DIE ROL VAN TAALAKTIVISME BY DIE HERWAARDERING VAN ...

dominante taal in die gemeenskap gevestig. Gedurende hierdie tydperk het regerings ook
slegs op die wit minderhede van die bevolking gekonsentreer en die Afrikatale het geen
regeringsteun geniet nie.
Toe die koloniale heerskappy van die Kaapkolonie finaal in 1806 deur Brittanje
oorgeneem is, is ’n aggressiewe beleid van verengelsing gevolg. Hierdie beleid was so
suksesvol dat die Nederduits-Gereformeerde Kerk na 1865 die enigste instelling was wat
steeds Nederlands as voertaal gebruik het (Kannemeyer, 1978:14). ’n Belangrike teenontwikkeling
van die verengelsingsproses was egter die drukperse wat teen 1800 in die
Kaap geïnstaller is. Dit het die totstandkoming van Nederlandse uitgewers en die
verspreiding van koerante, tydskrifte en boeke in Nederlands gedurende die negentiende
eeu regdeur die kolonie moontlik gemaak. Op hierdie wyse het “imagined communities”
buite die amptelike Engelse instellings onstaan (Anderson, 1983), naamlik koloniste wat
Nederlandse/Afrikaanse sentimente gehuldig het (Huigen, 2004:9-13). Hierdie
infrastruktuur van uitgewers en publikasies sou later ’n baie belangrike rol in die
vestiging van Afrikaans as ’n amptelike en kultuurtaal in Suid-Afrika speel (Huigen,
2004:14).
4.2.1.1. Hollandse Tydperk (1652 – 1814)
Die Hollandse Tydperk het begin met die aankoms van Jan van Riebeeck en die
Hollanders aan die Kaap en het ’n verreikende invloed op sowel die tale van die
inheemse bevolking as van die koloniste gehad. Die aankoms van die Hollanders aan die
Kaap het die gebied onmiddellik deel van die Hollandse politieke en ekonomiese sfeer
gemaak (Kamwendo, 2006:3). Volgens Raid (1971) en Van der Merwe (1968:20) het die
streng maatreëls van die Hollandse bewindhebbers, wat beklemtoon het dat hulle
moedertaal (Nederlands) deur almal gepraat moet word, nadelig op die tale van die
inheemse groepe ingewerk. Die maatreëls het die Hollanders verbied om Hottentots, of
enige ander taal, te praat. Die Hottentotte was dus verplig om hul taal prys te gee.
125