De Klimaatdijk in de Praktijk - Praktijkboek Ruimte voor Klimaat

Wijder perspectief
12 Wijder perspectief
81
Uit de bevindingen van dit onderzoek blijkt dat het (op specifieke locaties)
mogelijk is om brede robuuste waterkeringen toe te passen in bebouwd gebied
zonder dat de identiteit van de waterkering verloren gaat. De buitenwaartse
versterkingsvariant, zoals de bij Streefkerk bekeken variant, kan echter wel tot
waterstandverhoging leiden. Verwacht wordt echter dat deze
waterstandsverhoging zeer beperkt zal zijn omdat het bekeken dijktracé in
Streefkerk niet direct tegen de stromende geul aan ligt (stroomschaduw).
Bovendien zal de klimaatdijk ervoor zorgen dat de veiligheid vele malen hoger
wordt (100 maal en over een langere periode). Een oplossing zoals in
Streefkerk is op meerdere plekken denkbaar omdat vele dijktrajecten in de
stroomschaduw liggen waar buitendijkse versterking maar voor een zeer
geringe waterstandverhoging zal zorgen. Dit dient echter per locatie bekeken
te worden en is enkel wenselijk wanneer de veiligheid van de kering sterk
wordt verhoogd. Wanneer er ruimte is in het achterland kan de versterking
uiteraard binnendijks gebeuren.
Ook het alternatief dat voor Lienden onderzocht is, staat niet op zichzelf.
Kwelkades zijn vroeger veel gebruikt. Naar onze mening dient het overwogen
te worden of dergelijke oplossingen niet opnieuw in gebruik kunnen worden
genomen. Een systeem met een dubbele kering is flexibel aan te passen en kan
problemen met kwel en piping voorkomen. Uit recent onderzoek in de
Verenigde Staten en Nederland blijkt dat het effect van piping waarschijnlijk
wordt onderschat. Dit kan inhouden dat vanwege piping op termijn vele
dijkvakken in Nederland versterkt dienen te worden. Een oplossingsrichting
met een dubbele kering of kwelkades kan een bijdrage leveren aan het
oplossen van deze problemen. De wateroverlast door het opzetten van water
zal niet vaak voorkomen (enkel in extreme situaties) en het gebied kan er zelfs
op ingericht worden. Gezien de ruimtelijke inpassing van een tweede kering
(wanneer deze nog niet aanwezig is) en de financiële compensatie bij
wateroverlast zullen oplossingsrichtingen met dubbele keringen of kwelkades
eerder een alternatief zijn voor meer rurale gebieden dan voor dichtbevolkt
urbaan gebied.
De implementatie van ruimtelijk integrale oplossingen, zoals een klimaatdijk,
vereist samenwerking van vele verschillende partijen. Deze dienen allen vanaf
het begin betrokken te zijn bij het proces. Hierdoor is timing bij deze processen
van cruciaal belang. De ruimtelijke ordening en waterveiligheid zijn sporen met
verschillende tijdshorizonten en met hun eigen deadlines. Soms zijn er net
(vanuit een ander kader) kansen geweest om een gebied integraal aan te
pakken of liggen er op korte termijn deadlines. Bovendien kan er onder de
verschillende stakeholders een gebrek zijn aan vertrouwen wanneer er
bijvoorbeeld negatieve ervaringen zijn uit het verleden.