Een Franco-Belge naar - Grinta!

eropuit |
Trappistenroute
Een Franco-Belge naar
Chimay
In de tweede etappe van onze Trappistenroute richten we
ons stuur zuidwaarts. De Ardennen blijken een vruchtbare
bodem voor monniken die zich aan het brouwersambacht
wijden. Van het Waalse trio Chimay, Orval en Rochefort bereiken
we vandaag de eerste abdijsite. L’Abbaye de Scourmont ligt diep
weggeborgen in het woud van Chimay.
West-Vlaanderen
Roeselare
Oost-Vlaanderen
Doornik
Henegouwen
Zoersel
Hamont
Antwerpen
Limburg
Vlaams-Brabant
Waals-Brabant
Luik
Namen Durbuy
Luxemburg
Chimay
› Samenstelling Gunter Hauspie
Etappe 2: Doornik-Chimay
Je vindt geen twee steden in Henegouwen
die verder uit elkaar liggen
dan Doornik en Chimay. Het wordt
vandaag dus een lange rit door een
provincie die weinig bekend is bij
fietsers. Geen hellingen die aan een
bekende koers te linken zijn, geen
klassieker die het land van de Borinage
doorkruist. Of het moet het Circuit
Franco-Belge zijn, een meerdaagse rittenkoers
die hier op het einde van het
wielerseizoen de grensstreek van België
met Frankrijk verkent. Een blik op
de kaart leert dat ook wij vandaag een
Franco-Belge zullen fietsen. De rechte
lijn van Doornik naar Chimay loopt
immers voor de helft door Frankrijk.
Oude kanalen
De eerste veertig kilometer van deze rit
zijn vlak. Wallonië telt geen fietsknooppuntennetwerken
maar heeft wel het
RAVeL-netwerk. Dat zijn bewegwijzerde
fietsroutes die voornamelijk langs
rivier- en kanaaloevers lopen.
Ze blijken een prima alternatief te
bieden om de vrij dichtbevolkte streek
tussen Doornik en Bergen toch op een
fietsvriendelijke manier te doorkruisen.
Vanuit Doornik volg ik eerst de rustige
Scheldeoever. Voorbij Antoing (met zijn
burcht op de heuvel) kies ik het brede
jaagpad langs het Kanaal Péronnes-
Nimy-Blaton. Dat is een mondvol voor
een brede waterweg waar geen schip
te bespeuren valt, op één plezierbootje
na. De ambities bij de aanleg reikten
duidelijk hoger. Nog meer industrieel
verval ontmoet ik langs het oude
kanaal Antoing-Pommeroeul. De oude
waterweg is ingenomen door eendenkroos
en andere waterplanten.
Een verlaten sluizencomplex is zo
verweerd dat het opnieuw mooi wordt.
Maar vis zit er bij de vleet. Wanneer ik
enkele woorden wissel met een visser,
heeft hij op die enkele minuten twee
keer beet.
Villers-devant-Orval
Bij de bergbewoners
Voorbij Hensies ruil ik de vlakke
kanaaloevers definitief in voor een
meer heuvelachtig terrein. Mijn hersenactiviteit
was wat stilgevallen op
het eindeloze rechte jaagpad van het
kanaal. Maar nu moet er weer slim
gedoseerd worden op hellingen en
bonkige kasseien. Er volgt immers een
kort eind over een weg die niet meer
van een nieuw wegdek lijkt voorzien
te zijn sinds de Romeinen. Dat kan
best, zij waren het immers die deze
kaarsrechte heirbaan aanlegden. Hij
verbond het toen belangrijke Bagacum
(Bavay) met Velzeke. Gelukkig zit ik
stevig in mijn pedalen geklikt, want
anders zou de bezemwagen me mogen
komen opvegen. De inwoners van
Montignies-sur-Roc worden les Montagnards
genoemd. ‘Bergbewoners’
dus. Ik schakel wijselijk al een verzet
kleiner. Die berg valt gelukkig mee. La
Montagnarde is ook de naam van het >
Grinta! | 133

eropuit |
< De douane brengt kleur in le Pays Noir.
bier dat in de plaatselijke huisbrouwerij
wordt gebrouwen. Ik passeer de oude
hoeve waar enkele dorpelingen hun
vrije tijd opofferen aan die huisvlijt met
hop en gist: de Brasserie des Abbaye
des Rocs. Bier en abdijen, ik zit nog
op het juiste spoor.
Kaarsrechte heirbanen
In Bavay zijn het vandaag niet meer
de Romeinen die er de plak zwaaien,
maar de Fransen. Het piepkleine
douanekantoor, enkele kilometer
eerder, reed ik bijna ongemerkt voorbij.
Grensformaliteiten worden er niet meer
vervuld. De buur heeft het huisje van
de Douane Belge dan maart gepimpt
tot een soort Zwitserse chalet,
inclusief een salvo fleurige geraniums.
Le Pays Noir kan inderdaad een likje
kleur gebruiken. Het Archeologische
Museum van Bavay is pas vernieuwd.
Het enorme Romeinse forum (één van
de grootste van het Romeinse rijk, beweert
men er) was het marktplein waar
het Romeinse leven zich afspeelde.
Bagacum was een uitvalsbasis om de
limes, de noordgrens van het Romeinse
Rijk, te bewaken. Het forum knaagt
ook vandaag nog aan het compacte
stadscentrum. Her en der liggen ruïnes
verspreid. Het moet best boeiend zijn
om je daar een namiddag in te verdiepen.
Maar tweeduizend jaar teruggaan
in de tijd, kost tijd. En er moet nog
minstens drie uur gefietst worden.
Gelukkig legden de Romeinen hun
wegen kaarsrecht aan. Een legioen
kon bij de verovering van de wereld
toch geen tijd verliezen door gekronkel
of geslinger? Beter recht op het doel
af. Op weg naar Hautmont volgt er dus
ook voor mij geen onnodig bochtenwerk.
Dat gaat echter niet meer op
voor de wegen en de paden in de
heuvels van de Thiérache.
Deze bevallige landstreek welft en
golft voortdurend. Tussen die groene
plooien trok ooit een lang treinspoor
van Maubeuge naar Hirson. We volgen
dat prachtige tot fietspad herbestemde
pad tot Trélon, 25 kilometer lang. Op
de gravel blijft het ook comfortabel
fietsen met de koersfiets.
L’ennemi français
Ik passeer onderweg klein stadjes waar
de Franse driekleur fier aan het stadhuis
wappert. Alsof er nog elke dag
moet benadrukt worden dat dit Franse
grond is. Misschien is dat wel zo. Het
bewijs vind ik in Ramousies. Het dorp
ligt twee kilometer van de voie verte af.
Verscholen tussen het malse weideland
met opvallend veel haagkanten. Een
kerkje op een heuvel met errond vier
boerderijen. Geen school, geen kruidenier,
geen bakker. Wel loslopende
kippen op het kerkhofje, grommende
honden en een koppel ezels dat ongegeneerd
de vreemde fietser aanstaart.
Het is geen drama als je Ramousies
links laat liggen. Maar als de kerkdeur
open is, moet je in de rechtermuur de
merkwaardige grafsteen van Jacques
Louis ontcijferen. Je leest dat hij zestig
jaar was toen hij stierf, occis miserablement
par l’ennemi français. Ik zit hier al
diep in Frankrijk, maar in 1650 werden
Fransen in Ramousies als vijanden
gezien. En bovendien moest je voor je
leven vrezen als je er een tegenkwam.
Tijd om terug naar België te keren,
denk ik. Ergens tussen Trélon en Momignies
steek ik die denkbeeldige lijn
opnieuw over.
Eenzame abdij
De wegwijzers naar de abdij van
Scourmont duiken op. Zo heet de
abdij waar het Chimaybier gebrouwen
wordt. Het landschap van de Fagne
wordt weer meer open. Brede evenwijdige
dalen laten me nog flink klimmen
< Over de voie verte door de Thiérache.
Verkondigers van
het Trappistendom
De bieren van Chimay zijn met voorsprong
de meest geëxporteerde van alle trappistenbieren.
Naast verschillende Europese
landen kun je ze ook onder andere aantreffen
in China, Hong Kong, de Verenigde Staten
en Mexico. Het aandeel van de export
in de totale omzet van Chimay bedraagt op
dit moment ongeveer 50% en neemt nog
toe. Niet onlogisch dus dat dit de meest
bekende trappist buiten onze landsgrenzen
is. De monniken-brouwers uit Henegouwen
zijn ook het meest commercieel aangelegd:
ze brouwen het grootste volume
(jaarlijks ca. 160.000 hectoliter), durven
zelfs reclame maken en exporteren er dus
lustig op los. Als ware verkondigers van het
Trappistendom!

De Trappistenroute
fietsketting
Etappe 2: Doornik-Chimay
Vertrek: Doornik.
Info via www.tournai.be.
Aankomst: Chimay.
Info via www.promotionchimay.com
De ‘Auberge de Poteaupré’ is een herberg
(restaurant/kamers) gelegen bij en
verbonden aan de abdij. Meer info via
www.chimay.com. De abdij zelf heeft ook
gastenkamers maar die zijn voorbehouden
aan gasten die een spiritueel verblijf willen
beleven en mee op het ritme van de
abdijgemeenschap willen leven.
Afstand: 135 km
Doornik
< Zelfs boeren bouwen een kapel bij hun hoeve. Zouden ze ook brouwers zijn?
en dalen tijdens de laatste loodjes.
Verkeer is er niet, dorpen ook al niet.
De trappisten doen hun teruggetrokken
reputatie weer alle eer aan. Tot in
een bosje eindelijk de abdij opdoemt.
Een vriendelijke monnik laat me binnen
en nodigt me uit om de tuin en kerk te
bezoeken. Het is er vredig stil. Als er
gesproken wordt, is het op fluistertoon.
Misschien kan een kroes bier de tongen
wat losmaken? Maar dat zal niet
hier gebeuren. In de abdij wordt enkel
Leuze
gebrouwen. Drinken gebeurt elders,
in de Auberge de Poteaupré, een
kilometer verder. De herberg hoort
bij de abdij en is een vrijhaven waar
stervelingen zich wel mogen verliezen
in gulzigheid. Voor één keer hoef je
daar zelfs niet te biecht voor te gaan.
De opbrengst gaat immers naar goede
werken. Als het zo zit, bestel ik er meteen
twee van het vat en een dubbele
portie kaas. Er is nog genoeg onrecht
in de wereld dat een steuntje verdient.
Henegouwen
Peruwelz
Mons
Route:
Vanuit Doornik fietsen we langs de
linkeroever van de Schelde en het Kanaal
Péronnes-Nimy-Blaton naar Hensies. In
Bavay bereiken we Frankrijk. Via
Haumont rijden we naar de oude
spoorwegbedding bij Damousies. Die
volgen we tot Trélon. Via Momignies,
terug in België, en Seloignes bereiken we
de afgelegen abdij van Chimay.
Onderweg:
Abdij van Notre-Dame de Scourmont
in Chimay: 3 bieren (rood of première 7%;
tripel of wit 8%; blauw of grande réserve
10%). In de abdij zelf kun je de kerk en de
tuin bezoeken, maar de brouwerij blijft
gesloten. een kilometer voorbij de abdij
ligt de ‘auberge de poteaupré’. Ze maakt
deel uit van de abdij en doet dienst als
abdijwinkel, naast restaurant en hotel.
Hier kun je de bieren en kazen kopen.
‘Auberge de Poteaupré’, Rue de Poteaupré
5, 6464 Bourlers, tel. 060 21 14 33,
www.chimay.com. Info over de abdij via
www.scourmont.be.
Bavay
Maubeuge
Charleroi
Fiets de Trappistenroute!
Binnenkort biedt Grinta! in samenwerking
met Belgian Biking de mogelijkheid
om de Trappistenroute te fietsen. Meer
info in de volgende Grinta!.
Frankrijk
Download
deze route via
www.grinta.be
Trélon
Momignies
Fourmies
Chimay
Chimay
Trappistenabdij
< Voor de twijfelaars: Solre-le-
Chateau ligt op Franse grond.
Grinta! | 135