LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ... LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

etd.uovs.ac.za
from etd.uovs.ac.za More from this publisher
25.12.2013 Views

Bylaag 16: Korrespondensie van Isak p684 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 dit polities en in my werk ervaar. Ek dink in hierdie opsig was daar al ʼn betekenisvolle transformasie by blankes. Die rugby in Orlando en die ondersteuning (of totale afsydigheid) van die nasionale sokkerspan met die wêreldbeker toernooi is dalk ʼn aanduiding van transformasie in gesindheid. Uitsprake van politici rondom grondhervorming, regstellende aksie ens. maak dit seker ook nie makliker om te transformeer nie. Ek glo dat in baie opsigte daar nog nie genoeg transformasie van die hart was nie. Hoe sien ek anderskleuriges? Hoe dink ek oor hulle? Sien ek hulle as mense, geskep deur God, met dieselfde verwagtinge, uitdagings, hartseer en ambisies as ek? Of as minderwaardig, onbekwaam en onbevoeg, eenvoudig net sleg omdat dit al is wat ek hoor in die nuus en van my vriende? In hierdie opsig dink ek het blankes nog nie genoeg getransformeer nie. 2. APARTHEID 2.1 Het jou siening oor apartheid verander in die afgelope veertien jaar? Net meer bevestiging gekry dat daar nooit regverdiging vir apartheid was nie en dat dit nooit moes gewees het nie. Daarmee veroordeel ek nie die leiers van die verlede nie, hulle het sekerlik geglo dit is reg en ons het hulle al die pad ondersteun. Hoe meer inligting deurkom en “gedeklassifiseer” word, hoe meer kom ek agter dat daar ʼn groot prys aan albei kante vir die instelling en behoud van apartheid betaal is. Hoe kon ons dit regverdig om te sê: “Jy is swart, gebruik die ander (agter) deur? Hoe kon ons so dom (en onmenslik) wees? 2.2 Hoe dink jy nou oor apartheid? Dankie dit is nie meer nie en ons hoef nie meer iets wat nooit reg was te verdedig nie. Die redenasies dat apartheid nie net sleg was nie, soos dat ons nou ʼn land het met infrastruktuur en so meer, hou seker water. Maar nie genoeg om die negatiewe te kanselleer nie.

Bylaag 16: Korrespondensie van Isak p685 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 Maar ek is in 1950 gebore en die groot apartheid het omstreeks daardie tyd (1948) sy beslag gekry. Die leiers van die dag het seker geglo dat dit die beste stelsel is. Dalk sou die land baie anders gelyk het as daar nie apartheid was nie, beter of slegter vir ons almal. Maar ek glo die tyd het aangebreek dat ons, blankes en swartes, apartheid en die negatiewe daarvan agter ons sit en saamwerk na die “Better life for all” gebaseer op die beginsels van ons veel gerespekteerde Grondwet. En seker maak dat die foute van die verlede nie herhaal word, en dat ons omgekeerde apartheid en diskriminasie toepas nie. 2.3 Wat was volgens jou die probleem met (of die hart van) Apartheid? Wat was “fout” van Apartheid? Waarom het die beleid soveel weerstand ontlok? Praat ek nou met swart mense en van hulle sal erken dat baie dinge in die apartheidjare beter was as nou, bv. minder misdaad, beter onderwys, beter hospitale, minder armoede. Maar die wegneem van jou menswaardigheid (“dignity”), die tweede klas burgerskap, die diskriminasie op grond van my ras/velkleur – dit is wat die weerstand ontlok het. Die “Whites only”, die agterdeur, die lokasie, in meeste gevalle handearbeid as die enigste opsie vir ʼn beroep (behalwe onderwysers en verpleegsters), die aanklokreël, die Baas en die Nooi, sommer ook die Kleinbaas en die Kleinnooi. Daar is ook die ekonomiese uitsluiting vir swartes, en bevoorregting vir die blankes. 2.4 Is jy nou meer rassisties as vroeër? Hoekom? Ek sou genoeg redes kon vind om rassisties te wees, en om meer rassisties te word. Ek het doelbewus besluit om my gedagtes en denke nie deur rassisme te laat oorheers nie. Ek wil nie my lewensvreugde laat wegneem omdat mense van ʼn ander kleur die land regeer en administreer nie. Ek wil my medemens met respek behandel.

Bylaag 16: Korrespondensie van Isak<br />

p685<br />

146<br />

147<br />

148<br />

149<br />

150<br />

151<br />

152<br />

153<br />

154<br />

155<br />

156<br />

157<br />

158<br />

159<br />

160<br />

161<br />

162<br />

163<br />

164<br />

165<br />

166<br />

167<br />

168<br />

169<br />

170<br />

171<br />

172<br />

173<br />

174<br />

175<br />

176<br />

177<br />

178<br />

179<br />

180<br />

181<br />

182<br />

Maar ek is in 1950 gebore en die groot apartheid het omstreeks daardie tyd (1948) sy<br />

beslag gekry. Die leiers van die dag het seker geglo dat dit die beste stelsel is. Dalk<br />

sou die land baie anders gelyk het as daar nie apartheid was nie, beter of slegter vir<br />

ons almal.<br />

Maar ek glo die tyd het aangebreek dat ons, blankes en swartes, apartheid en die<br />

negatiewe daarvan agter ons sit en saamwerk na die “Better life for all” gebaseer op<br />

die beginsels van ons veel gerespekteerde Grondwet. En seker maak dat die foute van<br />

die verlede nie herhaal word, en dat ons omgekeerde apartheid en diskriminasie<br />

toepas nie.<br />

2.3 Wat was volgens jou die probleem met (of die hart van) Apartheid? Wat<br />

was “fout” van Apartheid? Waarom het die beleid soveel weerstand ontlok?<br />

Praat ek nou met swart mense en van hulle sal erken dat baie dinge in die<br />

apartheidjare beter was as nou, bv. minder misdaad, beter onderwys, beter hospitale,<br />

minder armoede.<br />

Maar die wegneem van jou menswaardigheid (“dignity”), die tweede klas burgerskap,<br />

die diskriminasie op grond van my ras/velkleur – dit is wat die weerstand ontlok het.<br />

Die “Whites only”, die agterdeur, die lokasie, in meeste gevalle handearbeid as die<br />

enigste opsie vir ʼn beroep (behalwe onderwysers en verpleegsters), die aanklokreël,<br />

die Baas en die Nooi, sommer ook die Kleinbaas en die Kleinnooi. Daar is ook die<br />

ekonomiese uitsluiting vir swartes, en bevoorregting vir die blankes.<br />

2.4 Is jy nou meer rassisties as vroeër? Hoekom?<br />

Ek sou genoeg redes kon vind om rassisties te wees, en om meer rassisties te word.<br />

Ek het doelbewus besluit om my gedagtes en denke nie deur rassisme te laat oorheers<br />

nie.<br />

Ek wil nie my lewensvreugde laat wegneem omdat mense van ʼn ander kleur die land<br />

regeer en administreer nie.<br />

Ek wil my medemens met respek behandel.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!