LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ... LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

etd.uovs.ac.za
from etd.uovs.ac.za More from this publisher
25.12.2013 Views

Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal p74 3. “Ek het nie meer ʼn ouer nie” Wat het in die tydperk van 1998 tot 2012 gebeur wat ʼn invloed kon hê op die houdings en sienings van wit Afrikaanse Christene? Dit is die vraag wat in hierdie afdeling aan die orde gestel word. In hoofsaak word aandag gegee aan die situasie in 2012 en daarna word kortliks terugskouend gekyk na die tydperk sedert 1998. Al die sake kom aan die orde onder die opskrifte: onseker, ontnugter, opgewonde en oneerlik. Die opvolgnavorsing van 2012 speel in ʼn heel ander milieu af as die aanvanklike navorsing in 1998. Die euforie van die eerste jare van hierdie nie-rassige demokrasie het plek gemaak vir ʼn groter realisme en selfs vir ʼn ontnugtering in sekere gevalle. As hulle eerlik is, sal meer wit Afrikaners saam met Elsa [9-037] moet sê dat hulle lewe nie dramaties geraak[is] deur die nuwe regering nie, of in die woorde van George [15-500]: Ek is nie bekommerd nie, ek meen ek het nou al hoeveel, agtien, negentien jaar se praktiese ondervinding van hierdie nuwe bedeling en dit het my nog nie nadelig geraak nie. In ʼn groot mate gaan die lewe vir baie onveranderd aan. Nie een van die mede-navorsers se persoonlike lewe is dramaties geaffekteer deur die oorgang na ʼn post-apartheid Suid-Afrika nie. Enkeles het hulle wel sterk uitgespreek oor regstellende aksie wat hulle loopbaan-moontlikhede benadeel het, maar vir die meerderheid was daar geen grootskaalse veranderinge nie. Alhoewel die meeste mede-navorsers se lewens nie ingrypend verander het nie, is daar tog ʼn aantal faktore wat erg kommerwekkend is en op ʼn direkte of indirekte wyse elke burger in Suid-Afrika affekteer. In die volgende aantal paragrawe lig ek enkeles hiervan uit wat in die gesprekke telkens na vore gekom het. 3.1 Onseker Een woord wat die tyd tussen die aanvanklike navorsing in 1998 en die opvolgnavorsing in 2012 kenmerk, is onsekerheid. Soos ʼn lidmaat onlangs oor die tyd sedert 1994 opgemerk het: “Ek het nie meer ʼn ouer om vir my te sorg nie.” Hierdie onsekerheid bring baie bekommernis oor die toekoms. In dié verband kom die voorbeeld van Zimbabwe dikwels in gesprekke na vore. Hierdie land, “once considered the breadbasket of Africa” (CNN 2008:elektroniese bron), het sedert die chaotiese

Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal p75 beslaglegging op wit kommersiële boere se plase ʼn ekonomiese ineenstorting gehad. Hierdie regeringsplan, en ander ondeurdagte optredes, het die land se inflasiekoers die hoogte in laat opskiet, soveel so dat die BBC (2008b:elektroniese bron) daarna verwys as “the highest inflation ever recorded.” Die Cato Institute van Amerika bereken die inflasie op 14 November 2008 as 89 700 triljoen persent per jaar oftewel 89,7 maal 10 tot die mag 21 (Hanke 2010:elektroniese bron). Dit is veral die lot van bejaardes in Zimbabwe wat dikwels wit Afrikaners bekommerd maak. Baie van hierdie mense het na die beste van hulle vermoë probeer voorsiening maak vir hulle aftrede. Ongelukkig kon hulle nie die hiperinflasie voorsien of hulle daarteen verskans nie. Die gevolg was dat hulle spaargeld alle koopkrag verloor het en hulle voorsiening dus van geen waarde is nie. Baie van hulle “leef van die aalmoese van familielede en weldoeners in Amerika en Europa” (Pelser 2009:elektroniese bron). Reeds in 2006 skryf die New York Times (Wines 2006:elektroniese bron) “bread, margarine, meat, even the once ubiquitous morning cup of tea – have become unimaginable luxuries.” Die vrees wat uitgespreek word, is dat Suid-Afrika dieselfde pad sal loop as sy noordelike buurman. Wit Afrikaners het ʼn vrees dat wat in Zimbabwe gebeur het – “foreign investors fled, manufacturing ground to a halt, goods and foreign currency needed to buy imports fell into short supply and prices shot up” (Wines 2006:elektroniese bron) – ook hier plaaslik kan gebeur. Die herhalende negatiewe boodskappe wat uit Afrika kom (Guest 2004) boesem nie juis vertroue in nie. Saam met hierdie Zimbabwe-bekommernis was daar ook die kommer oor die groter-wordende groep arm wit Afrikaners. 3.1.1 Wit armoede Adjunk-president Mbeki (1998:elektroniese bron) het na Suid-Afrika verwys as “a country of two nations”, een wit en ryk, die ander een swart en arm. Kommentators en koerante het na hierdie beskrywing as “simplistic and dangerously populist” (Mulholland 1998:elektroniese bron) verwys. Só ʼn beskrywing mag miskien simplisties wees, maar dit is nie sonder ʼn groot element van waarheid nie. Die gemiddelde wit persoon in Suid- Afrika is ekonomies heelwat beter daaraan toe as die gemiddelde swart persoon. En tog is dit nie die enigste wat hieroor gesê kan word nie. Die armoede-speelveld het dramaties verander die afgelope jare.

Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal<br />

p75<br />

beslaglegging op wit kommersiële boere se plase ʼn ekonomiese ineenstorting gehad.<br />

Hierdie regeringsplan, en ander ondeurdagte optredes, het die land se inflasiekoers die<br />

hoogte in laat opskiet, soveel so dat die BBC (2008b:elektroniese bron) daarna verwys<br />

as “the highest inflation ever recorded.” Die Cato Institute van Amerika bereken die<br />

inflasie op 14 November 2008 as 89 700 triljoen persent per jaar oftewel 89,7 maal 10<br />

tot die mag 21 (Hanke 2010:elektroniese bron).<br />

Dit is veral die lot van bejaardes in Zimbabwe wat dikwels wit Afrikaners bekommerd<br />

maak. Baie van hierdie mense het na die beste van hulle vermoë probeer voorsiening<br />

maak vir hulle aftrede. Ongelukkig kon hulle nie die hiperinflasie voorsien of hulle<br />

daarteen verskans nie. Die gevolg was dat hulle spaargeld alle koopkrag verloor het en<br />

hulle voorsiening dus van geen waarde is nie. Baie van hulle “leef van die aalmoese<br />

van familielede en weldoeners in Amerika en Europa” (Pelser 2009:elektroniese bron).<br />

Reeds in 2006 skryf die New York Times (Wines 2006:elektroniese bron) “bread,<br />

margarine, meat, even the once ubiquitous morning cup of tea – have become<br />

unimaginable luxuries.” Die vrees wat uitgespreek word, is dat Suid-Afrika dieselfde<br />

pad sal loop as sy noordelike buurman. Wit Afrikaners het ʼn vrees dat wat in Zimbabwe<br />

gebeur het – “foreign investors fled, manufacturing ground to a halt, goods and foreign<br />

currency needed to buy imports fell into short supply and prices shot up” (Wines<br />

2006:elektroniese bron) – ook hier plaaslik kan gebeur. Die herhalende negatiewe<br />

boodskappe wat uit Afrika kom (Guest 2004) boesem nie juis vertroue in nie. Saam met<br />

hierdie Zimbabwe-bekommernis was daar ook die kommer oor die groter-wordende<br />

groep arm wit Afrikaners.<br />

3.1.1 Wit armoede<br />

Adjunk-president Mbeki (1998:elektroniese bron) het na Suid-Afrika verwys as “a<br />

country of two nations”, een wit en ryk, die ander een swart en arm. Kommentators en<br />

koerante het na hierdie beskrywing as “simplistic and dangerously populist” (Mulholland<br />

1998:elektroniese bron) verwys. Só ʼn beskrywing mag miskien simplisties wees, maar<br />

dit is nie sonder ʼn groot element van waarheid nie. Die gemiddelde wit persoon in Suid-<br />

Afrika is ekonomies heelwat beter daaraan toe as die gemiddelde swart persoon. En<br />

tog is dit nie die enigste wat hieroor gesê kan word nie. Die armoede-speelveld het<br />

dramaties verander die afgelope jare.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!