Monitor - Amazon S3

MONITOR AUDIO GOLD GX300
Zeer
Techniek
De GX300 is een drieweg met dubbele 6.5 inch C-Cam laagdrivers,
een 4 inch midrange en een ribbon transducer voor de
hoge frequenties. Dat geeft een bereik van 30 Hz tot
60 kHz bij een gevoeligheid van 90 dB. De overnamepunten
liggen bij 790 Hz en 2300 Hz. Het basrefl exsysteem
kan eventueel gedicht worden met bijgeleluxe
tested
product
In luisterruimte 2 staat de Monitor Audio Gold GX300.
In de witte pianolak uitvoering is het een statement
met een enorm luxe uitstraling. Onlangs kon het
publiek deze weergever bewonderen op de AV-NU. De
Gold-serie komt onder de Platinum-lijn en boven de
Silver en Bronze series. Het zijn de vier ‘complete’ lijnen
van Monitor Audio voor hifi en hometheater. Ze zijn
samengesteld uit vloerstaanders, mini’s, subwoofers
en centers.
De Gold GX300 is het topmodel uit de Gold reeks en komt
voor serieus geld in het bezit van de audiofi el en/of muziekliefhebber.
Bij dit soort duurdere producten passen uitspraken
over prijs/kwaliteitsverhoudingen wat minder. Een basisgedachte
om eens mee te spelen is dat elk hifi component dat
duurder is dan 4000 euro, in principe een slechte prijs/kwaliteitsverhouding
heeft. Uiteraard is alles in de wereld uit te
drukken in zo’n verhouding, maar die is het meest interessant
bij producten die voor een hele lage prijs een zeer hoog prestatieniveau
neerzetten. Dat geldt bijvoorbeeld voor een Monitor
Audio BX5. Dat is een voorbeeld van een product met
prestaties die doorgaans voor een aanzienlijk hoger prijsniveau
komen. Een luidspreker zoals de Gold GX300 staat in
een markt met forse concurrentie en moet voor de vraagprijs
eigenlijk alles goed doen.
27
NEXT

tested
28
verde pads. De hoogte is 1.06 meter en het gewicht 27.2 kg.
De behuizing komt in pianolak zwart of wit en de echte houtfi
neren zijn oak, walnut en bubinga. C-Cam bestaat uit met
keramiek gecoated (50 micron) aluminium/magnesium. Het is
licht en sterk en het vervormt niet tijdens uitslagen van de conus.
Ook de ribbon driver is gebouwd van C-CAM materiaal.
Een ribbon is tegelijk diafragma en voicecoil. Zo’n erg lichte
constructie beweegt tussen sterke magneten en is ultrasnel in
het volgen van transiënts. De GX300 gebruikt de zogenaamde
HiVi II port technology. Daarin beweegt de lucht sneller dan
in een standaard poort. Volgens Monitor Audio leidt dit tot een
betere weergave van laag-transiënts. De behuizing is gemaakt
van gebogen mdf-lagen (hot pressed) en kent geen parallelle
vlakken. Intern zijn er braces en de drivers zijn single-bolt opgehangen.
Dat betekent dat resonanties en staande golven
sterk verminderd zijn. De GX300 rust op twee metalen structuren
(bars) die de klant zelf moet monteren. In deze metalen
bars passen vier voetjes. De schroefdraad van de voetjes
loopt door een metalen bus. Deze metalen bussen maken dat
elk voetje op gelijke afstand komt van de bar. Op een volledig
vlakke vloer staat de luidspreker dan recht. Toch beperken
deze bussen de instelruimte van de voetjes op een iets minder
vlakke vloer. Daarom is het handiger om die bussen weg te laten.
Dat geeft dan zeer ruime instelmogelijkheden. De GX300
kan bi-wired of bi-amped worden. De terminals komen met biwire
links in de vorm van kabeltjes en zijn een beter alternatief
voor de gebogen stukjes sheet-metal die meestal worden gebruikt.
De GX300 wordt gepositioneerd als stereoluidspreker,
maar is ook geschikt voor hometheater. Binnen de Gold-family
zijn daarom meerdere (kleinere) weergevers beschikbaar, inclusief
centers en een subwoofer.
Uit de doos en inspelen
Voor het luisteren geldt nog steeds een simpele wetmatigheid.
Een nieuw product dient, aangesloten op fatsoenlijke elektronica
en geplaatst in een acceptabele akoestische omgeving,
meteen koud uit de doos te overtuigen. Inspelen geldt in principe
alleen voor luidsprekers en phono-elementen. Bij drivers
moet de suspensie wat soepeler worden en bij elementen gaat
het om de rubbertjes. Alle andere apparatuur moet gewoon op
bedrijfstemperatuur komen, net zoals een automobiel of Airbus
A380. Los van het inspelen bij luidsprekers, dient er in
eerste instantie een gevoel te ontstaan dat dingen fundamenteel
kloppen. Iemand met ervaring hoort aan die 80 % meteen
of een product in orde is of dat er echte tekortkomingen zijn.
De allereerste indrukken van de GX300 bestonden uit het beleven
van een enorme rust en autoriteit, de fenomenale detaillering
en het opvallend diepe laag. Ook was de tonale balans
meteen goed. Voor degenen die nog steeds moeite hebben
met het begrip ‘tonale balans’: het staat alleen maar voor de
sterkteverhouding tussen de verschillende frequentiegebieden.
Als het hoog, midden of laag overheerst of juist teruggetrokken
is, klopt die balans niet. Tonale balans heeft dus niets
te maken met dynamiek, ruimtelijkheid of wat dan ook. De eigen
balans van een luidspreker wordt weer beïnvloed door de

akoestiek, maar een luidspreker in een dode akoestische ruimte
dient in principe bij elke individuele frequentie een gelijke
(akoestische) amplitude te hebben. Op z’n Hollands betekent
het dat elk toontje even hard klinkt. In specifi eke akoestische
omstandigheden kan de GX300 het laag sterk benadrukken
of juist terugnemen. Dat komt omdat de GX300 veel energie
ontwikkeld tot beneden de 30 Hz. Zulke systemen veroorzaken
meer ruimte interactie, net zoals elk ander groot luidsprekersysteem.
Als een frequentiegebied overheerst of juist teruggetrokken
is, bestaat de oplossing uit het verplaatsen van
de luidsprekers, het aanpassen van de akoestiek (al dan niet
elektronisch) of gewoon gaan verhuizen.
Ook opvallend tijdens de eerste geluiden die de Gold hier produceerde,
was een vorm van onrust en clustering in het middenlaag
tot hoog. Vooral bij heftige uithalen tijdens zang en
pianomuziek was er iets in het geluid dat niet natuurlijk en los
klonk. Zo’n geluid ontstaat normaal door resonantie in de drivers
of het fi lter. Nou waren de GX300’s brand new, dus een
tijdje losspelen van de drivers leek een redelijke actie.
re registers gebruik maakte van de basiseigenschappen van
deze Gold. Die laagextensie komt naar voren met de absolute
showstopper op het album ‘Touch’ van Yello. ‘Bostich’ start
met een van de mooiste en meest indrukwekkende synthesizer
intro’s die ooit gemaakt zijn en eindigt dan abrupt in de
grootste anticlimax uit de geschiedenis. Boris Blank had waarschijnlijk
een ‘bad trip’ achter de rug alvorens het tweede deel
te gaan componeren. Hoe dan ook, de gigantische energie in
het laag komt loeistrak en zeer overtuigend tot leven. Ook met
andere muziek met betekeniswekkende laaginhoud bereikt dit
systeem de bodem van de Grand Canyon. Het plaatsen van
de pads maakt dat het laag in de allerlaagste regionen (nog)
gecontroleerder overkomt. Zonder pads is lekker, maar met
die pads is het laag wetenschappelijk gezien verantwoorder.
tested
Luisteren
Om een product eerlijk te kunnen beoordelen, dient er gezocht
te worden naar elektronica en akoestische omstandigheden
die optimaal passen bij de betreffende weergever. Niet
elke versterker past zonder meer bij elke weergever. Kabels
spelen daarbij nauwelijks een rol. De invloed van interlinks en
luidsprekerkabels op wat een set doet is marginaal tot zeer
klein. Vaak worden de betere resultaten ook bereikt met de
combinatie van solid state voorversterking met buizen-eindversterking
of juist andersom. Zowel buizen voorversterking
als buizen eindversterking is teveel een compromis ten opzichte
van het laag. Uiteraard is er hier en daar een uitzondering
te vinden. De Gold GX300 is, zoals vrijwel alle Monitor
Audio luidsprekers, een pittig ding. Absoluut niet laid back of
met van die softe delen van het frequentiebereik, waar sommige
andere Engelse merken een patent op hebben. Het geluid
staat doorgaans als een huis en manifesteert zich zeker
niet als achtergrondbehang. Dat enorme talent om aanwezig
te zijn hoort vanzelfsprekend bij live-geluid, maar kan bij
de verkeerde keuze van versterkers ‘over the edge’ gaan. De
Gold is een weergever die vanaf het middengebied iets aan
de koele kant van neutraal opereert. Aansturing met versterkers
die een koeler klankbeeld hebben, past daarom minder
bij dit ontwerp. De Gold GX300 geeft de beste resultaten na
aansluiting op buizeneindversterkers. Dat is gezien het rendement
ook een interessante ‘way to go’. Dat maakt een beetje
dat de GX300 kritisch is met betrekking tot de versterkerkeuze.
Tijdens de luistersessie logeerden hier enige Marantz versterkers,
die ooit eigendom waren van een beroemde fi lmproducer
uit Hollywood. Idem voor de hier te logeren integrated
van Avery Fisher. Wie dertig seconden naar dit vijftig jaar oude
ontwerp luistert, begrijpt direct de inherente superioriteit van
dit design, dat veel modern spul moeiteloos in de schaduw
zet. Samen met de Monitor Audio’s ontstond er een geluidsbeeld
dat in het laag afgronddiep en strak klonk en in de hoge-
NEXT
29

tested
30
Opvallend is de enorme drive en energie die het laagsysteem
heeft. Dat is niet zozeer waarneembaar met steady state lage
tonen, maar bovenal met percussieklanken. Geschikt materiaal
om dat te beluisteren is de cd ‘Circle Percussion’ die door
STS voor Kharma gemaakt is. Track 5 is de favoriet voor zo’n
test. De Monitor Audio’s slingeren de troms met een enorme
energie, impact en kracht de ruimte in. Het blijft ook nog loepzuiver
en gecontroleerd. Zo hoort het ook. Een weergever die
van dit soort signalen een modieuze ‘bloeb’ maakt is niet erg
geschikt voor een stukje werkelijkheidsweergave. De stage die
de Gold presenteert is enorm. Ruimtelijkheid is grotendeels
een eigenschap van de opname, maar ook de elektronica en
plaatsing hebben daar invloed op. De Gold kan helemaal verdwijnen.
Je houdt dan alleen zo’n bel van geluid over die vrij in
de luisterruimte hangt. De detaillering is fi rst class. Bekende
opnamen blijken opeens een hele extra dimensie te hebben
aan subtiele informatie. In vergelijking met kleinere weergevers
zoals de BX5, laat de Gold meer rust en autoriteit horen.
Het geluidsbeeld staat als een huis en kenmerkt zich door een
zekere stabiliteit. Het neemt ook de hele luisterruimte in be-
slag. Hoewel de Gold zeer dynamisch is, gaan de BX5 en de
Paradigm SE3 daarin net een streepje verder. Mogelijkerwijs
zijn verschillen in het fi lterontwerp daarvoor verantwoordelijk.
Complexe passages, zoals het orkestrale stuk ‘Everything has
changed’ (Sundays in New York, Trijntje Oosterhuis met Candy
Dulfer), blijven vooral in het laag tot middenlaag erg volgbaar
en overzichtelijk.
Conclusie
De Monitor Audio Gold GX300 komt als een zeer luxe product
in de winkels te staan. De ‘hout-uitvoeringen’ hebben
ook echt houtfi neer en de weergevers staan op sterke metalen
bars met verstelbare voeten. Detaillering, ruimtelijkheid,
dynamiek, laagbereik, laagdefi nitie en de eigenschap om een
imposant ruimtevullend geluidsbeeld neer te zetten zijn key-eigenschappen.
In vergelijking met kleinere modellen laat deze
Gold een mate van rust en stabiliteit horen. De Gold is in principe
geen overdreven makkelijke luidspreker om aan te sturen.
Wel in elektrische zin, maar niet om al die potentieel gunstige
eigenschappen volledig optimaal voor je te doen werken. Met
betrekking tot de keuze van elektronica is de Gold kritisch.
Het vergt enige nauwgezette arbeid om dit systeem te laten
werken als neutraal doorgeefl uik. Zeker om vanaf het middengebied
tot een vorm van natuurlijke klank en muzikale beleving
te komen. Met buizenversterking en solid state klasse-A is die
beleving hier dichterbij gekomen dan met een aantal neutrale
solid state power trains.
Ruud Jonker
PRIJS
MONITOR AUDIO GOLD GX300
€ 3750,- PER SET
MONITOR AUDIO NEDERLAND, TEL: 035-6295491
WWW.MONITORAUDIONEDERLAND.NL
END