ydskrift f ar Fryske Taalku e - Tresoar
ydskrift f ar Fryske Taalku e - Tresoar
ydskrift f ar Fryske Taalku e - Tresoar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bes prd : Timothy S. P<strong>ar</strong>ker, Modern North Frisian and North German<br />
ynformantexr.ia't dy yn haastik lIL ferantwurde wurdt. Men soe sizze, men siket<br />
simpelwei in jloechje lju fan ûngelikense ginneraasjes, dy't Westfering prate, op<br />
West-Feer hiUce en tein binne en dêr noch altyd wenje. P<strong>ar</strong>ker hat de 13<br />
Westfering yrformanten dy't er fo<strong>ar</strong> syn ûndersyk brokt hat, lykwols keazen ut 'e<br />
gruttere, heeteegenere ploech fan 45 ynformanten dêr't er yne<strong>ar</strong>sten mei ûtein set<br />
wie. De 13 ynformanten binne ferdield oer trije älderdomsskiften: 3 ynformanten<br />
he<strong>ar</strong>re ta skifi[ (pake-en-beppen), 5 ta skift II (heit-en-memmen) en 5 ta skift lIL<br />
(bern). De yrrormanten yn skift lIL binne ek wier bern fan 'e ynformanten yn<br />
skift II. Al1imich de ynformanten yn skift I wenje noch op West-Feer. Deselden<br />
yn skift 1I, enc1êrfandinne ek dyen yn skift UI, wenje op Sûd-Feer of East-Feer.<br />
Boppedat ha fjouwer fan 'e fiif lju yn skift U in o<strong>ar</strong>ehelte, dy't Leechdütsk,<br />
Sûdfering of Eastfering praat. Hoewol't neffens P<strong>ar</strong>ker alle ynformanten<br />
Westfering pnte,kin men fan tinken wol ha, dat benammen by skift lIL (de bem)<br />
de ynfloed f<strong>ar</strong> it dialekt fan 'e krite en, by de measten, fan in o<strong>ar</strong>spratende älder<br />
net swak 'byspylje sil. Dat docht ek bliken ut it ûndersyk: by de jongste<br />
ginneraasje oppene<strong>ar</strong>je h<strong>ar</strong> Südfering en Eastfering dialektskaaimerken. P<strong>ar</strong>ker<br />
stelt soks allege<strong>ar</strong> braaf fêst, m<strong>ar</strong> freget him ap<strong>ar</strong>ternoch neame of, oft it<br />
metodologysk wol sa tûk is om al yn 't fo<strong>ar</strong> troch de k<strong>ar</strong> fan 'e ynformanten<br />
ditso<strong>ar</strong>te fan sleurende dialektgeografyske fakto<strong>ar</strong>en yn te slûkjen yn in ûndersyk<br />
dat ginnerasjoneel ferskaat op it spo<strong>ar</strong> komme wol. Om fêst te stellen oft der<br />
yndie geografyske ynfloed is by skift U en lIL, moat er no boppedat respektyflik<br />
in kontrölepersoan en in kontröleploechje tebaat nimme, d.w.s. ynformanten dy't<br />
Westfering prate en àl noch op West-Feer wenje. Ik ha net folle doel oer<br />
ûndersyk mei ynformanten, m<strong>ar</strong> dit liket my allege<strong>ar</strong>re fergees te yngewikkeld ta.<br />
Twad freget men jin ek of oft it fandeljen fan 'e data altyd wol like<br />
handich oanpakt is. len fan 'e doelen fan it ûndersyk is it fêststellen fan<br />
ferskowingen yn it foneemsysteem fan 'e ynformanten. Dêrta moat fan elke<br />
ynformant de foneemynvint<strong>ar</strong>is opmakke wurde. At men soks yn 't fo<strong>ar</strong> wit, dan<br />
so<strong>ar</strong>get men derfo<strong>ar</strong> dat yn 'e data de ferwachte kontrasten (minimale pe<strong>ar</strong>en) sa<br />
goed mooglik fertsjintwurdige binne. Dat is lykwols dûdlikernóch net dien.<br />
P<strong>ar</strong>ker moat ynskikke dat it ge<strong>ar</strong>brochte materiaal bytiden net t<strong>ar</strong>ikke kin om de<br />
foneemstatus fan guon lûden mei wissichheid fêst te stellen (sj. § 3.5.1). Hjir<br />
besnijt it him nei alle gedachten wer dat it ûndersyk yne<strong>ar</strong>sten breder opset wie<br />
en net spesjaal ynrjuchte wie op in yngeande fonologyske analyze.<br />
By it beskriuwen fan 'e f<strong>ar</strong>iaasje yn 'e Westferinger fonology en<br />
(nominale) morfology by de trije skiften ynformanten brûkt P<strong>ar</strong>ker as itichpunt<br />
in 'descriptive norm', ut 'en rûgen it systeem fan 'e äldste ginneraasje sa't dat ut 'e<br />
e<strong>ar</strong>dere gramrnatikale literatuer nei fo<strong>ar</strong>en komt. Yn syn deskriptive no<strong>ar</strong>m fo<strong>ar</strong><br />
de fonology giet P<strong>ar</strong>ker fo<strong>ar</strong> it áldere Westfering ut fan twa twilûdpe<strong>ar</strong>en /rejl <br />
/aj/ en /0jl - /::Jj/ (s. 57, 59). Dat is lykwols in fersin dat berêst op in ferke<strong>ar</strong>de<br />
67
Change language