeltaligheid is ’n bate
- Page 203 and 204: Departement van Onderwys aan te moe
- Page 205 and 206: toegang te weier nie, moedig haar o
- Page 207 and 208: te vind. So wil hulle byvoorbeeld h
- Page 209 and 210: Beeld, 17 Januarie 1997). Hierdie v
- Page 211 and 212: Afrikataalsprekende gemeenskap kom
- Page 213 and 214: Desember 1997), dr. Theo van der Me
- Page 215 and 216: om die departement te keer om weg t
- Page 217 and 218: die gebruik van hierdie instrument
- Page 219 and 220: Hy dring daarop aan dat sy kind by
persoon se moedertaal die beste instrument tot suksesvolle onderwys is. Hoewel die Wet<br />
op Bantoe-onderwys dus die beginsel van moedertaalonderwys onderskryf het, het dit<br />
egter ook volgens Mpe (1999:2) die kurrikulum in swart skole negatief beïnvloed. Dit het<br />
tot sensorskap gelei oor wat in hierdie skole toegelaat moes word en dit het ook volgens<br />
Mpe ’n vervlakking in voorgeskrewe literatuur bewerkstellig.<br />
Martin (1997:2) beskryf die toepassing van hierdie benadering soos volg:<br />
“In 1959, following the Bantu Education Act of 1953, the Department for<br />
Native Affairs, which ran Bantu education, introduced the 50:50 policy,<br />
where teaching was divided between English and Afrikaans, with mother<br />
tongue teaching for non-academic subjects. For example religious<br />
instruction, music and physical education were taught in the mother<br />
tongue, general science and practical subjects such as needlework,<br />
woodwork and art were taught in English and mathematics, social studies,<br />
geography and history were taught in Afrikaans.”<br />
Die hoofdoel hiervoor was volgens Hendry (soos aangehaal in Rossouw, 1999) om die<br />
status van Afrikaans en Afrikatale as eerste tale ten koste van Engels te bevorder.<br />
Volgens Vinjevold (1999:207) het die Wet op Bantoe-onderwys van 1953 ingrypende<br />
veranderinge in die taalbeleid in swart skole gebring. Die hoofdoel van hierdie wet was<br />
om die gebruik van die moedertaal en Afrikaans uit te brei. Moedertaalonderrig is<br />
uitgebrei om te verseker dat alle laerskoolleerders teen 1959 in hul moedertaal onderrig<br />
sal ontvang. Afrikaans en Engels sou dan vanaf die eerste jaar van hoërskool op ’n 50:50<br />
basis as onderrigmediums gebruik word. Ten einde die implementering van hierdie beleid<br />
moontlik te maak, is onderwysers in swart skole vyf jaar kans gegun om deur middel van<br />
intensiewe opleidingsprogramme Afrikaans-vaardig te word.<br />
Behalwe vir die weerstand waarmee hierdie beleid uit swart geledere begroet is, was dit<br />
ook volgens Vinjevold (1999:208) ironies dat dit juis die Nasionale Party-regering se<br />
156
Change language