LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ... LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal p78 Isak [8-345] tel hierdie lyn weer op as hy in ʼn latere gesprek vertel van hoe maklik wit matrikulante destyds werk gekry het: Toe ons, toe ek matriek gemaak het en my ouer broers matriek gemaak het, het jy nie 'n probleem gehad om werk te kry nie. Toe my broer matriek geskryf het, het ons gaan vakansie hou in die Kaap en na drie weke toe sê hy hy wil tekenaar doen, hy weet net nie waar hy moet gaan aansoek doen nie, by die poskantoor of die spoorweë, of waar ook al. Hy het aansoek gedoen by die poskantoor. Hy het Vrydag aansoek gedoen en Maandag bel hulle hom en sê jy het die werk gekry. Ek het net so maklik werk gekry, ons kinders kry nie so maklik werk nie, want die speelveld is nou gelyk gemaak. Dieselfde frustrasie wat die swartmense al die jare gehad het om toegang te kry tot werk te kry, het ons kinders ook nou. Ek dink die saak daar is nou reggestel, die deursnee blankes kinders is nou dieselfde bootjie as die swartmense. Dit was dan ook juis in die staatsdiens waar wit mense se werke die meeste in die gedrang was. “Between 1994 and 1997 the number of whites in government services dropped from 87 percent to 21 percent... [a] lot of whites employed at local, provincial or national authorities and in parastatals, such as the railways and the post office, lost their jobs” (Schuermans & Visser 2005:23). Al sien baie van die mede-navorsers, en wit Afrikaners in die algemeen, dit nie raak nie, maak Mamphela Ramphele (2008:148–150, 246–247) die opmerking dat wit Suid- Afrikaners nie juis kan kla as die demokratiese regering regstellende aksie as regeringsbeleid kies nie. Om die beleid te beoordeel moet in gedagte gehou word hoeveel wit mans dwarsdeur die hele 20ste eeu onregmatig bevoordeel is deur wat sy noem ʼn vorm van “affirmative action provided for white males.” Een van die min mede-navorsers wat dit wel so raaksien, is Elsa. Sy noem die saak by die naam as sy praat van die Afrikaner se eie regstellende aksie nadat die NP aan bewind gekom het:
Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal p79 Ons het vir die Afrikaner werk geskep in die staatsdiens en orals. Ek meen toe was dit goed, want dit was tot ons voordeel, ek is seker as mens sou praat met die meer Engelsgesinde regime van daardie tyd, sou hulle voel soos wat ons nou voel, want hierdie boere weet niks nie, hulle is nie behoorlik opgelei, hulle kry nou al hierdie poste. Ons praat nog steeds vanuit 'n bevoorregte posisie. Ons praat so omdat ons nie regtig graag iets wil afstaan nie, maar as ons in die swart mense se posisie was, sou ons heel anders gevoel het, want dan was ons in die ontvangposisie Elsa [5-651]. Saam met wit armoede gaan ook die kommer oor grondhervorming. Wit boere se plase is opgekoop en aan swart boere oorgedra wat aanspraak op die grond gemaak het, omdat hulle voorouers daar gewoon het. Hierdie oordragte het dikwels misluk. Volgens ʼn berig in Beeld (Van der Walt 2010) het die minister van landelike ontwikkeling en grondsake, “erken die regering se institusionele vermoë skiet tekort om grondhervorming suksesvol deur te voer”. Benewens die probleem met ʼn tekort aan opgeleide personeel om die proses te bestuur, het hy ook erken dat baie min plase wat oorgedra is, “suksesvol” was en “ná oordrag produktief gebly” het. Die dramatiese afname in produktiewe plase bedreig die land en sy burgers se voedselsekerheid. 3.1.2 Misdaad Die enkele grootste knelpunt wat onsekerheid in die post-apartheid Suid-Afrika veroorsaak, is die klaarblyklike onkeerbare vlaag van misdaad wat oor die land spoel. Daar is ʼn “toename in wrede en sinlose geweld, die misdaad wat al hoe meer mense aan eie lyf voel” (Van der Watt 2007:9). Selfs in skole is daar ʼn toename in geweld (Pienaar 2008:2). Uit wit mense se emosionele reaksie op geweld, veral iets soos plaasmoorde, wil dit voorkom asof hulle glo dat geweld net gerig is op die wit gemeenskap. Hierteenoor sê die Suid-Afrikaanse Instituut vir Rasseverhoudinge dat misdaad juis die een saak is wat alle Suid-Afrikaners kan verenig (Van Wyk 2012:elektroniese bron), omdat dit almal ewe veel raak. Wat egter kommerwekkend is, is dat volgens die onafhanklike klagtesdirektoraat se 2009-10-verslag “net 1,2% van
- Page 43 and 44: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 45 and 46: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 47 and 48: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 49 and 50: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 51 and 52: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 53 and 54: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 55 and 56: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 57 and 58: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 59 and 60: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 61 and 62: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 63 and 64: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 65 and 66: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 67 and 68: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 69 and 70: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 71 and 72: Hoofstuk 1: Apartheid onder die loe
- Page 73 and 74: HOOFSTUK 2 DIE OORSPRONG VAN DIE AP
- Page 75 and 76: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 77 and 78: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 79 and 80: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 81 and 82: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 83 and 84: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 85 and 86: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 87 and 88: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 89 and 90: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 91 and 92: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 93: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 97 and 98: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 99 and 100: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 101 and 102: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 103 and 104: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 105 and 106: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 107 and 108: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 109 and 110: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 111 and 112: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 113 and 114: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 115 and 116: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 117 and 118: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 119 and 120: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 121 and 122: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 123 and 124: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 125 and 126: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 127 and 128: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 129 and 130: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 131 and 132: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 133 and 134: Hoofstuk 2: Die oorsprong van die a
- Page 135 and 136: HOOFSTUK 3 DIE VERHAAL OOR APARTHEI
- Page 137 and 138: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 139 and 140: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 141 and 142: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 143 and 144: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal<br />
p79<br />
Ons het vir die Afrikaner werk geskep in die<br />
staatsdiens en orals. Ek meen toe was dit goed, want<br />
dit was tot ons voordeel, ek is seker as mens sou<br />
praat met die meer Engelsgesinde regime van daardie<br />
tyd, sou hulle voel soos wat ons nou voel, want<br />
hierdie boere weet niks nie, hulle is nie behoorlik<br />
opgelei, hulle kry nou al hierdie poste. Ons praat<br />
nog steeds vanuit 'n bevoorregte posisie. Ons praat<br />
so omdat ons nie regtig graag iets wil afstaan nie,<br />
maar as ons in die swart mense se posisie was, sou<br />
ons heel anders gevoel het, want dan was ons in die<br />
ontvangposisie Elsa [5-651].<br />
Saam met wit armoede gaan ook die kommer oor grondhervorming. Wit boere se plase<br />
is opgekoop en aan swart boere oorgedra wat aanspraak op die grond gemaak het,<br />
omdat hulle voorouers daar gewoon het. Hierdie oordragte het dikwels misluk. Volgens<br />
ʼn berig in Beeld (Van der Walt 2010) het die minister van landelike ontwikkeling en<br />
grondsake, “erken die regering se institusionele vermoë skiet tekort om grondhervorming<br />
suksesvol deur te voer”. Benewens die probleem met ʼn tekort aan<br />
opgeleide personeel om die proses te bestuur, het hy ook erken dat baie min plase wat<br />
oorgedra is, “suksesvol” was en “ná oordrag produktief gebly” het. Die dramatiese<br />
afname in produktiewe plase bedreig die land en sy burgers se voedselsekerheid.<br />
3.1.2 Misdaad<br />
Die enkele grootste knelpunt wat onsekerheid in die post-apartheid Suid-Afrika<br />
veroorsaak, is die klaarblyklike onkeerbare vlaag van misdaad wat oor die land spoel.<br />
Daar is ʼn “toename in wrede en sinlose geweld, die misdaad wat al hoe meer mense<br />
aan eie lyf voel” (Van der Watt 2007:9). Selfs in skole is daar ʼn toename in geweld<br />
(Pienaar 2008:2). Uit wit mense se emosionele reaksie op geweld, veral iets soos<br />
plaasmoorde, wil dit voorkom asof hulle glo dat geweld net gerig is op die wit<br />
gemeenskap. Hierteenoor sê die Suid-Afrikaanse Instituut vir Rasseverhoudinge dat<br />
misdaad juis die een saak is wat alle Suid-Afrikaners kan verenig (Van Wyk<br />
2012:elektroniese bron), omdat dit almal ewe veel raak. Wat egter kommerwekkend is,<br />
is dat volgens die onafhanklike klagtesdirektoraat se 2009-10-verslag “net 1,2% van
Change language