De Klimaatdijk in de Praktijk - Praktijkboek Ruimte voor Klimaat

De Klimaatdijk in de Praktijk
58
9.3). Hierdoor ontstaat een parallel systeem van twee dijken met een
tussengebied. Het binnendijks gelegen gebied blijft beschermd tegen
dijkdoorbraken tot het wettelijke veiligheidsniveau van 1/1250 per jaar. Echter,
bij waterstanden die iets lager zijn, zal er opzettelijk water in het tussengebied
worden opgezet om de stabiliteit van de waterkering te waarborgen en zal er
dus wateroverlast optreden. Dit zal echter pas nodig zijn bij extreem hoog
water (b.v. vanaf 1/500 jaar) en zal dus maar zelden voorkomen. Ter illustratie,
bij waterstanden zoals die in 1995 gemeten zijn, zal het nog niet nodig zijn om
water in het tussengebied in te laten. De nieuwbouwwijk van Kesteren, gelegen
tussen de verhoogde N233 en N320, zal afgesloten worden van het
tussengebied vanwege de aanwezige intensieve bebouwing (Figuur 9.4). Om dit
te realiseren dient wel de Rijnbandijk verbonden te worden aan de verhoogde
N233. Dit omdat bij de kruising van de N233 en de N320 de laatste onder de
N233 doorgaat en daarmee een opening vormt waardoor het water alsnog
vanuit de Marspolder in dit gebied kan stromen. Wanneer het tussengebied
onder water wordt gezet omwille van de bescherming tegen hoogwater, dient
er adequate compensatie van directe en indirecte schade te zijn voor de
eigenaren en bewoners van de Marspolder. Hiervoor dienen duidelijke
afspraken te worden gemaakt. En indien gedacht zou worden aan zo’n
alternatieve oplossing is het natuurlijk belangrijk om vanaf het begin de
bewoners te betrekken.
Figuur 9.3
Dwarsdoorsnede van
de Mars tussen de
Marsdijk en de
Rijnbandijk.
De Rijnbandijk, alsmede de N233 en N320, zullen door de boven beschreven
maatregel in principe de functie van een kwelkade krijgen. Kwelkades zijn een
eeuwenoude maatregel, waarvan verwijzingen tot zeker de 13 e eeuw terug
gaan. Ze zijn bedoeld zijn om bij hoog water het onder de dijk door ‘kwellen’
van water tegen te gaan. Kwelkades zijn parallel aan het dijklichaam lopende
kades (binnendijks), die aan de uiteinden op de dijk aansluiten. In het gebied
tussen de kwelkade en de dijk wordt het kwelwater dat bij hoogwater onder de
dijk doorsijpelt, opgevangen en daardoor zal zich een reservoir vormen met
water. Dit reservoir geeft vervolgens tegendruk aan het kwelwater waardoor
de kwel wordt beperkt. Hierdoor wordt zowel het kwelwater opgevangen
alsmede de stabiliteit van de waterkering verbeterd. Dit soort kwelkades zijn in
de afgelopen decennia als maatregel veelal verdwenen omdat gekozen is om
alle problemen bij de primaire waterkering op te lossen en er maatschappelijke
weerstand was tegen het bewust onder water zetten van, deels bebouwde,
gebieden.