Fietsonveiligheidsanalyse rotondes Bogardeind/A67 te Geldrop

Fietsonveiligheidsanalyse rotondes Bogardeind/A67 Geldrop, Fietsersbond, 6 oktober 2009.
weg zou horen, heeft de automobilist voorrang. Maar als het fietspad wel bij de weg hoort, is
het vaste jurisprudentie dat een afslaande automobilist voorrang moet verlenen aan doorgaande
fietsers op dezelfde weg. Anderzijds moeten fietsers vrije doorgang verlenen aan
automobilisten die zich al op het korte gedeelte van de rotonde-afrit bevinden. Het gedrag dat
automobilisten met een forse snelheid de rotonde verlaten en daarmee fietsers die al ruim voor
het afslaan begonnen waren met oversteken in gevaar brengen is dan ook niet goed te praten.
Voor fietsers heeft zo’n constatering weinig waarde: het enige wat voor hen telt is een veilige
oversteek. Zij moeten dan ook “worst-case” denken en anticiperen op onverwacht afslaand
verkeer en ver vooruit (of achteruit) de autostroken vanuit Heeze en Geldrop controleren op
aanwezigheid van voertuigen.
Zouden we een veilige oversteek definiëren als: voldoende ruimte vrij op de rijstrook vanuit
Geldrop, het niet vertrouwen op het afremmen van auto’s voor fietsers, het niet vertrouwen op
enige richtingaanwijzer, dan is er kijkend naar de videobeelden in de 2 ½ minuten van 7:55:50-
7:58:20 slechts een veilige oversteekmogelijk voor ongeveer 4 groepjes van in totaal 12
fietsers. Dat is een wegcapaciteit van 5 fietsers per minuut. Dat is onvoldoende bij een aanvoer
van 18 fietsers per minuut – het zou (zonder vrijwillig of afgedwongen voorrang gevende
auto’s) leiden tot een wachttijd van meer dan een half uur. Laten we de eis vallen dat fietsers
wel het risico nemen op onverwachts afslaand verkeer en dus vertrouwen op de
richtingaanwijzers van verkeer vanuit Heeze, waarbij iedere fietser dus ook in zijn hoofd helder
moet hebben waar elk voertuig vandaan komt vlak voor de rotonde-afrit (want verkeer uit
Geldrop slaat bijna altijd af), dan is er nog steeds maar een veilige oversteek mogelijk voor ca.
22 fietsers (ruim 8 fietsers per minuut). In werkelijkheid steken er in die periode niet 12 of 22
fietsers over maar 36 fietsers, wat tot 8 conflictsituaties oplevert. In elk van die situaties geldt
dat als de automobilist niet oplet en remt, er een aanrijding was ontstaan. Zelfs die 36 fietsers is
minder dan de capaciteitsbehoefte van het schoolverkeer op dat moment. Er is dus
ondercapaciteit op de fietsstrook. Zonder afgedwongen of vrijwillige voorrang lopen de
wachttijden voor fietsers onacceptabel op.
Slechts een minderheid van de oversteken gebeurt dus op veilige wijze. Gedwongen door de
drukte en de tijdsdruk op school te willen komen, en het nog beperkte risico-besef, vindt er bij
de helft van deze groeps-oversteekbewegingen zeer forse risico-acceptatie plaats.
5.2 Analyse van de videobeelden van 22 september 2009
Op dinsdag 22 september 2009 zijn er opnamen gemaakt bij de op/afrit bij de zuidelijke rotonde
door een Fietsersbond medewerker die teruggetrokken in de berm stond, zij het met een
opvallend hesje. De meeste opnamen zijn hier gemaakt vanuit het middeneiland, vlak voor de
bebording “ga terug” / “snelweg”. Wij hebben niet de indruk gekregen dat het verkeer door
deze werkwijze wezenlijk is beinvloed. Onze Fietsersbond medewerker was wel duidelijk
zichtbaar voor langsrijdende fietsers, zeker na de oversteek. De eerste, typerende, opmerking
was “Ben je gewonden aan het tellen ?”
De verkeersdrukte op deze dag was mogelijk minder representatief door een aanrijding op de
A67 eerder om 6:55, die tot forse filevorming op A67 en A2 had geleid. De fietsdrukte was
wederom fors: van 8:03-8:13 passeerden er 179 (brom)fietsers.
7