Fietsonveiligheidsanalyse rotondes Bogardeind/A67 te Geldrop

Fietsonveiligheidsanalyse rotondes Bogardeind/A67 Geldrop, Fietsersbond, 6 oktober 2009.
In ongeveer de helft van de oversteken (19x) in de 20-minuten periode ontstaat er, nadat de
fietser(s) al dan niet gewacht hebben op een vrije doorgang, geen direct probleem met afslaand
verkeer. In 13 gevallen is de oversteek ruim te noemen. In de 6 andere gevallen is de oversteek
vlak voor de volgende afslaande auto langs gewoonweg krap.
Echter, in de andere helft (21x) wordt er wel (individueel of groepsgewijs) doorgereden door
fietsers, en moet er geremd worden door een afslaande automobilist om een aanrijding te
voorkomen, in 5 gevallen wordt er zelfs fors geremd. Soms (4 keer van de 21) leidt gedwongen
afremmen ook tot voorrang geven aan de rest van de fietsgroep (hierna: “afgedwongen
voorrang”), maar in de meeste gevallen leidt dat tot risicovolle groepsdoorsnijding.
Slechts 4 keer wordt er in 20 minuten voorrang verleend uit vrije wil aan een stilstaande groep
fietsers (hierna: “vrijwillige voorrang”). Dat leidde 1x tot een overvol middeneiland wat de
rotonde-afrit ook nog enige tijd blokkeert.
Kijken we naar de drukkere 10-minuten periode dan is het verkeersbeeld nog erger: van de 23
groepsoversteken gebeuren er 3 veilig, wordt er 3x ongevraagd voorrang verleend, maar wordt
er bij 17 gevallen voorrang genomen door doorrijdende fietsers. In 17 gevallen moet er dus
geremd worden door een afslaande automobilist, in 4 gevallen wordt er zelfs fors geremd. In
slechts 2 gevallen leidt het gedwongen afremmen ook tot verder voorrang geven aan de rest van
de fietsgroep, maar in de meeste gevallen (14x) leidt dat tot risicovolle groepsdoorsnijding.
Een meerderheid van de automobilisten vanuit Heeze geeft netjes richting aan. Maar een
belangrijke minderheid die het niet doet, zeker als het verkeer vanuit Heeze betreft, vormt een
groot risico gegeven de korte tijd van de splitsing op de rotonde tot de fietsoversteek. In de 20-
minuten periode geven 20 (vracht)auto’s uit de richting Heeze geen richting aan bij het afslaan
richting A67/Eindhoven. Dat betekent 1x per minuut een fors interpretatie-risico voor de
fietsers. Aangezien er ca 60% van de tijd fietsers wachten of doorrijden, betekent dat in de 20-
minuten periode maar liefst 12 conflict-momenten tussen fietsers en een onverwacht afslaande
(vracht)auto.
Het aantal automobilisten vanuit Geldrop dat bij het verlaten van de rotonde netjes richting
aangeeft is veel minder. Ervaren fietsers weten dat iedere auto op de linkerstrook vanuit
Geldrop de snelweg oprijdt. Toch is dit verraderlijk: wie een auto ziet vlak voor de rotonde-afrit
moet zich realiseren: als deze auto uit Geldrop kwam (weet ik dat nog?), dan zal hij zeker
afslaan, ook al geeft hij geen richting aan. En als hij uit Heeze kwam, is de kans aanwezig dat er
nog steeds afgeslagen wordt.
Vanaf het moment dat zichtbaar is dat een auto de rotonde ook echt verlaat, tot de fietsoversteek,
verstrijken hooguit 2 seconden. Dat is te weinig om alsnog de oversteek vrij te
maken. Een fietser die op volle snelheid oversteekt heeft al zo’n 1.5 seconde vrije ruimte nodig
voor de oversteek. Een scholier heeft vanuit stilstand 4 tot 6 seconden nodig voor alleen de
fysieke oversteek. Daar moeten nog bedenktijd en reservetijd bij opgeteld worden voor een
veilige oversteek. De brugklasser op 7:56:54 maakt een inschattingsfout en trapt voor zijn leven
voor een forse 4WD langs. Toch heeft ook hij bijna 5 seconden nodig voor de oversteek.
5